William Hardy McNeill

Dünya Tarihi kitabın ön kapağı

Dünya Tarihi, Kanadalı Tarihçi William H. Mcneill'in A World History orijinal ismini taşıyan ve ilk baskısını 1967'de yapan kitabı. İlk baskısını Ocak 1989'da ve en son baskısını Nisan 2007'de yapan kitap Türkçeye İmge Yayıncılık tarafından çevirildi.

Birinci Kesim (Başlangıç)

Başlangıç: Burada insanlık tarihinin başlangıcına etnografik ve antropolojik bir giriş yapıyor.
Uygarlığın Yayılışının İ.Ö. 1700'e Kadarki İlk Evresi: Bu bölümde göçebeliğin uygarlıkla karşılaşması ve ilk uygarlıkların oluşumu ele alınıyor.
İ.Ö. 1700-500 Arasında Ortadoğu'da Kozmopolitlik: Bu bölümde, çapul akınlarına karşı direnen Orta Doğu halkları ve uygarlığın gelişimsel olarak hız kazanması ele alınıyor.
Hint Uygarlığının İ.Ö. 500'e Kadarki Biçimlenişi: Bu bölümde Hindistan'a odaklanan yazar, Hint toplumunun yapısal oluşumunu inceliyor.
Yunan Uygarlığının İ. Ö. 500'e Kadarki Biçimlenişi: Bu bölümde ise yazar Yunan uygarlığının temel taşlarına eğiliyor.
Çin Uygarlığının İ.Ö. 500'e Kadarki Biçimlenişi bölümünde ise, Çin'de doğan öğretiler ve Çin'in göçebe barbarlarla mücadelesi ele alınıyor.
Barbar Dünya'da İ.Ö. 1700'den İ.Ö. 500'e Kadar Ortaya Çıkan Değişiklikler: bu bölüm, esasen barbar göçebelerin yaşadıkları Orta Asya ve Yeni Dünya üzerine eğilmektedir.

İkinci Kesim (İ.Ö. 500-İ.S.1500 Uygarlıklar Arası Denge Dönemi)

Yunan Uygarlığının İ.Ö.500-336 Arasında Gelişip Serpilişi: bu bölüm, Yunan anakarası ve İonya arasındaki birlik ve Pers saldırıları üzerine eğilmiş.
Helenistik Uygarlığın İ.Ö. 500-200 Arasında Yayılışı: bu bölümde ise İskender'in seferine odaklanan yazar, Helenleşme'den etkilenen bölgeleri inceliyor. Daha sonra Roma İmparatorluğuna değiniyor.
İ.S. 500-İ.S. 200 Arasında Asya başlığını taşıyan bölümde Hindistan'dan başlayan yazar, orada kurulan Maurya İmparatorluğuna değindikten sonra Çin'e yöneliyor.
Hint Uygarlığının İ.S.200-600 Arasında Serpilmesi ve Yükselmesi, bölümünde Hintlerin Helenizmden etkilenişi ve yeni doğan dinlere verdiği Asketizm anlayışı inceleniyor.
İ.S.200-600 Arasında Barbar İstilaları ve Uygar Toplumların Tepkisi, bölümünde; barbar saldırıları (barbarian invasions) üzerine eğilen yazar, Roma'yı yıkan ve Çin ile Hint uygarlıklarını gerileten barbar göçlerini ele alıyor.
İslam'ın Yükselişi, bölümünde; özellikle Emevi ve Abbasi hanedanlıkları'nı anlatan yazar, İslam'ın diğer kültürlere (özellikle Hint ve Avrupa) etkilerini inceliyor.
İ.S. 600-1000 Arasından Çin, Hindistan ve Avrupa, bölümünde, yazar İslam'ın bu üç bölgeye etkisini özetliyor.
1000-1500 Yılları Arasında Türk ve Moğol Fetihlerinin Etkileri, başlığında yazar, göçebe barbarların İslam'la uygarlaşmasını ve İslam'ı dünyaya yaymaya çalışmalarını inceliyor.
1000-1500 Yılları Arasıdna Ortaçağ Avrupa'sı ve Japonya, bölümünde bölgenin kültürel gelişimi inceleniyor.
1500 Yılına Kadar Uygar Dünyanın Kıyılarında Kalan Bölgeler, başlığını taşıyan bölümde; özellikle Güney Afrika, Amerika, Avustralya ve Orta Asya inceleniyor.

Üçüncü Kesim (Batı'nın Üstünlük Sağlaması)

Büyük Keşifler ve Dünya Çapındaki Sonuçları, bölümünde; özellikle Fiyat Devrimi (the Price Revolution) üzerine odaklanan yazar, bunun Eski Dünya üzerindeki şok edici etkisini inceliyor. Eski Dünya'da sabit gelirliler ve zenginler zarar görürken özel teşebbüs hızla yükselmişti.
Avrupa'nın 1500-1648 Yılları Arasında Kendini Değiştirmesi, bölümünde özellikle modern uluslararası ilişkilerin mihenk taşlarından biri olan Westphalia dönemi ve ulus-millet kavramlarının oluşumları inceleniyor.
Avrupa'nın Uzantıları 1500-1648 Yılları Arasında Rusya ve Amerika Kıtaları, bu bölümde ise; Avrupa'dan bağlarını henüz koparamamış söz konusu kültürler özetleniyor.
1500-1700 Arasında Hindu ve Hıristiyan Uyruklarıyla Birlikte İslam Dünyası başlığını taşıyan bölümde, Osmanlı ve onun gibi kozmopolit İslam devletlerinin sarsılışı inceleniyor.
1500-1700 Arasında Uzakdoğu, bu bölüm, Çin'in ekonomik kalkınması ve Çin'deki başarısız Hıristiyan misyonerliği esas konuyu teşkil ediyor.
Avrupa'da Eski Rejim 1648-1789, bölümünde Ancient Régime dönemi inceleniyor.
1648-1780 Yılları Arasında Amerika Kıtası ve Rusya, adını taşıyan bölümde, söz konusu coğrafyalardaki kültürel yükselim ele alınıyor.
1700-1850 Yılları Arasında Avrupa'nın Eski Rejimine Karşı Asya'nın Tepkileri, bölümü zayıf bir yenilik hareketlenmesi görülen Asya'yı inceliyor.

Dördüncü Kesim (Dünyayı Kapsayan Kozmopolit Kültür Döneminin Başlayışı)

Batı Uygarlığının Endüstri ve Demokrasi Devrimlerinin Etkisiyle 1789-1914 Yılları Arasında Geçirdiği Yapısal Değişiklik, bölümü endüstrileşme, Fransız İhtilali ve demokratikleşme üzerinde duruyor.
Endüstrileşme ve Demokratikleşme Akımlarına Asya'nın 1850-1945 Yılları Arasında Gösterdiği Tepkiler, bölümü adından da anlaşılabileceği gibi, Asya'da yayılan ihtilalci düşünceler ve imparatorlukların bundan etkilenişi inceleniyor.
1850-1945 Yılları Arasında Afrika ve Okyanusya, bölümünde, yazar bölgelerdeki dekolonizasyon üzerinde duruyor.
1914-1945 Yılları Arasında Batı Dünyası, esasen iki dünya savaşı ve bunlar arasındaki dönem üzerinde duruyor. Savaşların önce Batı sonra da bütün dünya üzerindeki etkileri inceleniyor. Soğuk Savaş'ın temellerinin nasıl oluştuğu gösteriliyor.
1945'ten Günümüze (1999'a) Birbirine Rakip Dünya Sistemleri ve Kozmopolitlik, bölümünde Soğuk Savaş yüzeysel ama esasen kültürel olarak analiz ediliyor.

Yararlanılan Metinler

Mcneill, William H. Dünya Tarihi, Çev. Alaeddin Şenel, Ankara 2007, İmge Kitabevi Yayınları.
William H. Mcneill; Dünya Tarihi (A World History) Kitap İncelemesi, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Metin Aksoy, Selçuk Üniversitesi; İktisadi ve İdari Bilimler Fakultesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, öğr: 070607014, 11 sf, Mayıs 2008, KONYA.

Dış bağlantılar