Bekenbey

Bekenbey - Türk mitolojisinde Adalet Tanrısı. Yeryüzünde adaleti sağlar. Adil insanları korur. Yarganlar (yargıçlar) doğru kararlar verebilmek için kendisinden yardım isterler. Elinde sivri dişleri olan büyük bir topuzu vardır. Bu topuzla adaleti çiğneyenleri cezalandırır. Adalet toplumun en önemli unsurlarından biridir ve Türk tarihinde kağanları, padişahları hiç korkmadan adilce yargılayan, hatta cezalar veren yargıçların bulunduğu anlatılır. Osmanlı tarihiyle ilgili olarak anlatılan bir kıssada, bir sultanı yargılayan yargıcın “Verdiğim cezayı kabul etmeseydi bununla kafana vuracaktım” diyerek arkasında sakladığı topuzunu göstermesi de konuyla ilgili olabilir. Topuz, adaleti simgeleyen bir nesnedir. Fakat bu adaleti tesis etmek için gerektiğinde zor kullanılcağını vurgular. Adalet arzusu insanın var olduğu her yerde mevcuttur ve insanoğlunun düzen isteğiyle, hakkı yenildiğinde hissettiği öç alma duygusunun varlığı nedeniyle ortaya çıkmıştır.

Etimoloji

(Bek) kökünden türemiştir. Sağlamlık, doğruluk, beklemek, korumak, güç anlamlarını içerir. Bekinmek, inat etmek, direnmek demektir. Eski Türkçede Beken/Biken/Begen/Pigen/Beyen ve Moğolcada Bah/Baha/Baka kelimeleri istek, yargı, umut gibi manaları ihtiva eder.

Kaynakça

• Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

• Türk Mitolojisinde Kut İyesi - İsmet Çetin
• Kut İyesi - İsmet Çetin 2 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.