Dezső Arányi
Arányi Dezső (d. 18 Ağustos 1859, Satu Mare – ö. 25 Ocak 1923, Pesterzsébet) Macar opera tenoru. Macaristan'da opera akımını başlatan ilk kişi olarak da bilinir. Musevi kökenli bir aileden gelmedir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir kantorun oğlu olan Aranyi, altı yaşındayken babasının yönlendirmesiyle kilisede şarkı söyledi. Genç adamın güzel sesinden büyülenen Başpiskopos Lajos Haynald, Budapeşte'deki Müzik Dostları'nın yöneticisi usta Emerich Belovics'i söyleyerek onu eğittirdi. 1890'da elini Brno'daki Şehir Tiyatrosu'nda sahnede ilk kez denedi. Orada "primo tenoro assoluto" olarak işe alındı. Oradan Kroll'sche Tiyatrosu'nda (1892/93) yönetmen Engel'e geldi. Güzel sesi, o zamanki ünlü imparator Piontelli'nin dikkatini çekti ve Milano'daki Scala Tiyatrosu için onunla nişanlandı. Aranyi orada görünmeden önce, uzun bir süre şarkı ustası Rossi'nin derslerinden zevk aldı ve onunla altı ay boyunca Manon'da sadece "Desgrieux" bölümünü çalıştı. Sonunda Cenova'da ilk kez sahneye çıktı ve öylesine büyük bir başarı elde etti ki, operanın 100 kez süit gerçekleştirebileceğini söyledi. Aranyi, Piontelli yönetiminde İtalya'da iki yıl geçirdi. O sıralarda, yönetmen Arthur Nikisch Budapeşte'de bir ilk tenor arıyordu ve Aranyi'yi ve başarılarını duyduğu için, onu 4 Nisan 1893'te "Desgrieux" adıyla sahneye çıkardı. Konuk performansı sona erdikten sonra sanatçı altı yıl nişanlandı. Şarkı ustası Quirino Merli'den sesine son rötuşları yaptı. 7 Haziran 1900'de Budapeşte'de son kez sahneye çıktı ve ardından yönetmen Max Hofpaur'un çağrısı üzerine Berlin'deki Theater des Westens'e gitti. Hollanda'da bir turda coşkuyla kutlandı ve Utrecht'te Senato ona halka açık bir defne çelengi verdi. 1901'de Salzburg'daki Mozart Festivali'ne katıldı.
1904'ten itibaren Budapeşte Operası'nda tekrar şarkı söyledi. Konuk performansları onu 1900'de Frankfurt Opera Binası'na, 1903'te Hofoper Viyana'sına, 1903 ve 1904'te Dresden, 1904'te Berlin'e, 1905'te Viyana'daki Volksoper'a ve yine Hollanda ve Norveç'e götürdü.
Emilie Lange ile evlendi.
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lírai hősszerepeket alakított.
- Don Ottavio (Mozart: Don Giovanni);
- Des Grieux (Puccini: Manon).