Cape Hollanda mimarisi
Cape Hollanda mimarisi, çoğunlukla Güney Afrika'nın Batı Kap bölgesinde bulunan bir mimari tarzdır, ancak modern örnekleri Batı Avustralya ve Yeni Zelanda kadar uzak yerlere, genellikle şarap bağlarına kadar da uzanabilmektedir. Bu tarz, Cape Kolonisi'nin (17. yüzyıl) ilk günlerinde öne çıkmış ve adını Cape'e ilk yerleşenlerin çoğunlukla Hollandalı olmasından dolayı almıştır. Bu tarzın kökleri Orta Çağ Hollanda, Almanya, Fransa ve Endonezya'ya dayanır.
Mimari özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu tarzda yapılan evler, belirgin ve tanınabilir bir tasarıma sahiptir; en göze çarpan özellik, Amsterdam'daki Hollanda mimarisi tarzında inşa edilen şehir evlerinin özelliklerini andıran büyük, süslü yuvarlak saat kulesi tarzı hattında üçgen çatılarıdır. Bu özellik muhtemelen en tanınabilir olanıdır, ancak tarzın tanımlayıcı bir özelliği değildir. Örneğin Stellenbosch'taki "Uitkyk" Şarap Bağı'ndaki malikane, hiç üçgen çatıya sahip olmamasına rağmen açıkça Cape Hollanda tarzındadır. 18. yüzyılın sonlarında, Georgia etkisiyle neoklasik Cape Hollanda mimarisi çok popülerdi ancak bu tarzda sadece üç ev kalmıştır.[1] Bu tarz evler genellikle H şeklindedir ve evin ön kısmı genellikle ona dik açıyla uzanan iki kanatla çevrilidir.
Cape Hollanda mimari tarzı şu özelliklerle tanımlanır:
- Beyaza boyanmış duvarlar
- Saman çatılar
- Büyük ahşap kanatlı pencere panjurları
- Dış ahşap panjurlar
- Genellikle yatay olarak uzanan, tek veya iki katlı, çoğunlukla çatı pencereleri olan yapılar
- Yeşil detaylar sıklıkla kullanılır
- Merkezi üçgen çatılar, Hollanda kanal evini andıran, yaygın ancak evrensel olmayan bir özelliktir
Cape Town'daki çoğu Cape Hollanda binası, özellikle 1960'larda City Bowl'da yapılan yüksek binalara yenik düşmüştür. Ancak, Cape Hollanda geleneği, Şarap Yolu'ndaki birçok çiftlik evinde ve Stellenbosch, Paarl, Swellendam, Franschhoek, Tulbagh ve Graaff-Reinet gibi tarihi kasabalarda hala görülebilir.
Güney Afrika koloniyal mimarisinin birçok gözlemcinin dikkatini çeken karakteristik bir özelliği, geniş üçgen çatı kullanımıdır. Daha önceki araştırmalar, bu üçgen çatıların dekoratif biçimini Amsterdam'dakilerle karşılaştırarak `Cape-Hollanda' terimini haklı çıkarmaya çalışmıştır. Ancak, 18. yüzyılın ikinci yarısında, Güney Afrika üçgen çatı geleneğinin tüm gelişiminin gerçekleştiği dönemde, Amsterdam'da üçgen çatı mimarisi yavaş yavaş inşa edilmemeye başlamıştır. Ancak, Amsterdam'ın kuzeyinde, Zaan Nehri boyunca, üçgen çatı tasarımı Cape'in ele geçirilmesine kadar canlı kalmıştır. Güney Afrika üçgen çatılarının, kullanılan farklı malzemelere rağmen, Zaan Nehri boyunca görülen üçgen çatılarla birçok ortak özelliği vardır.[2]
Neo Cape Hollanda Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde, bu tarz popülaritesini yitirmiş ve birçok bina bakıma muhtaç hale gelmiştir. 1893'te Cecil John Rhodes, Groote Schuur (Büyük Ahır) çiftliğini satın almış ve mimar Sir Herbert Baker'ı malikane evini yeniden tasarlaması için işe almıştır. Baker, Cape'e özgü bir yerel stil aramış ve Cape Hollanda binalarından ilham almıştır. Aslında, Cape Hollanda tarzı üçgen çatılarla süslenmiş bir İngiliz kır evi yaratmıştır. Bu, Neo Cape Hollanda (Cape Hollanda Uyanış) mimari tarzına yol açmıştır.[3] 1902'de Baker, İngilizlerin Anglo-Boer Savaşı'ndaki zaferinin ardından Randlords tarafından Johannesburg'a getirildi ve Rand'daki birçok evde Cape Hollanda üçgen çatılarını dahil etti. 1910'daki Birlik'in ardından, Neo Cape Hollanda tarzı, Güney Afrika'ya özgü bir stil olarak çok popüler hale geldi. Gerçek Cape Hollanda mimarisinden farklı olarak, Neo Cape Hollanda tarzı neredeyse tamamen süslü üçgen çatılarla tanımlanır. Neo Cape Hollanda tarzının popülaritesindeki artış, Cape Hollanda mimarisine olan ilgiyi yeniden canlandırdı ve bu dönemde birçok orijinal Cape Hollanda binası restore edildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "History of the Manor House". Uitkyk Wine Estate. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017.
- ^ Jona Schellekens, "Dutch Origins of South-African Colonial Architecture," Journal of the Society of Architectural Historians 56 (1997), pp. 204–206.
- ^ "Cape Dutch Revival". 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.