Toplumsal cinsiyet psikolojisi
Toplumsal cinsiyet psikolojisi, kültürler arasında cinsiyet kavramının araştırılması ve bu kavramların davranış, sağlık, kişilerarası ilişkiler ile psikolojik süreçler üzerindeki etkisidir.[1] Cinsiyet genellikle belirli bir cinsiyet (erkek veya kadın) ilişikli karakter veya kişisel özellikleri olarak düşünülür. Bazı batı olmayan ülkelerinde cinsiyet her zaman ikili olarak düşünülür, veya cinsiyet ve biyolojik cinsiyet aynı kabul edilmez. Sonuç olarak, bazı kültürlerin üçüncü, dördüncü, beşinci veya daha fazla cinsiyeti vardır. Cinsiyeti genelde tanımlayan özelliklere erkeklik veya kadınlık denir.[2]
Cinsiyet oluşumu, psikoloji de dahil olmak üzere birçok bilimsel alanda çok tartışmalıdır. Spesifik olarak, araştırmacılar ve teorisyenler biyolojiye, nörokimyasal ve evrimsel faktörlere veya kültür ve sosyalleşmenin sonucuna bağlı olarak cinsiyetin ne kadar olduğuna ilişkin farklı bakış açıları almaktadır. Bu, doğana karşı yetiştirme koşullarının münazarası olarak bilinir. Psikolojinin alt alanları, onların doğana karşı yetiştirme koşullarının münazarası perspektifine dayanarak her bir cinsiyetin özellikleri arasındaki belirli farklılıkları not eder.[3]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Cinsiyet araştırması bin dokuz yüz yetmişli yıllarda yaygınlaşmaya başlamıştır. Bin dokuz yüz yetmiş sekiz yılında Kadın ve Cinsiyet Rolleri: Sosyal psikolojisi perspektifi kitabında yayımlanmıştır ve kadınlar psikolojisi ve toplumsal cinsiyet rolleri konusunda ilk ders kitaplarından biri olmuştur.[4]
Diğer akademik çalışmaları toplumsal cinsiyet gelişimine odaklanmıştır. Bin dokuz yüz altmış altı yılında Cinsiyet Farklılıklarının Gelişimi kitabı yayınlanmış ve çocukların cinsiyet gelişimini hangi faktörlerin etkilediği tartışılmıştır. Kitabın bölümlerinde hormonların, sosyal öğrenmenin ve bilişsel gelişimin etkilerine odaklanılmıştır.
1974 yılında Cinsiyet Farklılıkları Psikolojisi yayımlanmıştır. Erkeklerin ve kadınların daha önce tahmin edilenden daha benzer davrandıklarını söylemiştir. Kitap ayrıca da çocukların hangi ebeveyni taklit edeceğini seçerek veya aksiyon figürleri veya bebekler gibi etkinlikler yaparak çocukların cinsiyet rolüne dönüştüğü çok fazla güce sahip olduğunu öne sürmüştür. Bu kitaplar Cinsiyet Psikolojisi alanına yeni bilgiler eklemiştir.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ https://dictionary.apa.org/gender-psychology [yalın URL]
- ^ Roscoe, Will (2000), Changing Ones: Third and Fourth Genders in Native North America
- ^ Kimura, Doreen (2004), Human sex differences in cognition, fact, not predicament., Sexualities, Evolution and Gender, 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Nisan 2020
- ^ a b Zosuls, K., Miller, C., Ruble, D., Martin, C., Fabes, R. (2011). Gender Development Research in Sex Roles: Historical Trends and Future Directions. Sex Roles, 64, 826-842.