Bölgeler coğrafyası

Bölgeler coğrafyası, toprak parçasını inceleyen beşeri coğrafyanın dalıdır. Bölge coğrafyasının üzerine 19. yüzyılda çalışmaya başlanmıştır, başlarda kıtaları belirleyen dal günümüze kadar hep değişkenlik içerisindedir ve gelecekte değişmeye devam edecektir. Şehir fonksiyonları ve coğrafi özellikler değiştikçe bölgesel coğrafya değişmeye devam edecektir.

İklim rejimlerine göre gruplandırılmış bölgeler ile Dünya haritası

Bölge sınırları belirlenirken idari, coğrafi, hizmet, sosyal ve ekonomik faktörler etkilidir. Coğrafi bölgeselleşmeye iklim bölgeleri örnek verilebilir. İdari bölgeler ise eyalet, il, ilçe gibi birimlere bölünmüşlerdir. Tarım bölgeleri, tarımsal faaliyetlerin benzerlik gösterdiği yerlerin toplanması sonucu oluşur örnek olarak pamuk kuşağı, mısır kuşağı ve Tennesse Bölgesi verilebilir.

Bölge türleri homojen (türdeş), nodal (polorize) ve planlama bölgeleri olarak üçe ayrılır.

Homojen (türdeş) bölge, mekanda aynı özellikleri taşıyan gruplar ile oluşur. Gruplaşma belirli bir ürün tipinin tarımı, bitki örtüsü, yağış rejimi, toprak türü, vb. faktörlerinin benzerliği halinde oluşur. Nodal (polorize) bölge, mekanın fonksiyonel işlevine göre bir polar/kutup üzerine kurulmuş bölgelerdir. Çoğunlukla sanayi ve pazarlama bölgelerinin tayininde, satış bölgelerinin belirlenmesinde kullanılır. Planlama bölge ise fonksiyon veya coğrafi özelliklere göre ayrılmaz. Tamamen algı ile işleyen bu bölgeler kültürel ve sosyal algı, önyargılar tarafından insan beyninde varolan bölgelerdir. İncil Kuşağı buna örnek verilebilir.

Coğrafi bölgeler şu etkenlere göre ayrılır;

a) Fiziki Coğrafya Özellikleri

1. Jeomorfolojik elemanlara göre bölgeler ; Yüksek toprak şekilli, çukur toprak şekilli bölgeler
2. Klimatik bölgeler; Nemli, kurak, ılıman bölgeler
3. Hidrografik bölgeler; Açık havza, kapalı havza bölgeleri
4. Bitki örtüsüne göre bölgeler; İğne yapraklı orman, Ekvatoral bölgeler

b) Beşeri Coğrafya Özellikleri:

1. Nüfus yoğunluğuna göre; Ökümen, Anökümen, sık ve seyrel nüfuslu bölgeler
2. Yerleşmeye göre; kırsal ve kentsel yerleşim bölgeleri

c) Ekonomik Coğrafya Özellikleri:

1. Tarım Bölgeleri
2. Madencilik Bölgeleri
3. Sanayi Bölgeleri
4. Turizm Bölgeleri

Kaynakça

• Arınç, K. (2013). Coğrafi metodoloji açısından bölgesel coğrafya, bölge bilimi ve coğrafi bölgeler . Türk Coğrafya Dergisi, (60), 13-24 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/tcd/issue/27627/227755 12 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.