Batının Altın Kızı

Batının altın kızı

Özgün isim	La fanciulla del West
Müzik	Giacomo Puccini
Gala	10 Aralık 1910
İlk gösterim yeri	Metropolitan Opera, New York, ABD
Oyuncular	Minnie: soprano Jack Rance: Şerif, bariton Dick Johnson/Ramirez: Haydut, tenör Nick: Polka barinda barmen, tenör Ashby: Wells Fargo nakliye şirketi ajanı, bas Sonora: Maden işçisi, bariton Trin: Maden işçisi, tenör Sid: Maden işçisi, bariton Handsome: Maden işçisi, bariton Harry: Maden işçisi, tenör Joe: Maden işçisi, tenör Happy: Maden işçisi, bariton Jim Larkens: Maden işçisi, bas Billy Jackrabbit: Bir kızılderili, bas Wowkle: Kızılderili karısı, mezzo-soprano Jake Wallace: Gezici şarkıcı, bariton José Castro: Ramirez'in çetesinde bir melez , bas Pony Ekpres atlı ulak: tenör Madenci kampındaki erkekler ve tepe üzerindeki erkek çocuklar

Batının altın kızı (İtalyanca: La fanciulla del West), İtalyan bestecisi Giacomo Puccini tarafından bestelenen 3 perdelik bir operadır. Librettosu "Guelfo Civinini" ve "Carlo Zangarini" tarafından David Belasco'un yazdığı Batının Altın Kızı oyunundan uyarılarak yazılmıştır. Eserin prömiyeri 10 Aralık 1910'da ABD'nin New York şehrindeki Metropolitan Opera evinde verilmiştir.

Hazırlanışı ve sahnelenmesi

Puccini'nin çok başarı kazanan operası 'Madam Butterfly David Belasco'nun aynı adlı oyunundan uyarılmıştı. Bu başarıyı tekrarlamak için Puccini David Belasco'nun yazmış olduğu Batının altın kızı adlı bir diğer oyununu da besteleyip yeni bir opera hazırlamaya karar verdi. Bu eserin bestelenmesi 1910 içinde bitirildi. 10 Aralık 1910'da New York'ta Metropolitan Opera Evinde prömiyeri yapıldı. Bu eser ABD'de büyük bir sükse yaptı ve diğer Kuzey Amerika opera evlerinde defalarca tekrarlandı. Buna karşılık 1913'te Berlin'de ilk defa Avrupa'da sahnelenmesine rağmen, bu kıtada pek rağbet bulmadı ve Puccini'nin diğer operaları kadar çok sahnelenmedi. Buna bir neden bu eserin kısımlarının daha çok birbirleriyle kaynaşmış olması ve içinde çok bariz değişiklik gösteren ve müziğin akışını durduran parlak müziksel parçaların bulunmamasındandır. Diğer bir neden de Avrupa opera seyircisinin Amerikan konulu yakın tarihli olayları inceleyen bir operayı biraz acayip bulmasındandır.

Roller

Rol	Ses tipi	Prömiyerde roller, 10 Aralik 1910 (Orkestra şefi: Arturo Toscanini)
Minnie	soprano	Emmy Destinn
Jack Rance, Şerif	bariton	Pasquale Amato
Dick Johnson/Ramirez, Haydut	tenör	Enrico Caruso
Nick, Polka barında barmen	tenör	Albert Reiss
Ashby, Wells Fargo nakliye şirketi ajanı	bas	Adamo Didur
Sonora, Maden işçisi	bariton	Dinh Gilly
Trin, Maden işçisi	tenör	Angelo Badà
Sid, Maden işçisi	bariton	Giulio Rossi
Handsome, Maden işçisi	bariton	Vincenzo Reschiglian
Harry, Maden işçisi	tenör	Pietro Audisio
Joe, Maden işçisi	tenör	Glenn Hall
Happy, Maden işçisi	bariton	Antonio Pini-Corsi
Jim Larkens, Maden işçisi	bas	Bernard Bégué
Billy Jackrabbit, Bir kızılderili	bas	Georges Bourgeois
Wowkle, Kızılderili karısı	mezzo-soprano	Marie Mattfeld
Jake Wallace, Gezici şarkıcı	bariton	Andrés de Segurola
Jose Castro, Ramirez'in çetesindeki bir melez	bas	Edoardo Missiano
Pony Ekpres atlı ulağı	tenör	Lamberto Belleri
Madenci kampındaki erkekler ve tepe üzerindeki erkek çocuklar

Konu özeti

Zaman:1849 ile 1850 arası.

Mekân: ABD'de "Sierra Madre" dağlarında bir yüksek yaylada maden işçileri kampı.

I. Perde

Polka Bari'nin içerisi

Barda Şerif Rance tek başına 'soliter' adlı iskambil kartlı oyunu oynamaktadır. Barmen gaz lambalarını yakmaktadır. Madende bir günlük çalışmadan sonra mola veren bir grup madenci işçisi bara gelirler. Sid bu maden işçilerine iskambil oynamayı teklif eder, fakat Nick hep birlikte dans etmeyi istemektedir. Fakat Sonora bunu kabul etmedikten sonra Nick barda oturmayı tercih eder. Böylece Minnie'nin yakınında da bulunabilecektir. Maden işçilerinden biri, Jim Larkens, çok ev hasreti çekmektedir ve arkadaşı işçiler onu evine geri gönderebilmeye yetişebilecek parayı aralarında toplamaktadırlar. Bir grup maden işçisi bir masada iskambil oynamaktadır; ama Bello bunlar arasında bulunan Sid'in hile yaptığını görmüştür. Aralarında çıkan kavgayı Şerif Rance yatıştırır ve Sid'in ceketinin göğsüne iki maçakızı kardı iğneler. Bir Wells Fargo temsilcisi olan Ashby salona girer ve haydut Ramirez'i ve onun Meksikalılardan oluşan çetesini takip ettiğini yüksek sesle herkese ilan eder ve Ramirez'in tutuklanması için resmi yetki evrakını Rance'a gösterir.

Nick Minnie'nin şerefine içilmek üzere herkese bir içki ısmarlar. Şerif Rance Minnie'nin gelecekte karısı olacağı şerefine bardağını kaldırır. Fakat bu Sonora'yı kızdırır. Sonora Şerif'e Minnie'nin kendinle ciddi olmayıp sadece eğlendiğini açıklar. Bu, iki adamın arasında bir kavga çıkmasına neden olur. Rance revolverini çekmiştir ama tam tetiğe basacakken bir tüfek ortada patlar. Minnie elinde bir tüfekle bar servis masası kenarında ayakta durmaktadır. Bir Pony Ekspres atlı ulağı bara girer ve Nina Micheltörena'dan bir telgraf getirmiştir; Nina Ramirez'in nerede saklandığını bilmektedir ve bunu bir mükafat karşılığı ifşa etmeye hazırdır.

Şerif Minnie'ye onu sevdiğini söyler ve eğer kendisine bir öpücük verirse bunu için $1.000 vermeye razı olacağını açıklar. Sonra da şimdiki karısını bıraktıktan sonra onunla evlenmek istediğini de bildirir. Minnie bunlara kahkahalarla güler. (Rance ve Minnie: Tı voglio bene, Minnie).

Rance Minnie'ye şimdiye kadar kimseyi sevmediğini açıklar ve bunun nedenini kendisinin bir kumarbaz olduğuna bağlar. Kendi dikkatini çeken tek şeyin altın olduğunu bildirir. Fakat şimdi kendisine bir öpücük verirse Minnie'ye büyük bir meblağ vermeyi teklif etmektedir. Fakat Mimi hiç kayıtsız şartsız sevebileceği bir erkeği beklediğini söyler. Buna Rance'ın cevabı, bu adamın kendisi olduğudur. (Rance, Minnie: Laggiù nel Soledad)

Bir yabancı salona gelir ve bir viski ile şu ısmarlar. Kendini Sacrementolu Dick Johnson olarak tanıtır. Mınnıe ve Johnson bu ilk karşılaşma hakkında birlikte şarkıya başlarlr ve Rance onları büyük bir kıskançlıkla seyre koyulur. (Johnson, Rance, Minnie: Chi c’e per farmı İ ricci?) Rance Johnson'u kavgaya tahrik etmek için onun at eğerine çarpıp yere düşmesine neden olur. Fakat Minnie kızgınlıkların kavgaya dönüşmesini önlemeyi başarır. Johnson Minnie'yi birlikte dans etmeye davet eder ve Minnie de bu daveti kabul eder. Kızgın olan Rance sadece onları izlemekle yetinir.

Ashby yakalamış olduğu Ramirez çetesi üyesi Castro ile geri gelmiştir. Çetesinin reisinin, yanı Johnson'un, salonda bulunduğunu gören Castro Rance, Asby ve maden işçilerinden oluşan bir gruba Ramirez'i arayıp bulmak için kılavuzluk etmeyi kabullendiğini bildirir. Castro güya bir yalancı izi takip ederek bu grubu oraya buraya götürür ve bu grup böylece çete reisinin izini bulamaz. Castro bu grupla ayrılmadan önce Johnson'a çetenin hazırladığı bir planı açıklamayı başarır. Birisi onu kurtarmaya geldiklerinde bir ıslık çalacaktır ve etrafının ahali ile dolu olmadığını bildirmek için Johnson da başka bir ıslıkla cevap vermesi gerekmektedir.

Minnie üst katta işleri ile uğraşırken, Johnson salonda altın tozunun nerede bulunduğunu araştırır. Altın tozunun bar tezgâhının altındaki bir fıçı içinde bulunduğunu görür. Minnie geri döner ve Johnson'dan birlikte nöbet tutarak ona yardım etmesini ister. Minnie altın tozunun kendi koruması altında olması nedeni ile emin elde olduğuna inanmıştır.

Nicks girer ve bir şüpheli Meksikalını etrafta bulunduğu için oları ikaz eder. Bir ıslık duyulur ama Johnson buna cevap vermez. Minnie Johnson'a içinde altın tozu saklanan fıçının yerini gösterir. Johnson onu bu altının burada emin olduğun inandırır. Salondan ayrılırken Minnie'yi mutlaka kulübesinde ziyaret etmek istediğini açıklar. İkisi de birbirine âşık olduklarını itiraf ederler Minnie, Johnson, Nick: Mister Johnson, siete rimasto indietro) Minnie ağlamaya başlar ama Johnson ayrılmadan önce teselli edip kendini ferahlatmasını başarır.

II. Perde

Sonraki akşam üstü Minnie'nin kütüklerden yapılmış kulübesinde

Johnson Minnie'nin kütüklerden yapılmış kulübesine ziyarete gelir ve kız ona yaşam hikâyesini anlatır. Mınnıe sonra ona bir öpücük vererek sabaha kadar orada kalmasını ister. Johnson's Nina Micheltörena'yı aramak için mi dansa geldiğini sorar. Johnson konuyu değiştirmeye çalışır. Fakat sevdiği kızdan gizlisi olmasından utanmaktadır. Johnson oradan ayrılmak ister. ma dışarıda fazla kar yağmaktadır. Birdenbire üç tüfek sesi duyulur. Johnson Minnie'ye onu çok sevdiğini isterse sonsuzluğa kadar kendinle kalacağını söyler. Nina Micheltörena'yı da hiç tanımadığına yemin eder. (Minnie, Johnson: Ugh! Neve! – Va’! Riposatı sul fieno).

Dışridan bağırışlar duyulur. Şerif ve adamları eşkıya izlerini takip etmişlerdir ve bu izler onları Minnie'nin kulübesi önüne getirmiştir. Onlar içeri daha girmeden Minnie, Şerif Rance'ın kıskanç olduğunu bildiği için, Johnson'u saklar. Şerif gelince, ondan Nına Micheltörena'nın Şerife Johnson'un aslında Ramerrez olduğunu açıkladığını öğrenir. Bundan söke olmuştur; önce buna inanmaz ama Nına tarafından onlara verilen bir foto gösterilince buna ikna olur. (Nick, Johnson, Minnie, Sonora, Ashby, Rance: Hello! - Chiamano).

Şerif ve adamları ayrıldıktan sonra Johnson'u saklandığı yerden çıkardıktan sonra Minnie hemen ona Polka salonuna altını çalmak için mi geldiğini sorar. Johnson kendini savunmaya çalışır. (Mınnıe, Johnson: Vieni fouri!). Minnie'den hiçbir şey çalmayacağını yemin eder; zaten ilk karşılaşmalarından beri ona karşı çok büyük bir aşk duymaktadır ve şimdi tek isteğinin Minnie ile yeni bir yaşama başlamaktır. Fakat Nina hakkında ona yalan söylediğini itiraf eder. Minnie ona hemen kulübesinden çıkıp gitmesini bildirir. (Johnson, Minnie: Lö so, lö so! Ma non vi avrei rubato!).

Johnson ayrıldıktan biraz sonra bir tüfek sesi duyar ve Johnson'un vurulmuş olduğu içine doğrar. Dışarı gidip olanları anlamak istemez ama çok geçmeden Johnson sendeleyerek kulübeye girer. Minnie onu kulübenin tavan arasına saklar. Onu çok sevdiğini ve onu kurtarmak için elinden gelen her şeyi yapacağını bildirir. (Minnie, Johnson: L’han ferito .. Che importa?). Biraz sonra da Şerif Rance eşkıyayı aramak için kulübeye gelir. Önce kimseyi bulamaz ama tam ayrılmak üzere iken yerde bir kan damlası olduğunu görür. Rance tavan arasına çıkan merdiveni indirir ve Johnson'a oradan inmesi için emir verir. Minnie Rnce'u durdurmak ister. Fakat Rance Johnson'a yalnızca iki alternatif tanımıştır: ya asılarak idam edilmek ya kaçarken kurşunlanıp öldürülmek. Minnie birden "Durun" der (Minnie, Rance: Che c’e di nuovo, Jack?) ve Şerif'e bir başka alternatif teklifi olduğunu söyler.

Minnie ve Şerif poker oynayacaklardır. Eğer Şerif kazanırsa Şerif'in istediği olacak ve Minnie'de onun olacaktır. Fakat eğer Minnie kazanırsa Johnson'u serbest bırakacaktır. Mınnıe hile yapmak için çoraplarının jartiyer kısmında iskambil kartları saklar ve bunları kullanarak poker oyununu kazanır. Şerif oyunun sonucunu kabullenir. Minnie kendini baygın olarak yerde bulunan Johnson üzerine atar. (Minnie, Rance: Una partita a poker!)

III. Perde

Biraz daha sonra, şafak vakti bir Kaliforniya ormanı yani

Zaman geçer ve Johnson'un yaraları iyileşir. Fakat halla Ashby ve maden işçilerinden kaçmak zorundadır. Nick ile Rance Johnson ile olan hatıralarını deşmekte ve Minnie'nin onda ne çeşit faziletler bulduğu konusuna değinmektedirler. Tam bu sırada Ashby şehre girer: Johnson ele geçirilmiştir. Rance bu sonuçtan çok memnundur ve böylece intikamını alabilecektir. Bütün maden işçileri Johnson'un aşılmasını istemektedirler. (Chorus, Ashby, Rance, Nick, Miners: Ah! Ah! Hürray, ragazzi!). Billy Jackrabbit Johnson aşacakları idam ipini hazırlamakla meşguldür. Nick ona biraz altın tozu şekline rüşvet vererek elini yavaş tutmasını ve idam işini geciktirmeyi sağlamıştır. Nick hızla Minie'ye haber vermek için oradan ayrılır.

Ashby Johnson'u Rance teslim eder ve Johnson'un elleri kelepçelenir. Oradakiler maden işçileri Johnson'u bir hursiz ve katil suçuyla hüküm giyip asılmasını istemektedirler. Fakat Johnson katil olduğunu inkâr eder; hırsızlık yaptığını itiraf eder ama Minnie'den hiçbir şey çalmadığını bildir. fakat onları buna inandıramaz. (Ashby, maden işçileri, koro, Rance, Johnson: Scerriffo Rance! Consegno a voi quest’üomo). Johnson idam hükmünü kabul etmiştir. Fakat maden işçilerinden hiçbirini yakalanması, giydiği hüküm ve idam edilip öldürüldüğü hakkında Minnie'ye hiçbir şey söylememelerini Minnie'ye haber olarak Johnson'un çok uzaklara gittiğini ve oradan bir daha hiç geri gelemeyeceğini söylemelerini ister. (Johnson, Rance, koro: Ch'ella mì creda libero) Maden işçileri idamın infazı hazırlıklarını bitirmeye çalışırlar.

Minnie idamın infaz edilmesinden önce oraya yetişmeyi başarır ve kendini Johnson'un önüne atıp onu korumaya çalışır. Bu koruma için elinde bulunan tüfeği de kullanmaya hazır olduğunu belirtir. Maden işçileri Mini'den bu tüfeği almaya çalışırlar. Ama sonunda Sonora herkesin ve durumun yatışmasını sağlar. (Minnie, miners, chorus, Rance: Ah! Ah! – E Minnie)

Rance ıdam işlemine devam etmek istemekteyken Minnie maden işçilerini kendinin çok sevdiği bir kişiyi öldürmemeleri gereğine inandırır. Onu af etmeleri için onlara yalvarır. Birer birer maden işçileri Minnie'nin yalvarmalarına dayanamayıp onun isteğinin kabul edilmesini desteklerler. Rance bundan pek memnun olmamakla beraber sonunda onların isteklerini ifa etmek zorunda kalır. Sonora Johnson'un bağlarını çözer ve Johnson'u serbest bırakır. (Mınnıe, Sonora, koro, maden işçileri: Non vi fu mai chi dışse ‘Başta!’).

Maden işçileri Minnie'yi uğurlarlar. Minnie ve Johnson yeni bir yaşama başlamak üzere Kaliforniya'dan ayrılırlar. (Sonora, Johnson, Minnie, koro, maden işçileri: Le tue parole sono di Dio).

Seçilmiş ses ve video kayıtları

Yıl	Roller (Minnie, Dick Johnson, Jack Rance)	Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra	Marka
1958	Birgit Nilsson, João Gibin, Andrea Mongelli	Lovro von Matačić, Teatro alla Scala Orkestra ve korosu	Audio CD: EMI Classics Kat: 81862
1982	Carol Neblett, Plácido Domingo, Silvano Carroli	Nello Santi, Royal Opera House Orkestra ve korosu	DVD: Kultur Video Kat: 032031203891
1991	Mara Zampieri, Plácido Domingo, Juan Pons	Lorin Maazel, Teatro alla Scala Orkestra ve korosu	DVD: BBC / Opus Arte Kat: OA LS3004 D
1992	Barbara Daniels, Plácido Domingo, Sherrill Milnes	Leonard Slatkin, The Metropolitan Opera Orkestra ve Korosu	DVD: Deutsche Grammophon Kat: 00440 073 4023

Not: "Kat:" satış şirketinin kendi kullandığı katalog numarası.

Film uyarmaları

• The Girl of the Golden West (1915): Rejisör: Cecil B. DeMille. Oyuncular: "Mabel Van Buren", "Theodore Roberts" ve "House Peters]"
• The Girl of the Golden West (1923): Rejisör: "Edwin Carewe]". Oyuncular: "Sylvia Breamer", "J. Warren Kerrigan" ve "Russell Simpson".
• The Girl of the Golden West (1930) bir kayıp film: Rejisor: "John Francis Dillon". Oyuncular: "Ann Harding", "James Rennie" ve "Harry Bannister".
• The Girl of the Golden West (1938): Rejisör: "Robert Z. Leonard". Oyuncular: "Jeanette MacDonald]", "Nelson Eddy]" ve "Walter Pidgeon".

Diğer etkiler

Birinci perdenin başlarında bulunan Jake Wallace'nin şarkısının melodisinin 1909'da yayınlanan bir Amerikan Kızılderili kavimi olan Zunilerin şarkı antolojisinden alındığı bilinmektedir. Puccini bu müzik antolojisini Amerikan Kızılderililer hakkında hazırlamayı düşündüğü bir başka eser olarak almış ve eserde kullanmıştır.

Eserin Birinci perdesinde bulunan Johnson'un aryası "Quello che tacete" Andrew Lloyd Webber'in 1986'da yazmış olduğu Operadaki Hayalet ("The Phantom of the Opera") adlı müzikalinde bulunan hayaletin "Music of the Night" adlı şarkısına temel olduğu iddia edilmiştir. Bunun üzerine Puccini mirasçıları bir dava açıp bunun bir aşırma olduğunu bildirip tazminat talep etmişlerdir; fakat bu dava mahkemelerde görülmeden iki taraf arasında anlaşmaya varılıp dava kapanmıştır. Anlaşmanın içeriği saklı tutulmuştur.

Ayrıca bakınız

• Opera
• Giacomo Puccini

Dış bağlantılar

• İngilizce Wikipedia La_fanciulla_del_West maddesi30 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Görülme tarihi:9.3.2009)
• Creative Commons MP3 Ses kaydı (İtalyanca) (Görülme tarihi:9.3.2009)
• Libretto (İtalyanca) (Görülme tarihi:9.3.2009)