İçeriğe atla

Ch'ien Mu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ch'ien Mu
Doğum30 Temmuz 1895
Kiangsu Province, Qing Empire
Ölüm30 Ağustos 1990
Taipei, Tayvan
MilliyetÇinli
MeslekTarihçi, filozof, yazar

Ch'ien Mu veya Qian Mu (30 Temmuz 1895 - 30 Ağustos 1990), Çinli tarihçi, filozof ve yazardır. 20. yüzyıl Çin'inin en büyük tarihçilerinden ve filozoflarından biri olarak kabul edilir. Ch'ien, Lü Simian, Chen Yinke ve Chen Yuan ile birlikte Modern Çin'in "En Büyük Dört Tarihçisi" olarak bilinmektedir.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erken Yaşam: Jiangsu, Pekin

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ch'ien Mu, Wuxi'deki prestijli ailelerden olan Qian ailesindendi. Atasının Beş Hanedan ve On Krallık döneminde Wuyue Krallığı'nın (907-978) kurucusu Qian Liu (852-932) olduğu söylenir. Jiangsu eyaletinde doğdu. Biyografi yazarı Jerry Dennerlien; onun çocukluğunu aile sistemini bir arada tutan ritüeller, festivaller ve inançlardan oluşan "küçük köylü kozmosu" olarak tanımladı. Çok az resmi eğitim aldı, ancak geleneksel aile okulu eğitimi ve sürekli kendi kendine çalışma yoluyla Çin tarihi ve kültürü hakkında bilgi edindi.[1]

Öğretmenlik mesleğine on sekiz yaşındayken memleketinde ilkokul öğretmeni olarak başladı.

Bir başka ünlü tarihçi Gu Jiegang tavsiyesi ve daveti üzerine, 1930'da Yenching Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. Öğretmenlik kariyerine, Pekin'in Japon ordusu tarafından işgal edildiği 1937 yılına kadar Tsinghua Üniversitesi ve Pekin Üniversitesi gibi başka üniversitelerde devam etti.

Hong Kong

[değiştir | kaynağı değiştir]

İç savaşta sırasında, Hong Kong'a geldi. Yale-Çin Derneği'nin yardımıyla diğer bilim adamları ile birlikte Yeni Asya Koleji'ni kurdu.[2] 1949'dan 1965'e kadar Yeni Asya Koleji'nin başkanı olarak görev yaptı. Bu kolej, birçok büyük bilim insanı ve çeşitli toplulukların seçkin üyelerini mezun etti. Yeni Asya Koleji, Hong Kong Çin Üniversitesi'ne üye bir kolej olduktan sonra istifa etti. Çalışmalarına daha fazla zaman ayırmak istediğini söyledi, ancak özel olarak kolejin özgürlüğünü kaybettiğini açıkladı. [3] Daha sonra kolejin eski kampüsünde kâr amacı gütmeyen bir Çin ortaokulu olarak Yeni Asya Ortaokulu'nu kurdu.[4] Daha sonra hem Yale Üniversitesi'nden hem de Hong Kong Üniversitesi'nden fahri doktora aldı.[5]

Hong Kong'a dönmeden önce Malaya Üniversitesi'nde ders verdi.

Tayvan

[değiştir | kaynağı değiştir]
Taipei, Tayvan'daki Chien Mu Evi .

Ch'ien, 1967'de Hong Kong'daki sol ayaklanmalara yanıt olarak Başkan Chiang Kai-shek'in davetini kabul ettikten sonra Ekim 1967'de Tayvan'a taşındı. 1968'de Academia Sinica'ya üye olarak seçildi.

Tayvan'daki üniversitelerde serbest akademik araştırma ve konferanslar verirken, evini inşa etmesi için arazi verildi.

1 Haziran 1990'da, Demokratik İlerici Partisi'nden iki politikacı, Ch'ien'i kamu arazisini işgal etmekle suçladı, çünkü dönemin yönetimi devlet arazisini ona hediye etmişlerdi. Bu suçlamanın ardından Taipei şehir merkezindeki yüksek katlı bir daireye taşındılar.

Ch'ien, Sushulou'dan taşınmaya zorlandıktan üç aydan biraz daha kısa bir süre sonra 30 Ağustos 1990'da öldü. Ch'ien'in destekçilerinin çoğu, Demokratik İlerici Parti'nin Kuomintang'a karşı siyasi puan kazanmak için Ch'ien'i kullanma uygulamasını kınadı.

Çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ch'ien, Çin klasikleri, Çin tarihi ve Konfüçyüsçü düşünce üzerine kapsamlı yazılar yazdı. 1910'ların Yeni Kültür Hareketi'nden etkilenen ve geleneksel Çin düşüncesine ve Konfüçyüsçülüğe temelden şüpheyle bakan birçok 20. yüzyıl Çinli entelektüelinin aksine, Çin kültürünün geleneksel değerlerinin önemi üzerinde ısrar etti. 1990'da öldüğü zaman, Konfüçyüsçülük geleneğinin reddine yönelik itirazları, kısmen Yeni Asya Koleji'ndeki öğrencisi Yu Ying-shih'in etkisiyle daha geniş bir itibar kazanmıştı.[6]

Ch'ien Mu, yaşamı boyunca toplam 17.000.000 kelimeyi aşan 76 civarında eseri yayınlanmış son derece çalışkan ve üretken bir bilgindi. Ölümünden sonra, tüm eserleri toplandı ve 1994'te Taipei'deki Linking Publishing Company tarafından yayınlanan 54 cilt halinde düzenlendi. 2011 yılında, tüm eserlerinin gözden geçirilmiş bir baskısı, Jiuzhou Publishing Company tarafından geleneksel Çince karakterlerle Pekin'de yayınlandı.

  1. Çin'in Genel Tarihi (Guoshi dagang國史大綱);
  2. Çene wen / ku wen (Yeni Metin/Eski Metin) ile ilgili yorumlar Han'daki Tartışma (Lianghan jingxue jin gu wen ping yi 兩漢經學今古文評議)
  3. Zhu Xi'nin Akademik Hayatının Yeni Bir Biyografisi (Zhuzi xin xue'an朱子新學案)
  4. 300 Yıl Sonra Çin'in Skolastik Tarihi (Zhongguo jin sanbai nian xueshu shi中國近三百年學術史)
  5. Qin ve Han Hanedanlığı Tarihi (Qin Han shi秦漢史)
  6. Song ve Ming Hanedanlığı döneminde Neo-Konfüçyüsçülük (Song Ming Lixue宋明理學)
  7. Çin Tarihi Yoluyla Çin Halkını ve Kültürünü İncelemek (Cong Zhongguo lishi lai kan Zhongguo minzu xing ji Zhongguo wenhua從中國歷史來看中國民族性及中國文化)

C

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Pt I, Jerry Dennerline Qian Mu and the World of Seven Mansions (New Haven: Yale University Press, 1988).
  2. ^ "About New Asia: History". Chinese University of Hong Kong. 15 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2014. 
  3. ^ Chou (2011).
  4. ^ "創校簡史" (PDF). New Asia Middle School. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  5. ^ "Traditional Government in Imperial China: A Critical Analysis". 7 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Hung-yuk Ip, Tze-ki Hon, Chiu-chun Lee, "The Plurality of Chinese Modernity: A Review of Recent Scholarship on the May Fourth Movement," Modern China 29.4 (2003): 490-509.

Referanslar ve daha fazla okuma

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Jerry Dennerline, Qian Mu ve Yedi Konağın Dünyası (New Haven: Yale University Press, 1988).
  • Yu Yingshi, You ji feng chui shuishang lin--jing dao Qian Binsi shi犹记风吹水上粼－敬悼钱宾四师, Xiandai xueshu yu xueren现代学术与学人'de toplanmıştır (Guilin: Guangxi Normal University Press, 2006 ).
  • Yan Gengwang 严耕望, Qian Mu Binsi xiansheng yu wo钱穆宾四先生与我, Zhi shi san shu治史三书'da toplanmıştır (Şangay: Halk Yayınevi, 2011).
  • 9789004217348

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vesika

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch%27ien_Mu&oldid=33398396" sayfasından alınmıştır