Ayşe Şekibe İnsel
Ayşe Şekibe İnsel | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1886 İstanbul |
| Ölüm | 29 Mart 1970 (83-84 yaşlarında) |
| Defin yeri | Sahrayıcedid Mezarlığı |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Siyasetçi |
Ayşe Şekibe İnsel (Akkavuk)[not 1] (1886, İstanbul – 29 Mart 1970), Türk siyasetçidir.
Türkiye Büyük Millet Meclisine giren ilk kadın milletvekillerindendir.[2] 1935 genel seçimlerinde V. dönem Bursa milletvekili olarak seçilmiştir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1886'da İstanbul'da doğdu. II. Abdülhamit devrinde İnegöl'ün İsaören köyüne yerleşmiş bir aileye mensuptur.[3] Babası 19. yüzyıl Osmanlı devlet adamlarından Baruthane Nazırı Necip Mehmet Paşa'nın torunu Doktor Şekip (veya Hüseyin) Bey,[not 2] annesi İstanbul Alman Lisesi mezunu bir hanım olan Fatma Şefika Hanım'dır.[4]
Gençlik dönemini İstanbul'da geçirdi. Kız Sanayi Mektebi'nin orta kısmını ve Almanca Mektebini bitirdi.
1905 yılında Mehmet Kemalettin Bey ile evlendi.[5] Yusuf Cemil adında bir oğulları oldu. Oğlunun eğitimi için bir süre Almanya'da yaşadı.[2] 1932 yılında eşini kaybetti. Eşinin ölümünden sonra ailesinin İsaören köyündeki çiftliğini yönetti.[1]
Türkiye'de kadınların oy kullandıkları ilk genel seçim olan 1935 genel seçimlerinde Bursa milletvekilliği için aday oldu. Adaylık için kendisinin mi müracaat ettiği, Halk Fırkası'ndan mı teklif geldiği konusunda bilgi bulunmamaktadır.[1] Seçimde 1051 oy aldı ve V. dönem Bursa milletvekili olarak meclise girdi.[2] Bu mecliste yer alan 18 kadın milletvekilinden birisi idi. 8 Şubat 1935‘te mazbatasını alan Şekibe Hanım, 1 Mart 1935‘te yemin ederek Meclis toplantılarına katılmaya başladı. Mazbatası 7 Mart 1935‘te TBMM genel kurulunda onaylandı.[2] Meclis‘te Ziraat Encümeni‘nde görev yaptı.[1]
Milletvekilliği dönemi bittikten sonra siyaseti bıraktı; İnegöl'de çiftçilikle uğraştı.[4] 29 Mart 1970'te öldü.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Eşinin ve çocuklarının soyadı Akkavuk'tur; ancak babasının soyadı olan "İnsel" soyadını kullanmıştır. Bazı kaynaklarda "Akkavuk" soyadı ile anılır.[1]
- ^ Kaynaklarda babasının adı "Şekip Bey" olarak geçer, 2016 yılında yapılan araştırmada İsaören köylüleri babasının adının "Hüseyin" olduğu ifade etmiştir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Sarısaman, Sadık (Ekim 2016). Yavaş, Doğan; Sevim, Sezai (Ed.). "Uluslararası İnegöl Tarihi ve Kültürü Sempozyumu Ekim 2016 Bildiri Kitabı Cilt 2". 18 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ a b c d Duroğlu, Sibel (2007). "Türkiye'de İlk Kadın Milletvekilleri" (PDF). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). ss. 77-79. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- ^ "Şekibe İnsel (Akkavuk)". İnegöl Belediyesi web sitesi. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ a b Özdemir, Şifa Nezaket. "Bursa'nın Hanım Vekilleri". 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ Şahin, Cemile (2010). "Türk parlamentosundaki kadın milletvekilleri (1935-2007)". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.