Bayat Köyü Camii
Bayat Köyü Camii veya Bayat Köyü Eski Camii, Denizli ilinin Çivril ilçesine bağlı Bayat köyünün süslemeleriyle ünlü camisidir. Bayat Camii eski biçimi korunarak restore edilmiştir.[1][2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bayat köyünde 16. yüzyıldan itibaren caminin varlığı bilinmektedir. Harimdeki ahşap direklerden birindeki Hicri 1289 tarihi üzerinden bugünkü caminin 1870 yılında inşa edildiği ve 1872-73 yıllarında da duvar resimlerinin yapıldığı tahmin edilmektedir. Ancak söz konusu direkteki tarihin caminin inşa tarihi olduğu, süslemelerin ise 1950'lerde gerçekleştirildiğine ilişkin bir görüş de mevcuttur.[1] Duvar resimleri ile süslemeleri restore edilen ve yenilenen cami, Nisan 2022 tarihinde ibadete açılmıştır.[3]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Bayat Camii, köyün içinde yer alır. Kare plana yakın dikdörtgen planlı ve tek mekânlı bir yapıdır. Ahşap desteklere oturan düz damıyla Bayat Köyü Camii, Denizli bölgesindeki diğer köylerde 18. yüzyıl sonu ile 19. yüzyılda inşa edilmiş olan camilerle benzerlikler taşımaktadır. Caminin girişi ve dikdörtgen şeklindeki son cemaat yeri kuzey tarafta bulunmaktadır.[1][4]
Süslemeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bayat Köyü Camii’nin süslemelerinin önemli bir kısmı yazılardan oluşur. Mihrabı ve haram duvarlarını dolanan bu yazılar kuşak, daire ve armut gibi çeşitli formlardaki istiflenmiştir. Yuvarlak kemerli basit bir nişten oluşan mihrapta, Kuran’ın Bakara Suresi’nin 255. ayeti (Ayetü’l-Kürsî) yazılmıştır. Bu yazının hemen üzerinde Âli İmran Suresi’nin 37. ayetinden alınmış cümle işlenmiştir. Caminin iç mekanında ayrıca "levha" biçiminde işlenmiş yazılar bulunmaktadır.[1]
Caminin duvar süslemelerinde tasvirler ve motifler de önemli yer tutar. Mihrabın batısındaki duvarda Kâbe tasviri, Osmanlı alfabesiyle “Âh mine’l-ʿaşk” yazı-resmi yer alır: "Âh mine’l-ʿaşkı ve hâlâtihi / Ahraka kalbî bi-harârâtihi / Âh aşkınla akan gözyaşlarım deryâ oldı / Âteşim müdhiş dagları yakdı”. Doğu duvarında ise, "Amentü" duasının gemi biçimindeki istiflenmiştir. Buradaki "Vav" harflerinin aralarında Ashab-ı Kehf sakinlerinin bir kısmının isimleri de yazılmıştır.[1] Dinsel yazı ve tasvirlerin dışında caminin duvarlarında bitki, çiçek gibi motifler işlenmiştir.
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Caminin minberi (restorasyondan önce). Fotoğraf: Tülün Değirmenci -
Caminin mihrabı (restorasyondan önce). Fotoğraf: Tülün Değirmenci
.jpg)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e "Tülün Değirmenci, "Geleneğin "Geleneğin Yeniden İcadı: Bulanıklaşan Sınırlarda Bir Köy Camisinin Tasvirleri" Millî Folklor 126 (Yaz 2020), s. 118-135". 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ ""Bayat Camisi Süslemeleri Eski Haline Dönüyor"- Genç Çivril". 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ ""Tarihi Cami Kadir Gecesi İbadete Açıldı" - Genç Çivril". 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ ""Bayat Camisi - Denizli" - Türkiye Kültür Portalı". 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.