EBird
 | |
Site türü | Yaban hayatı veritabanı |
|---|---|
| Diller | 14 |
| Kuruluş | 2002 |
| Kurucusu | Cornell Ornitoloji Laboratuvarı |
| URL | ebird.org |
| Durumu | Aktif |
eBird, dünya genelinde kuş gözlemcilerinin gözlemlerini kaydedebildiği, paylaşabildiği ve küresel bir veri tabanına katkıda bulunabildiği çevrimiçi bir platformdur. 2002 yılında Cornell Üniversitesi Cornell Ornitoloji Laboratuvarı tarafından başlatılmıştır ve günümüzde dünyanın en büyük biyolojik vatandaş bilimi projelerinden biri olarak kabul edilmektedir.[1] Bu küresel veritabanı aracılığıyla her yıl 100 milyondan fazla kuş gözlemi kaydedilir.[2] Türkiye'de eBird verilerinin toplanması ve paylaşımı, Türkiye'de faaliyet gösteren yerel gözlem ağı eKuşbank (veya Kuşbank) aracılığıyla desteklenmektedir.[3]
Amaç ve hedefler
[değiştir | kaynağı değiştir]eBird'in temel amacı, dünya genelinde kuş gözlemlerini dijital bir ortamda toplayarak bilimsel araştırmalara ve koruma çalışmalarına katkıda bulunmaktır. Gözlemciler, belirli bir bölgedeki kuş türlerini ve sayısını kaydederek, bu bilgileri küresel bir veri tabanına eklerler. Bu veriler bilim insanları, araştırmacılar ve doğa koruma kuruluşları tarafından tür popülasyonlarını izlemek ve ekolojik değişimleri analiz etmek için kullanılır.[4]
Türkiye'de eBird ve Kuş Kayıt Komitesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'de eBird verileri, yerel platform olan eKuşbank aracılığıyla toplanmakta ve küresel sistemle entegre biçimde kullanılmaktadır. Bu süreçte, verilerin güvenilirliğini sağlamak amacıyla Türkiye Kuş Kayıt Komitesi (TKKK) etkin bir rol oynar.
Komite, Türkiye'de gözlemlenen kuş türlerinin listesini güncel tutar, nadir ya da olağandışı tür kayıtlarını değerlendirir ve platformlara girilen verilerin doğruluğunu kontrol eder. Gönüllü editörler olarak çalışan üyeler, gerekirse gözlemcilerle iletişime geçerek kayıtların düzeltilmesini sağlar. TKKK, herhangi bir gözlemciyi belgelemeyi değil, eBird/eKuşbank gibi açık veri sistemlerinin sağlıklı işlemesini amaçlar.[5]
Kullanım ve işleyiş
[değiştir | kaynağı değiştir]Kullanıcılar eBird platformuna üye olarak, gözlemledikleri kuş türlerini tarih ve lokasyon bilgileriyle birlikte kaydedebilirler. Mobil uygulamalar ve web arayüzü sayesinde, gerçek zamanlı veri girişi mümkündür. Gözlemler, doğrulayıcılar tarafından incelenir ve doğruluğu onaylanır.
Küresel katılım ve vatandaş bilimi
[değiştir | kaynağı değiştir]eBird, dünya çapında yüz binlerce gönüllü kuş gözlemcisinin katkılarıyla büyümeye devam etmektedir. Bu küresel katılım, yerel gözlemlerden elde edilen bilgilerin bilimsel araştırmalarda kullanılmasını sağlar. Ayrıca, göç yolları, üreme alanları ve iklim değişikliğinin etkileri gibi kritik ekolojik bilgilerin anlaşılmasına yardımcı olur.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "eBird | Crowdsourcing Bird Data". National Wildlife Refuge System eBird Tracker. U.S. General Services Administration. 6 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ "Hakkımızda". Türkiye Kuş Kayıt Komitesi. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ "eKuşbank Başlarken". Kuşbank. Cornell Üniversitesi. 6 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2025.
- ^ Connor J Rosenblatt, Ashley A Dayer, Jennifer N Duberstein, Tina B Phillips, Howard W Harshaw, David C Fulton, Nicholas W Cole, Andrew H Raedeke, Jonathan D Rutter, Christopher L Wood (2022). "Highly specialized recreationists contribute the most to the citizen science project eBird". Ornithological Applications. 124 (2). Oxford University Press. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ "TKKK - Hakkımızda". Türkiye Kuş Kayıt Komitesi. 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
