Dünya İnsani Zirvesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dünya İnsani Zirvesi
Dosya:World Humanitarian Summit WHS logo.png
Konum
Önemli kişilerAntoine Gérard, Başkan
Resmî siteagendaforhumanity.org/summit.html

Birleşmiş Milletler Dünya İnsani Zirvesi (WHS), 23-24 Mayıs 2016 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleştirildi.[1] Zirve, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un girişimiyle [2] ve Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (UN OCHA) tarafından düzenlendi.

Ban Ki-moon, beş yıllık eylem planını 2012 yılının Ocak ayında yayınladığında, daha küresel, hesap verebilir ve güçlü bir insani yardım sistemi geliştirme vizyonunu ortaya koydu. Gündeminin önemli bir yönü, "insani yardım faaliyetlerine katılan geniş yelpazedeki kuruluşlar arasında bilgi paylaşımına ve ortak en iyi uygulamaların oluşturulmasına yardımcı olmak için bir Dünya İnsani Zirvesi toplanması" idi.[3]

Zirvenin amacı, günümüzün sayısız krizine daha etkin müdahale edebilmek için insani yardım sektörünü kökten reform etmekti.[2] Dünya liderlerinin zirveye katılıp silahlı çatışmalardan ve felaketlerden etkilenen milyonlarca kadın, erkek ve çocuğun acısını sona erdirmek için alacakları önlemleri açıklamaları bekleniyordu.

Zirve, 173 ülkeden 9.000 katılımcıyı bir araya getirdi. Bunlar arasında 55 devlet ve hükûmet başkanı, yüzlerce özel sektör temsilcisi ve sivil toplum kuruluşlarından binlerce kişi yer aldı.[4]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk olarak 2012 yılı Ocak ayında duyurulan[5] Dünya İnsani Zirvesi, 153 ülkede 23.000'den fazla kişiyle yapılan istişareler dahil olmak üzere birkaç yıllık hazırlık üzerine inşa edildi.[2] Önemli belgeler arasında istişarelerin bulgularını özetleyen bir sentez raporu ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon tarafından kaleme alınan "Tek İnsanlık, Ortak Sorumluluk" başlıklı bir rapor yer alıyor.

Bölgesel ve Tematik İstişareler[değiştir | kaynağı değiştir]

2014 ve 2015 yılları arasında zirvenin gündemini ve ele alınacak temel konuları belirlemek için sekiz bölgesel istişare gerçekleştirildi. Ayrıca Mayıs 2014 ile Temmuz 2015 tarihleri arasında çevrimiçi katılımlar kabul edildi. İstişare sürecinin sonuçları, 14-16 Ekim 2015 tarihlerinde İsviçre'nin Cenevre şehrinde düzenlenen Küresel Konsültasyonda sunulan bir sentez raporunda yer aldı.[6][7]

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Raporu: ‘Tek İnsanlık, Ortak Sorumluluk’[değiştir | kaynağı değiştir]

9 Şubat 2016'da Genel Sekreter Ban Ki-moon, istişare sürecinin bulgularını temel alan bir rapor yayınladı.[8][9] Raporunda, Genel Sekreter, insani yardımı iyileştirmek için beş temel sorumluluğa dikkat çekti:

  • çatışmaları önlemek ve bitirmek**
  • insanlığı koruyan normları savunmak**
  • kimseyi geride bırakmamak**
  • ihtiyacı bitirmek için farklı çalışmak**
  • insanlığa yatırım yapmak** [10]

Genel Sekreter, raporun ek kısmı olarak, geleceğe dair insani yardım vizyonunu anlatan ve beş sorumluluğu yerine getirmek için gerekenleri özetleyen bir insanlık acentası sundu.[11]

Kurumsal düzenlemeler[değiştir | kaynağı değiştir]

2013 yılında, zirvenin danışma sürecini ve organizasyonunu yönetmek için bir sekretarya kuruldu. Sekretarya, Avrupa İnsani Yardım ve Sivil Koruma Komisyonu da dahil olmak üzere geniş bir donör yelpazesi tarafından finanse edildi ve desteklendi.[12]

Nisan 2014'te Malezyalı Dr. Jemilah Mahmood, sekreterliğin başına atandı.[13] Zirvenin küresel istişaresinden sonra Mahmood, yeni bir göreve başlamak için sekreterlikten ayrıldı.[14] Kasım 2015'te Antoine Gérard, sekreterliğin yeni başkanı olarak açıklandı.[15]

Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA), zirve yönetim ekibini 7 Mart 2016'da yeniden yapılandırdı. İnsani Yardım İşlerinden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve acil durum yardım koordinatörü Stephen O'Brien ile İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Kyung-wha Kang, zirve hazırlıklarının stratejik denetiminden sorumlu oldu. OCHA Kurumsal Programlar Direktörü Gwi-Yeop Son, Türkiye Hükûmeti ile irtibatlar da dahil olmak üzere zirve lojistiğinin tüm yönlerinden sorumlu olarak görevlendirildi. OCHA Operasyonları Direktörü John Ging, Büyük Pazarlık'ın yürütülmesinden sorumlu tutuldu.[16] Tecrübeli bir iletişim uzmanı olan Herve Verhoosel, Mart 2016'da Zirve Sözcüsü olarak görevlendirildi.[17]

Mart ve Nisan 2016 aylarında OCHA, zirve hazırlıklarını desteklemek için 140'tan fazla personelini Güney Sudan ve merkez teşkilatı gibi mevcut acil durum operasyonlarından yeniden görevlendirdi.[18]

Zirve tutanakları[değiştir | kaynağı değiştir]

Zirve sorumlusu Antoine Gérard, "Bu zirve, yardım topluluğundaki aktörlerin farklı şekilde çalışmaya, yardım ulaştırma yöntemlerini geliştirmeye başlama noktasıdır." dedi.[19]

Dünya İnsani Zirvesi programı, 7 yuvarlak masa toplantısı, 14 özel oturum, 132 yan etkinlik ve bir duyuru genel kurulu içeriyordu.[20] Zirvede hükûmetler, insani yardım kuruluşları, iş dünyası ve diğer paydaşlar, insani yardım faaliyetlerini nasıl geliştirmek istediklerine dair 1.500'den fazla taahhütte bulundular.[21]

Zirve süreci çevrimiçi olarak erişime açıldı ve etkinlikten sonra sonuçları ve tüm taahhütlerin listesi içeren bir rapor yayınlandı.

Sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon'a göre zirve, 400 BM üye devleti ve diğer kuruluşlardan yaklaşık 1.500 taahhüt ile sonuçlandı.[22]

Siyasi açıdan zirve karışık değerlendirmeler aldı. Zirveyi eleştirenler, bağlayıcı bir anlaşmanın olmamasının onu "dişsiz" hale getirdiğini savunurken, destekçiler ise hükûmetlerarası bir süreç olmadığı için zaten böyle bir amacı olmadığını söylüyorlar.[23] Ancak, zirve sürecinin dışında ABD, Kanada ve diğer büyük donörler de dahil olmak üzere 61 ülke, Genel Sekreter'in "İnsanlık Gündemi"nin "beş temel sorumluluğunu" desteklemeyi taahhüt eden siyasi bir bildiriyi onayladı.

Zirveye etkileyici bir şekilde 173 üye devlet katıldı; bunlardan 55'i devlet veya hükûmet başkanıydı ve çoğu insani krizlerden etkilenen ülkelerdendi. Genel Sekreter Ban Ki-moon, G7 ülkelerinden Almanya Şansölyesi Angela Merkel dışında hiçbirinin katılmamasından duyduğu hayal kırıklığı dile getirdi.[24] Ancak, Ban Ki-moon kapanış basın toplantısında, "Dünya İnsani Zirvesi'ne bu liderlerin katılmaması, hareketsizlik için bir mazeret oluşturmaz" dedi.[24]

Zirvenin en önemli başarılarından biri de, acil yardım fonlarının daha etkin ve verimli kullanılması için insani yardım finansmanını yeniden şekillendirmeyi amaçlayan 51 "taahhüt" içeren bir dizi anlaşma olan "Büyük Pazarlık"tı. IRIN haberciliğine göre, "Kimileri için yeterli değildi. Kimileri ise, aylar süren çalışmaların sonunda bürokrasilerin bu kadar fazla ortak nokta bulmasının olumlu olduğunu düşünüyor." [25]

Afetlere hazır olma alanında da önemli bir başarı elde edildi. Gelecekteki felaketlere hazırlanmalarına yardımcı olmak için yeni bir "Küresel Hazırlık Ortaklığı" başlatıldı. Girişim, İklim Savunmasız Forumu'nun Maliye Bakanları grubunun (43 yüksek riskli gelişmekte olan ülkeyi temsil eden V20) BM ve Dünya Bankası arasındaki bir işbirliği. Ortaklığın, çoğunlukla iklim değişikliğinden kaynaklanan gelecekteki afet risklerine karşı 20 en riskli ülkenin 2020 yılına kadar temel bir hazırlık düzeyine ulaşmasına yardımcı olmasına karar verilmiştir.[26]

Zirve süreci aynı zamanda insani yardım faaliyetlerinde eğitime öncelik veren ilk küresel fon olan "Eğitim Bekleyemez" fonunu da ortaya çıkardı. Birkaç ülke fona mali katkıda bulunma sözü verdi; bunlardan biri de 30 milyon sterlin taahhüt eden İngiltere oldu.[26]

Zirvenin bir diğer önemli sonucu da Engelli Kişilerin İnsani Yardımda Dahil Edilmesine İlişkin Tüzük'tü. Tüzük, "insani yardım operasyonlarında büyük ölçüde göz ardı edilen engelli insanlar için bir zafer" olarak tanımlandı.[26]

Zirve birçok başka taahhüt ve girişim de ortaya çıkardı. Genel Sekreter ve sekiz BM kuruluşu, insan acısını karşılamak ve azaltmak için insani ve kalkınma çabaları boyunca yeni yollarla çalışmaya dair bir "taahhüt" imzaladı. Liderler ayrıca, gençleri insani yardım faaliyetlerine dahil etmeye yönelik ilk küresel girişimi başlattılar.[27]

Eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Mayıs'ta Sınır Tanımayan Doktorlar zirveden çekildi: "Üzüntüyle, zirveden çekilme kararına vardık. WHS'nin insani yardım faaliyetlerindeki ve acil müdahaledeki zayıflıkları, özellikle çatışma bölgelerinde veya salgın hastalık durumlarında ele alacağına dair artık hiçbir umudumuz yok. Bunun yerine, WHS'nin odağı, insani yardımın daha geniş bir kalkınma ve dayanıklılık gündemine dahil edilmesi gibi görünüyor. Ayrıca zirve, devletlerin imzaladıkları insani yardım ve mülteci yasalarını savunma ve uygulama yükümlülüklerini güçlendirmeyi ihmal ediyor." Açııklamasını yaptı.[28]

Politik analist Rahul Chandran, zirveyi odak noktasından ve somut önerilerden yoksun olduğu için eleştirmiştir.[29] Oxfam International ve Save the Children da dahil olmak üzere bir dizi kuruluş, insani yardımın cinsiyet, yaş ve engellilik gibi farklı ihtiyaçlara göre uyarlanmasının yeterince öncelikli olmamasından endişe duyduklarını ifade ettiler.[30]

Zirvede ayrıca yardım çalışanlarının sağlık ve güvenliği konularının ele alınması için çevrimiçi bir kampanya yürütüldü. Bu kampanya, BM yardım çalışanı Brendan McDonald tarafından Temmuz 2015'te The Guardian'da yazdığı "İnsani yardım kuruluşlarının kendi personellerinin ruh sağlığı konusunda başarısız olmayı bırakması gerekiyor" başlıklı bir makale ile başlatıldı.[31] Makalede yardım çalışanlarından, konunun zirvede ele alınması için bir dilekçeyi desteklemeleri çağrısı yapıldı.[32]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Remarks at the World Humanitarian Summit, Istanbul, 23 May 2016". dx.doi.org. 16 Aralık 2016. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2024. 
  2. ^ a b c Ki-moon, Ban (2 Ağustos 2021). "Resolved". doi:10.7312/ban-19872. 
  3. ^ "Archived copy" (PDF). 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2017. 
  4. ^ "World Humanitarian Summit - Chair's Summary: Standing up for Humanity - Committing to Action". Reliefweb. 24 Mayıs 2016. 
  5. ^ "Secretary-General's remarks to the General Assembly on his Five-Year Action Agenda: "The Future We Want"". UN Statement. 25 Ocak 2012. 
  6. ^ "Synthesis Report of the Consultation Process for the World Humanitarian Summit". 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. 
  7. ^ Klosson, Michael (14 Ekim 2015). "The road to sustainable development runs through Istanbul and the Humanitarian Summit". Devex. 
  8. ^ "One Humanity, Shared Responsibility". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "One Humanity, Shared Responsibility: All about the new United Nations campaign". India Today. 10 Şubat 2016. 11 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ Purvis, Katherine (21 Mart 2016). "Visualising a better world: new UN icons refocus humanitarian values". The Guardian. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ O'Brien, Stephen (25 Şubat 2016). "How to boost resilience in practice". Devex. 26 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "A Global Partnership for Principled and Effective Humanitarian Action". ec.europa.eu. European Union. 15 Aralık 2014. 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017. 
  13. ^ "Jemilah Mahmood to head UN-led humanitarian summit secretariat". The Star Online. 7 Mayıs 2014. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Siegfried, Kirsty (26 Ağustos 2015). "Face of World Humanitarian Summit to step down". IRIN News. 26 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ Wall, Imogen (13 Ekim 2015). "UN veteran appointed new World Humanitarian Summit chief". IRIN News. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "John Ging | OCHA". Archived from the original on 8 Kasım 2014. Erişim tarihi: 22 Nisan 2016. 
  17. ^ "Archived copy". Archived from the original on 29 Haziran 2016. Erişim tarihi: 10 Haziran 2016. 
  18. ^ "OCHA Deployment - Final 3 May for Circulation | PDF | Humanitarian Aid | Economy Related Organizations". 
  19. ^ Esslemont, Tom (11 Ocak 2016). "Interview – Refugees, warmongers and bloodshed targeted in first global aid summit". Thomson Reuters Foundation. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2016. 
  20. ^ "WHS Programme". World Humanitarian Summit. Erişim tarihi: 8 Haziran 2016.  [ölü/kırık bağlantı]
  21. ^ Myers, Susan (25 Mayıs 2016). "UN Foundation". UN Foundation. Erişim tarihi: 8 Haziran 2016. 
  22. ^ "UN Secretary-General's Press Conference with President Erdogan of Turkey at the World Humanitarian Summit". 24 Mayıs 2016. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  23. ^ "Aid experts give first World Humanitarian Summit mixed report card". Reuters. 24 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. 
  24. ^ a b "World powers slammed for not joining World Humanitarian Summit". Daily Sabah. 24 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  25. ^ "Is the Grand Bargain a Big Deal?". IRIN. 24 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2016. 
  26. ^ a b c "World Humanitarian Summit: Major step forward as Ban-Ki-moon supports new Charter on Inclusion of Persons with Disabilities". Thomson Reuters Foundation. 25 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  27. ^ "Global leaders sign unprecedented commitment to address the needs of youth in crisis settings". UNFPA. 3 Haziran 2016. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  28. ^ "MSF to pull out of World Humanitarian Summit | MSF". 
  29. ^ Chandran, Rahul (26 Ekim 2015). "Saving the World Humanitarian Summit from Itself". United Nations Centre for Policy Research. 
  30. ^ "World Humanitarian Summit at risk of neglecting marginalized groups". Oxfam America. 23 Aralık 2015. 
  31. ^ McDonald, Brendan (31 Temmuz 2015). "Humanitarian agencies need to stop failing their staff on mental health". the Guardian (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  32. ^ "Guardian research suggests mental health crisis among aid workers". the Guardian (İngilizce). 23 Kasım 2015. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]