Cassini-Huygens sayfasının kaynağını görüntüle

{{italic title}}
{{Uzay uçuşu bilgi kutusu  |auto=all 
| uçuş_adı                  = ''Cassini–Huygens''
| resim                     = Cassini Saturn Orbit Insertion.jpg
| açıklama                  = ''Cassini''{{'}}nin Satürn etrafındaki yörünge yerleştirme manevrasını (SOI) gösteren sanatsal bir tasviri
| görev_türü                = ''Cassini'': [[Satürn]] yörünge aracı<br />''Huygens'': [[Titan (uydu)|Titan]] iniş aracı
| uygulayıcı                = ''Cassini'': [[NASA]]{{\}}[[Jet İtki Laboratuvarı|JPL]] <br /> ''Huygens'': [[Avrupa Uzay Ajansı|ESA]]{{\}}[[İtalyan Uzay Ajansı|ASI]]
| COSPAR_kimliği            = 1997-061A
| SATCAT                    = 25008
| website                   =
* {{url|https://saturn.jpl.nasa.gov/|NASA}}
* {{url|http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Cassini-Huygens|ESA}}
* {{url|http://www.asi.it/en/activity/solar-system-exploration/cassini-huygens|ASI}}
| görev_süresi              = {{yalın liste|
* '''Toplam''':
** {{pad|1em}}<small>{{time interval|1997-10-15 08:43|2017-09-15 12:08|show= yd|sep=,}} </small>
** {{pad|1em}}<small>Satürn'de{{time interval|2004-07-01 02:48|2017-09-15 12:08|show= yd|sep=,}}</small>
* '''Yolda''':
** {{pad|1em}}{{time interval|1997-10-15|2004-07-01 02:48|show= yd|sep=,|duration= on}}
* '''Ana görev''':
** {{pad|1em}}{{time interval|2004-07-01 02:48|2008-06-30|show= y|sep=,|duration= on}}
* '''Genişletilmiş görevler''':
** {{pad|1em}}<small>''Equinox'': {{time interval|2008-07-31|2010-09-30|show= yd|sep=,|duration= on}}</small>
** {{pad|1em}}<small>''Solstice'': {{time interval|2010-09-30|2017-04-22|show= yd|sep=,|duration= on}}</small>
** {{pad|1em}}<small>''Final'': {{time interval|2017-04-23 03:46|2017-09-15 12:08|show= md|sep=,|duration= on}}</small>
 }}

| üretici                   = ''Cassini'': [[Jet İtki Laboratuvarı|JPL]] <br /> ''Huygens'': [[Thales Alenia Space]]
| yakıtlı_ağırlık           = {{dönüştürme|5712|kg|lb|abbr= on}}<ref name=quickfacts /><ref>{{Web kaynağı | url = http://space.skyrocket.de/doc_sdat/cassini.htm |başlık= Cassini / Huygens |iş= Gunter's Space Page |ad= Gunter Dirk |soyadı= Krebs |erişimtarihi= 15 Haziran 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20040816115913/http://space.skyrocket.de/doc_sdat/cassini.htm | arşivtarihi = 16 Ağustos 2004}}</ref>
| uzay_aracı_kütlesi        = {{dönüştürme|2523|kg|lb|abbr= on}}<ref name=quickfacts>{{Web kaynağı | url = https://saturn.jpl.nasa.gov/mission/about-the-mission/quick-facts/ |başlık= Cassini–Huygens: Quick Facts |yayıncı= NASA |erişimtarihi= 20 Ağustos 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160516223701/https://saturn.jpl.nasa.gov/mission/about-the-mission/quick-facts/ | arşivtarihi = 16 Mayıs 2016}}</ref>
| yük_ağırlığı              =
| boyutlar                  =
| güç                       = ~885&nbsp;watt (BOL)<ref name=quickfacts/><br /> ~670&nbsp;watt (2010)<ref name="barber">{{Web kaynağı |url= http://saturn.jpl.nasa.gov/news/cassiniinsider/insider20100823/ |başlık= Insider's Cassini: Power, Propulsion, and Andrew Ging |yayıncı= NASA |ad= Todd J. |soyadı= Barber |tarih= 23 Ağustos 2010 |erişimtarihi= 20 Ağustos 2011 |ölüurl=evet|arşivurl= https://web.archive.org/web/20120402002307/http://saturn.jpl.nasa.gov/news/cassiniinsider/insider20100823/ |arşivtarihi= 2 Nisan 2012 }}</ref> <br /> ~663&nbsp;watt (EOM/2017)<ref name="quickfacts"/>

| fırlatma_tarihi           = {{başlangıç tarihi|15 Ekim 1997, 08:43:00}}&nbsp;UTC
| roket                     = [[Titan IV| Titan IV(401)B]] B-33
| fırlatma_yeri             = [[Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü|Cape Canaveral]] SLC-40
| fırlatma_üstlenici        =

| tasfiye_türü              = Satürn atmosferine kontrollü giriş<ref name="NASA-20170915">{{Haber kaynağı |soyadı1= Brown |ad1= Dwayne |soyadı2= Cantillo |ad2= Laurie |soyadı3= Dyches |ad3= Preston |başlık= NASA's Cassini Spacecraft Ends Its Historic Exploration of Saturn |url= https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?feature=6948 |tarih= 15 Eylül 2017 |iş= [[NASA]] |erişimtarihi= 15 Eylül 2017 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20190509044122/https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?feature=6948 |arşivtarihi= 9 Mayıs 2019 |ölüurl= hayır }}</ref><ref name="NYT-20170914">{{Haber kaynağı|soyadı= Chang|ad= Kenneth|başlık= Cassini Vanishes Into Saturn, Its Mission Celebrated and Mourned|url= https://www.nytimes.com/2017/09/14/science/cassini-grand-finale-saturn.html|tarih= 14 Eylül 2017|iş= [[The New York Times]]|erişimtarihi= 15 Eylül 2017|arşivurl= https://web.archive.org/web/20180708162700/https://www.nytimes.com/2017/09/14/science/cassini-grand-finale-saturn.html|arşivtarihi= 8 Temmuz 2018|ölüurl= hayır}}</ref>
| son_temas                 = 15 Eylül 2017
* 11:55:39 UTC X bandı telemetri
* 11:55:46 UTC S-bandı radyo<ref>{{görüşme kaynağı |title= Cassini Post-End of Mission News Conference |date= 15 Eylül 2017 |publisher= NASA Television |location= Pasadena, CA}}</ref>

| yörünge_referansı         = Kronosentrik
| apsis                     = krone

| gezegenler_arası          = {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA
  |tip                  = uçuş
  |not                  = Kütleçekim yardımı
  |nesne                = [[Venüs]]
  |varış_tarihi         = 26 Nisan 1998
  |mesafe               = {{dönüştürme|283|km|mi|abbr=on}}
 }}
 {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA
  |tip                  = uçuş
  |not                  = Kütleçekim yardımı
  |nesne                = [[Venüs]]
  |varış_tarihi         = 24 Haziran 1999
  |mesafe               = {{dönüştürme|623|km|mi|abbr= on}}
 }}
 {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA
  |tip                  = uçuş
  |not                  = Kütleçekim yardımı
  |nesne                = [[Dünya]]-[[Ay]] sistemi
  |varış_tarihi         = 18 Ağustos 1999, 03:28&nbsp;UTC
  |mesafe               = {{dönüştürme|1171|km|mi|abbr= on}}
 }}
 {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA
  |tip                  = uçuş
  |not                  = Arızi
  |nesne                = [[2685 Masursky]]
  |varış_tarihi         = 23 Ocak 2000
  |mesafe               = {{dönüştürme|1600000|km|mi|abbr= on}}
 }}
 {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA
  |tip                  = uçuş
  |not                  = Kütleçekim yardımı
  |nesne                = [[Jüpiter]]
  |varış_tarihi         = 30 Aralık 2000
  |mesafe               = {{dönüştürme|9852924|km|mi|abbr= on}}
 }}
 {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA
  |tip                  = yörünge_aracı
  |nesne                = [[Satürn]]
  |varış_tarihi         = 1 Temmuz 2004, 02:48&nbsp;UTC
 }}
 {{Uzay uçuşu bilgi kutusu/GA
  |tip                  = iniş_aracı
  |nesne                = [[Titan (uydu)|Titan]]
  |bileşen              = ''[[Huygens (uzay aracı)|Huygens]]''
  |varış_tarihi         = 14 Ocak 2005
 }}

| program                   = [[Flagship Programı]]
| önceki_uçuş               = ''[[Galileo (uzay aracı)|Galileo]]''
| sonraki_uçuş              = [[Mars Bilim Laboratuvarı]]
}}
'''''Cassini–Huygens''''', [[Satürn'ün doğal uyduları|doğal uyduları]] ve [[Satürn'ün halkaları|halkaları]] da dahil olmak üzere [[Satürn]] sistemini incelemek amacıyla 15 Ekim 1997'de başlatılan [[NASA]], [[Avrupa Uzay Ajansı|ESA]] ve [[İtalyan Uzay Ajansı|ASI]] ortaklığında gezegenler arası uzay araştırma göreviydi.<ref name="flagship">{{Web kaynağı |url=http://science.nasa.gov/about-us/smd-programs/outer-planets-flagship/ |başlık=Dış Gezegen Amiral gemisi |erişimtarihi=14 Temmuz 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20141008230322/http://science.nasa.gov/about-us/smd-programs/outer-planets-flagship/ |arşivtarihi=8 Ekim 2014 |ölüurl=hayır}}</ref>

Ziyaret için Satürn'e giden dördüncü ve yörüngesine giren ilk uzay sondasıdır. 1997'de uzaya fırlatılan uzay aracı, 2004 yılında Satürn'e vardıktan sonra bu gezegeni ve ayrıca [[Jüpiter]]'i gözlemleyerek heliosferi ve [[Görelilik kuramı|izafiyet kuramı]] deneyi amacıyla çok sayıda doğal uyduyu incelemiştir. Hemen her gün gezegenin, [[Satürn'ün halkaları|halkaları]] ve uydularının fotoğraflarını çekip, veri toplayıp Dünya'ya gönderen iki parçalı uzay aracı, adını astronom [[Giovanni Domenico Cassini]] ile [[Christiaan Huygens]]'dan alır. Son olarak Satürn'ün halkaları içine girip gaz, toz ve buz parçacıklarını yakalayıp analiz ettikten ve yüksek çözünürlüklü fotoğraflar çektikten sonra misyonunun 15 Eylül 2017'de gezegenin atmosferine girerek sona ermesi planlanmıştır.<ref name=dw>{{Web kaynağı | başlık = 2017’de uzayda neler yaşanacak? | url = http://www.dw.com/tr/2017de-uzayda-neler-ya%C5%9Fanacak/a-36976403 | yayıncı = Deutsche Well, 2 Ocak 2017 | erişimtarihi = 26 Nisan 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170104200410/http://www.dw.com/tr/2017de-uzayda-neler-ya%C5%9Fanacak/a-36976403 | arşivtarihi = 4 Ocak 2017 | ölüurl =hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.nasa.gov/feature/jpl/saturn-plunge-nears-for-cassini-spacecraft | başlık = Saturn Plunge Nears for Cassini Spacecraft | tarih = 29 Ağustos 2017 | editör-ad =  | website = NASA - National Aeronautics and Space Administration | dil = İngilizce | erişimtarihi = 30 Ağustos 2017 | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20190430150348/https://www.nasa.gov/feature/jpl/saturn-plunge-nears-for-cassini-spacecraft/ |arşivtarihi= 30 Nisan 2019 | ölüurl =hayır}}</ref>

1980'lerde gelişirilmeye başlanan ''Cassini''{{'}}, Titan IVB / Centaur taşıyıcı roketiyle 15 Ekim 1997 tarihinde fırlatılarak uzaya gönderildi. 7 yıllık gezegenlerarası uçuş sonrası 1 Temmuz 2004 tarihinde Satürn çevresindeki yörüngesine girdi. 25 Aralık 2004 tarihinde, yaklaşık 02:00 UTC sıralarında ''Huygens'' denilen uydusu, araçtan ayrılıp 14 Ocak 2005 tarihinde [[Titan (uydu)|Titan]]'a indi.

En büyük keşiflerinden birisi Satürn'ün uyduları olan Titan, [[Enceladus]] ve [[Mimas (uydu)|Mimas]]'ta büyük sıvı su kaynaklarının bulunması ve bu uyduların potansiyel bir yaşam barındırma ihtimali olmasıdır.<ref name=atlas>{{dergi kaynağı|ad1=Umut|soyadı1=Yıldız|başlık=Halkaların Gizemi Çözülüyor|dergi=Atlas|tarih=Haziran 2017|sayı=291|url=https://yildiz.space/docs/article-atlas-1706.php|erişimtarihi=26 Ağustos 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170826234645/https://yildiz.space/docs/article-atlas-1706.php|arşivtarihi=26 Ağustos 2017|ölüurl=hayır}}</ref> ''Cassini''{{'}}nin misyonunun sonunda yaşam ihtimali olan bu suları kirletmesinden endişe duyan [[NASA]] Gezegen Koruma Ofisi; ''Cassini'' uzay aracında Dünya'dan fırlatılmadan önce belki yeterince iyi temizlenmediği için bazı mikroorganizmaların bulunabileceğini göz önüne alarak uzay aracının Satürn'e çarptırılmasına karar vermiştir.<ref name=atlas/> Bu karar doğrultusunda 22 Nisan 2017'de Titan'a yakın bir geçiş gerçekleştiren ''Cassini''{{'}}nin, bu manevradan elde edilen çekim gücünden yararlanarak Satürn'ün üst atmosferi ile Satürn'e en yakın halkaları arasına 22 dalış yapması ve böylece halkalar hakkında daha yakından bilgi alınması planlanmış; ilk dalış 26 Nisan'da gerçekleştirilmiştir.<ref name=atlas/>

İlk dalışın ardından geçen 22 dalış sonrasında, yakıtı tükendiği için ve olası yaşam potansiyeli olan uydulara zarar vermemesi için, 15 Eylül 2017 günü, saat 13:44'te gezegen atmosferine düşürülüp görevine son verildi.

== Uzay aracı tasarımı ==
[[Dosya:Cassini-Huygens is installed to the payload adapter.jpg|küçükresim|upright|''Cassini-Huygens'' montaji]]

Uzay aracının, [[Mars]] yörüngesinin ötesindeki görevler için geliştirilmiş bir uzay aracı sınıfı olan ikinci üç eksenli stabilize, [[Radyoizotop termoelektrik jeneratör|RTG]] ile çalışan Mariner Mark II olması planlandı. ''Cassini'', ''Comet Rendezvous Asteroid Flyby'' (''CRAF'') uzay aracıyla aynı anda geliştirildi, ancak bütçe kesintileri ve proje kapsamı, NASA'yı ''Cassini''{{'}}yi kurtarmak için CRAF geliştirmesini sonlandırmaya zorladı. Sonuçta, ''Cassini'' daha özelleşti. Mariner Mark&nbsp;II serisi iptal edildi.
Birleşik yörünge aracı ve sondası, Phobos 1 ve Phobos 2 Mars sondalarının ardından başarıyla fırlatılan üçüncü en büyük ve en karmaşık insansız gezegenler arası uzay aracıdır.<ref name="esa quote">{{Web kaynağı | url = http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Cassini-Huygens/Cassini_spacecraft |başlık= Cassini spacecraft |yayıncı= European Space Agency |erişimtarihi= 5 Nisan 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20121219133632/http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Cassini-Huygens/Cassini_spacecraft | arşivtarihi = 19 Aralık 2012}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://saturn.jpl.nasa.gov/legacy/files/space_probe_fact.pdf|başlık=Cassini Spacecraft and Huygens Probe|yayıncı=NASA/Jet Propulsion Laboratory|tarih=May 1999|tanıtıcı=JPL 400-777|erişimtarihi=5 Nisan 2018|arşivtarihi=24 Aralık 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161224170423/https://saturn.jpl.nasa.gov/legacy/files/space_probe_fact.pdf|ölüurl=evet}}</ref>

Yörünge aracının {{dönüştürme|2150|kg|abbr=on}} ve sondanın {{dönüştürme|350|kg|abbr=on}} kütlesi vardı. Fırlatma aracı adaptörü ve fırlatma sırasında {{dönüştürme|3132|kg|abbr=on}} itici gaz ile, uzay aracının kütlesi {{dönüştürme|5600|kg|abbr=on}} idi.

''Cassini'' uzay aracı 6,8 m yüksekliğinde ve {{dönüştürme|4|m|ft|sp=us}} genişliğindeydi. Uzay aracının karmaşıklığı, Satürn'e olan yörüngesi ve varış noktasındaki iddialı bilimsel hedefleri sayesinde arttı. ''Cassini'' 1.630 bağlantılı [[Elektronik devre elemanları|elektronik bileşenler]], 22.000 kablo bağlantısı ve {{dönüştürme|14|km|mi|sp=us}} kabloya sahipti.<ref name="Coustenis2008">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=j3O47dxrDAQC&pg=PA75|başlık=Titan: Exploring an Earthlike World|yayıncı=World Scientific|seri=Series on Atmospheric, Oceanic and Planetary Physics|cilt=4|ad1=Athena|soyadı1=Coustenis|ad2=Fredric W.|soyadı2=Taylor|basım=2.2sayfa=75|tarih=2008|isbn=978-981-270-501-3|erişimtarihi=7 Nisan 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220407004433/https://books.google.com/books?id=j3O47dxrDAQC&pg=PA75|arşivtarihi=7 Nisan 2022|ölüurl=hayır}}</ref> 
Çekirdek kontrol bilgisayarı CPU'su yedekli bir MIL-STD-1750A sistemiydi. Ana tahrik sistemi, bir ana ve bir yedek R-4D çift yakıtlı roket motorundan oluşuyordu. Her motorun itişi {{cvt|490|N|lbf|lk=on}} ve toplam uzay aracı [[delta-v]]'in hızı yaklaşık {{cvt|2040|m/s|mph}} idi.<ref name="Propulsion">{{konferans kaynağı|author=Michael W. Leeds|url=https://trs.jpl.nasa.gov/bitstream/handle/2014/26073/96-1093.pdf?sequence=1&isAllowed=y|başlık=AIAA 96-2864 Development of the Cassini Propulsion Subsystem|iş=32nd AIAA/ASME/SAE/ASEE Joint Propulsion Conference|tarih=1 Temmuz 1996|erişimtarihi=8 Ocak 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201118114702/https://trs.jpl.nasa.gov/bitstream/handle/2014/26073/96-1093.pdf?sequence=1&isAllowed=y|arşivtarihi=18 Kasım 2020|ölüurl=hayır}}</ref> Daha küçük tek yakıtlı roketler, manevra kontrolunda kullanıldı.

''Cassini'', esasen 32,7&nbsp;kg plütonyum dioksit (28,3&nbsp;kg saf [[Plütonyum]] içeren) nükleer yakıtla çalışıyordu.<ref name=Grandidier>{{Web kaynağı | url = https://trs.jpl.nasa.gov/bitstream/handle/2014/47444/CL%2317-0904.pdf |başlık= Cassini Power Subsystem | yazar = Grandidier J., Gilbert J. B., Carr G. A. |tarih= 2017 |yayıncı= Jet Propulsion Laboratory | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210409211131/https://trs.jpl.nasa.gov/bitstream/handle/2014/47444/CL%2317-0904.pdf | arşivtarihi = 9 Nisan 2021}}</ref> Malzemenin radyoaktif bozunmasından ortaya çıkan ısı elektriğe dönüştürüldü. "Huygens" seyir sırasında "Cassini" tarafından desteklendi ancak bağımsız olduğunda kimyasal piller kullandı. Sonda, kamu kampanyasıyla toplanan 81 ülkedeki vatandaşlardan 616.400'den fazla imzalı bir DVD taşıyordu.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://saturn.jpl.nasa.gov/news/2157/signatures-from-earth-board-spacecraft-to-saturn/|başlık=Signatures from Earth Board Spacecraft to Saturn|iş=Cassini: The Grand Finale|erişimtarihi=10 Ekim 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170825134645/https://saturn.jpl.nasa.gov/news/2157/signatures-from-earth-board-spacecraft-to-saturn/|arşivtarihi=25 Ağustos 2017|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://saturn.jpl.nasa.gov/resources/1938/|başlık=616,400 Signatures|iş=Cassini: The Grand Finale|erişimtarihi=10 Ekim 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170825134642/https://saturn.jpl.nasa.gov/resources/1938/|arşivtarihi=25 Ağustos 2017|ölüurl=hayır}}</ref>

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{commons|Category:Cassini-Huygens}}

== Görseller ==
<gallery>
Dosya:Huygens surface color.jpg|''Huygens'' sondası Titan'a inerken alınan bir görüntü.
Dosya:8423 20181 1saturn2016.jpg|''Cassini''{{'}}nin 25 Nisan 2016'da yakaladığı Satürn görüntüsü
Dosya:Cassini-huygens_anim.gif|Uzay aracının üç boyutlu animasyonlu görüntüsü
Dosya:Saturn ring spokes (captured by Cassini).ogv|''Cassini''{{'}}nin çektiği Satürn halkaları videosu, 2008
</gallery>

{{Venüs uzay araçları}}
{{Uzay sondaları}}
{{Satürn}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Avrupa Uzay Ajansı uzay sondaları]]
[[Kategori:NASA uzay sondaları]]
[[Kategori:Jüpiter Görevleri]]
[[Kategori:Satürn görevleri]]
[[Kategori:1997'de Florida]]
[[Kategori:Yok olmuş uzay sondaları]]