Belge Yönetim Sistemleri
Belge Yönetim Sistemleri, kurumsal iletişim sonucu üretilen, kanıt değeri taşıyan, özgün ve forma sahip dokümanların kayıt altına alınması, erişimi, kullanımı ve ayıklanması amacına yönelik birlikte çalışan unsurların bütünü olan sistemlerdir.
Belge yönetim sisteminin tasarımı ve uygulanması, belge yönetim programlarının önemli bir parçasıdır. Belge yönetim sistemlerinin temel fonksiyonları; bilginin üretilmesi, tutulması ve kullanılmasıdır.Sistemin unsurları, belge yönetim çalışmalarının gerektirdiği kaynakları, sorumlulukları, düzenlemeleri, araç gereçlerin tasarımı ve sürekliliğinin sağlanmasını kapsamaktadır. Belge yönetim sistemleri, basılı ya da elektronik ortam gözetmeksizin fiziksel bir altyapı gerektirir. Basılı belgeler için depolama araç gereçleri söz konusu iken elektronik belgeler için donanıma gereksinim duyulmaktadır. Belge yönetim sistemlerinde güvenlik son derece önemlidir. Kurumlarda oluşturulacak olan belge yönetim sistemlerinin politikaları kurumsal gereksinimler ve koşullar göz önünde tutularak belirlenmelidir. Bu politikalar uygulanırken sürekli olarak denetlenmeli ve güncel tutulmalıdır.[1]
Belge yönetimine sistematik ve planlı bir yaklaşım getiren ISO 15489 standardı 2001 yılında yayımlanmıştır. Bu standart, belge yönetim sisteminin görevini sekreterliğe yükleyen, ortak başlıkların belirlenmesi, bir dosya planını ve fonksiyonel ilişkilerini ortaya koymanın kolay ve kısa bir sürede gerçekleştirilebilir olduğu yanılgısına kapılan bazı kurumların bu yanılgıyı değiştirmelerinde büyük rol oynamaktadır. Standart, organizasyonlarda belge yönetim sistemlerinin geliştirilmesi ve etkinliğinin artırılması konusunda açıkça yol göstermektedir. Kurumlar belge yönetim sistemlerini hatırı sayılır miktarda gelir sağlamaması nedeniyle bu sistemleri gereksiz görmüşlerdir. Fakat kurum işletim maliyetinin azaltılması ve davaların desteklenmesi gibi durumlarda sistemlerin gerekliliğini anlamaktadırlar.[2]
Günümüzde sürekli bir gelişim içinde olan enformasyon teknolojileri belge yönetim sistemlerini etkilemektedir. Bu durum sonucu elektronik belge yönetim sistemleri zamanla var olup gelişmektedirler.
Elektronik Belge Yönetim Sistemleri
Elektronik belge yönetim sistemi kurumların iç ve dış etkileşimleri sonucu oluşan belgelerin elektronik ortamda yönetilmesini sağlayan sistemdir. Elektronik belge yönetim sistemleri için Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü 20 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ile Türk Standartları Enstitüsünün 15 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ortak çalışmaları sonucunda TS 13298 standardı hazırlanmıştır.[3] Elektronik belge yönetim sistemi ile ulaşılmak istenen, iş gücü, zaman ve mekandan sağlanan tasarruf sonucu maliyeti azaltmak, güvenli ve hızlı belge akışı sağlamaktır.[4]
- ^ Özgür Külcü, Handen Uzun Külcü, Belge Yönetiminde Program Geliştirme: Belge Yönetimi Kapasite Değerlendirme Sistemi, Bilgi Dünyası, 2009.
- ^ İlk Uluslararası Belge Yönetim Standardı: Ülkemiz Açısından Bir Değerlendirme, 2003.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2013.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
"Elektronik Belge Yönetimi Sistemi Nedir". 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2013.
"Elektronik Belge Yönetim Sistemi EBYS Nedir". 15 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2013.
Külcü, Ö,; Uzun Külcü (2009), "Belge yönetiminde program geliştirme:belge yönetimi kapasite değerlendirme sistemi", Bilgi Dünyası, 2 (10)
İlk uluslararası belge yönetim standardı:ülkemiz açısından bir değerlendirme, 2003
Özdemirci, F, (1999), "Organizasyonlarda Belge Yönetimi ve Toplam Kalite", Türk Kütüphaneciliği, 2 (13)
T.C. BAŞBAKANLIK Basın- Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü ELEKTRONİK BELGE YÖNETİM SİSTEMİ UYGULAMA YÖNERGESİ