Chełmno imha kampı

Chełmno imha kampı
Chełmno imha kampı
	Chełmno imha kampındaki bir toplu mezar
	Chełmno Chełmno'nun Polonya'daki konumu
Koordinatlar	52°9′15″K 18°43′23″D
Tanınma sebebi	Holokost
İnşa eden	Nazi Almanyası
İşleten	Schutzstaffel
Komendant	Herbert Lange
Asıl kullanım sebebi	İmha kampı
Mahkumlar	Yahudiler, Polonyalılar, Çingeneler, eşcinseller ve Sovyet Savaş Esirleri
Ölü	152.000–200.000
Kurtuluş	20 Ocak 1945
Kurtaran	Kızıl Ordu
İnternet sitesi	http://www.auschwitz.org/https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/chelmno/

Chełmno imha kampı (Almanca: Vernichtungslager Kulmhof), II. Dünya Savaşı sırasında inşa edilen ilk Nazi imha kampı. Kamp Chełmno'nun 50 kilometre kuzeyinde yer alan Łódź yakınlarında yer alır. Nazi Almanyası 1939’da Polonya’yı işgalini takiben, ülkeyi yeni bir bölgeye ekledi. Kamp özellikle kitlesel katliamlar ve etnik temizlik yapmak için kuruldu. Bu dönemde ayrıca holokostun ve Reinhard Operasyonu'nın da en ölümcül dönemleriydi. Polonyalı Yahudiler ve yerel kişiler bu kampta yok edildi.^[1] 1943 yılında kampın ölüm yöntemlerinde değişiklikler yapıldı.^[2]

Sobibór, Bełżec, Treblinka ve Auschwitz'den sonra kampta en az 152.000 kişi öldürüldü.^[3] Bununla birlikte, 1962–65'teki Chełmno duruşmaları sırasında Batı Almanya savcılığı en az 180.000 ölüm için suçlamada bulundu.^[4] Polonyalı resmi tahminlere göre savaş sonrası erken dönemde toplam 340.000 civarında erkek, kadın ve çocuk olduğunu bildirildi. çok daha yüksek rakamlar önerdi. Kurbanlar çoğunlukla gaz verilme suretiyle öldürüldü. Chełmno, işgal altındaki Polonya'da Holokost'un sonraki aşamalarında devam eden Nazi imha programının geliştirilmesinde erken deneylerin yapıldığı bir yerdi.^[5]

Kızıl Ordu birlikleri üzerinde Chełmno kentini 17 Ocak 1945 günü ele geçirdi. Ancak o zamana kadar Naziler mahkûm kampının varlığına dair kanıtları çoktan yok etmişti.^[6] O dönem onbeş yaşında kalan kamptan bir kişi, yalnızca üç Yahudi erkeğin Chełmno'dan başarıyla kaçtığını kanıtladı.^[7] Hayatta kalan iki kişi, 1962–65'te Batı Almanya tarafından yapılan kamp personeli çalışmalarında da ifade verdi.^[7]

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında yüzlerce Sovyet Yahudi bu kampta infaz edildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Main Commission for Investigation of German Crimes in Poland, German Crimes in Poland (Warsaw: 1946, 1947) 28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Archive of Jewish Gombin Genealogy, with introduction by Leon Zamosc. Note: The Main (or Central) Commission for Investigation of German Crimes in Poland (Lehçe: Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, GKBZNwP) founded in 1945 was the predecessor of the Institute of National Remembrance (see also the Boş kaynak (yardım) ). Quote: "The Main Commission for the Investigation of Crimes Against the Polish Nation - The Institute of National Memory... has a fifty years long history (1995). The creation of the Main Commission... was preceded by work done in London since 1943 by the Polish Government in Exile."
^ Claude Lanzmann , Shoah (1985) belgeseli.
^ USHMM (11 Mayıs 2012). "Chelmno" (permission granted to be reused, in whole or in part, on Wikipedia; OTRS ticket no. 2007071910012533 confirmed). Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum, Washington, DC. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. Text from USHMM has been released under the GFDL. The website can offer no guarantee that the information is correct in each circumstance.
^ JTA (22 Ocak 1963). "Jewish Survivors of Chelmno Camp Testify at Trial of Guards". JTA Archive. Jewish Telegraphic Agency. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013.
^ A secret memorandum of 5 Haziran 1942 written by one Willy Just, to the Director of section II D SS-Obersturmbannführer Walter Rauff at the Reich Main Security Office (Reichssicherheitshauptamt in Berlin), contained five pages of numbered paragraphs, suggesting mechanical improvements to gas vans. In the opening line, the letter stated: "ninety-seven thousand have been processed, using three vans, without any defects showing up in the vehicles" (see attached photocopies at HolocaustHistory.org) 21 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. In his postwar testimony Obersturmbannführer August Becker, the gas van inspector, claimed that the letter was sent by himself on 5 Haziran 1942 to Walter Rauff in RSHA. See: Boş kaynak (yardım) Nevertheless, Christopher Browning confirmed in his Evidence for the Implementation of the Final Solution (2000) that the letter was sent by Just, not by Becker, as shown through the archives of RSHA: Just an Rauff, 5.6.42; BA, R 58/871.
^ Alpha History textbook; resource centre. "Liberation of the camps". Resources. Australia, New Zealand, United States, Canada, Great Britain: Alpha History. Erişim tarihi: 30 Haziran 2015. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ ^a ^b Lefkovits, Etgar (18 Eylül 2006). "The last survivor". The Jerusalem Post. 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2011.

[comm-1] Main Commission for Investigation of German Crimes in Poland, German Crimes in Poland (Warsaw: 1946, 1947) 28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Archive of Jewish Gombin Genealogy, with introduction by Leon Zamosc. Note: The Main (or Central) Commission for Investigation of German Crimes in Poland (Lehçe: Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, GKBZNwP) founded in 1945 was the predecessor of the Institute of National Remembrance (see also the Boş kaynak (yardım) ). Quote: "The Main Commission for the Investigation of Crimes Against the Polish Nation - The Institute of National Memory... has a fifty years long history (1995). The creation of the Main Commission... was preceded by work done in London since 1943 by the Polish Government in Exile."

[Shoah_1985-2] Claude Lanzmann , Shoah (1985) belgeseli.

[ushmm.org-Chelmno-3] USHMM (11 Mayıs 2012). "Chelmno" (permission granted to be reused, in whole or in part, on Wikipedia; OTRS ticket no. 2007071910012533 confirmed). Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum, Washington, DC. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. Text from USHMM has been released under the GFDL. The website can offer no guarantee that the information is correct in each circumstance.

[JTA-4] JTA (22 Ocak 1963). "Jewish Survivors of Chelmno Camp Testify at Trial of Guards". JTA Archive. Jewish Telegraphic Agency. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013.

[Klee-Dressen-Riess-5] A secret memorandum of 5 Haziran 1942 written by one Willy Just, to the Director of section II D SS-Obersturmbannführer Walter Rauff at the Reich Main Security Office (Reichssicherheitshauptamt in Berlin), contained five pages of numbered paragraphs, suggesting mechanical improvements to gas vans. In the opening line, the letter stated: "ninety-seven thousand have been processed, using three vans, without any defects showing up in the vehicles" (see attached photocopies at HolocaustHistory.org) 21 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. In his postwar testimony Obersturmbannführer August Becker, the gas van inspector, claimed that the letter was sent by himself on 5 Haziran 1942 to Walter Rauff in RSHA. See: Boş kaynak (yardım) Nevertheless, Christopher Browning confirmed in his Evidence for the Implementation of the Final Solution (2000) that the letter was sent by Just, not by Becker, as shown through the archives of RSHA: Just an Rauff, 5.6.42; BA, R 58/871.

[alphahistory-6] Alpha History textbook; resource centre. "Liberation of the camps". Resources. Australia, New Zealand, United States, Canada, Great Britain: Alpha History. Erişim tarihi: 30 Haziran 2015. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[Lefkovits-7] Lefkovits, Etgar (18 Eylül 2006). "The last survivor". The Jerusalem Post. 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]