Badamlı
 | Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
 | |
| Tip | Maden suyu |
|---|---|
| Üretici | "Badamlı Mineral Sular" MMC |
| Köken | Azerbaycan |
| İlk üretim yılı | 1947 |
| Alkol miktarı | yok |
| Renk | şeffaf |
| Bağlantılı ürünler | Sirab |
Badamlı, Azerbaycan'ın Şahbuz ilçesine bağlı Badamlı kasabasında bir maden suyu kaynağıdır.[1]
Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]Badamlı maden suyunun keşfi ve dünyada tanıtımı, Jeolojik ve Mineralojik Bilimler Doktoru Aziz Askerov'un adıyla bağlantılıdır. 1947'den bu yana üretilen Badamlı, Azerbaycan’ın ilk ve en ünlü su markasıdır.[2] Sovyetler döneminde 15 sovyet cumhuriyetine satılan Badamlı suyu, faydalı bileşenlerle zengin içeriği ve kendine has tadı ile Sovyetler Birliği genelindeki alıcıların gönlünü fethetmişti. 1990’lı yıllarda Sovyetler Birliğinin parçalanmasının ardından piyasa ekonomisine geçişle ilgili olarak yaşanan zorluklar nedeniyle Badamlı suyunun ihracatı durmuştur. Adını bölgede bulunan Badamlı Köyü adından alan kaynaklar, 19. yüzyıl sonlarında yer kabuğunun çatlaması sonucu ortaya çıkmıştır. Badamlı mineral sofra suyu sindirimi kolaylaştırır, iştah açar. İçeriğindeki mineraller, insan organizmasına faydalı olduğu gibi organizmada eksik olan minerallerin yerinin dolmasına yardımcı olur. Değerli bir sofra suyu olarak endüstriyel ölçekte üretilmektedir.[3]
Badamlı maden suyu kaynağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Badamlı kaynağı, Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Şahbuz köyünün güney batısında, 1262-1274 metre yükseklikte yer almaktadır. Badamlı, birkaç kaynaktan oluşmaktadır.
Badamlı’da beş kaynaktan su çıkarılmaktadır ve günlük üretim miktarı 1,1 milyon litredir. Badamlı suyu; hidrokarbonlar, magnezyum, kalsiyum, sodyum, potasyum, iyot, klor, sülfat anyonları, brom, bakır, borik asit mineralleri içerir. Bu kaynakların genel mineralizasyon değeri 0,4-7,4 q/l olup, sıcaklığı 17-22°C’dir. Ph değeri 7.5’tir. Badamlı maden suyunu mide, bağırsak, idrar yolları ve bazı karaciğer hastalıklarında içmek faydalıdır. Halen üretim yapılan “Badamlı 5” kaynağının mineralizasyon derecesi nispeten düşük olduğundan sofra suyu olarak değerlendirilmektedir. Kaynağın genel mineralizasyon değeri 450 mq/l'dir. Bu, alındığı takdirde, insanın günlük mineral ihtiyacının önemli bir kısmının karşılandığı bir değerdir, ayrıca uzun süreli içilmesi, vücutta fazla mineral birikmesine yol açmaz. Badamlı 5 maden suyu kaynağının kullanım rezervi 700m³/gün olarak belirlenmiştir (1972).
Badamlı Maden Suyu Fabrikası
[değiştir | kaynağı değiştir]Badamli fabrikası, 1947'den Şahbuz’da faaliyet göstermiştir. İşletme, 1970-1980’li yıllarda yeniden yapılanmadan sonra, ürünün %90’ı Azerbaycan’dan ihraç ediliyordu. 1990 yılında “Badamli” fabrikası yeniden faaliyete başladı. Tesis, 1999 yılında “Nahçıvan Mineral Sular Üretim Birliği”nden ayrılarak 2004 yılında özelleştirildi. Ağustos 2008’de inşaatı başlatılan tesis, 2,1 hektar alanı kapsamaktadır. Binanın toplam alanı, 4.590m², üretim alanı ise 3.600m²'dir. Tesise Badamlı kaynağından yapılan hattın uzunluğu 25 km’dir.[4]
2017 yılında Badamlı suyu kaynağında 4 hektarlık alanda toplam 10.590m² alana sahip yeni Badamlı üretim tesisinin inşaatına başlandı. İşletme, 2020 yılı başlarında Badamlı kasabasında kaynağa 60 metre mesafede faaliyete geçti. Badamlı suları, “Badamlı Maden Suları” MMC tarafından Avrupa'da ve dünyada benimsenen en yüksek teknolojilerin uygulanması ile kapalı ortamda, temassız olarak ambalajlanmaktadır. Firma, ISO 22000 Gıda Güvenliği Belgesine sahip olup, ürünleri dünya standartlarını karşılamaktadır. Tesisteki ambalajlama süreci, Fransız “Sidel” firması tarafından üretilen ekipmanlar kullanılarak gerçekleştiriliyor. Ayrıca tesiste Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde üretilen modern ekipmanlarla donatılmış özel bir laboratuvar bulunmaktadır. Su kalitesinin sürekli olarak izlendiği bu laboratuvarda fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve organoleptik analizler yapılmaktadır. Badamlı, gazlı ve gazsız olmak üzere farklı hacimlerde üretilmektedir.
Mevcut üretim tesisinin günlük üretim kapasitesi yaklaşık 500.000 şişedir. Badamlı, şu anda Azerbaycan'ın yanı sıra Rusya Federasyonu, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri, Irak Cumhuriyeti ve Kazakistan Cumhuriyeti'ne ihraç edilmektedir.
Badamlı, üretildiği günden beri insanlara armağan ettiği serinlik ve hoş ruh halinden dolayı hafızalarda yer etmiş, namına müzik bestelenmiştir.
Kültürdeki yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Badamlı suyunun tazeliği ve ünü Reşid Behbudov ve Anatollu Ganiyev gibi önde gelen ünlü sanatçıların şarkılarına konu olmuş ve konser programlarında seslendirilmiştir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Doğanın yarattığı bir mucize - "Badamlı" maden suyu". 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ "Adına ve zevkine göre". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ "Mineral su nədir?". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.