İçeriğe atla

Ariadne Naksos'ta

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ariadne Naksos'ta
Die schlafende Ariadne auf Naxos ("Naksos'da Uyuyan Ariadne"), Ressam:John Vanderlyn.
MüzikRichard Strauss
LibrettoHugo von Hofmannsthal
İlk gösterim yeriVersiyon 1: Hoftheater, Stuttgart
Versiyon 2:Hofoper, Viyana
Oyuncular
    • Prolog:
    • Prima donna: Soprano
    • Tenor: Tenor
    • Zerbinetta: soprano
    • Arlecchino: bariton)
    • Scaramuccio: tenor
    • Truffaldino: bas
    • Brighella: tenor
    • Besteci: soprano/mezzosoprano
    • Müzik hocası: bariton
    • Dans hocası: tenor
    • Perukacı: bariton
    • Uşak: bas
    • Bir subay: tenor
    • Baş Kahya: Konuşma rolü
  • Opera:
    • Ariadne: soprano
    • Bacchus: tenor
    • Naiad: soprano
    • Driad: kontralto
    • Echo: soprano)


Ariadne Naksos'ta (Almanca: Ariadne auf Naxos Richard Strauss tarafından hazırlanan bir operadır. Eserin librettosu Hugo von Hofmannsthal tarafından Almanca yazılmıştır.

İki değişik versiyonu bulunmaktadır. Versiyon 1'in prömiyeri 25 Ekim 1912 "Haus des Kleinen Hoftheaters", Stuttgart'ta ve Versiyon 2'nin prömiyeri 4 Ekim 1916'da Hopoper, Viyana'da yapılmıştır. Günümüzde genel olarak Versiyon 2 yapımlanmaktadır.

Bu eser Richard Strauss eserleri dizininde Op. 60 opus numaralıdır. Günümüzde genellikle sahnelenen Versiyon 2'nin devam süresi yaklaşık 130 dakikadır.

Rol Ses Stuttgart Prömiyeri,
25 Ekim 1912
(Orkestra şefi: Richard Strauss)
Viyana Prömiyeri,
4 Ekim 1916
(Versiyon 2)
(Orkestra şefi: Franz Schalk)
Prologue Opera
Prima donna Ariadne soprano Maria Jeritza Maria Jeritza
Tenor Bacchus tenor Herman Jadlowker Béla von Kornyey
Zerbinetta soprano Margarethe Siems Selma Kurz
Arlecchino, Oyuncu bariton Albin Swöboda, Jr. Hans Duhan
Scaramuccio, Oyuncu tenor Georg Maeder Hermann Gallos
Truffaldino, Oyuncu bas Reinhold Fritz Julius Betetto
Brighella, Oyuncu tenor Franz Schwerdt Adolph Nemeth
Besteci soprano[1] Lotte Lehmann
Müzik hocası bariton Hans Duhan
Dans hocası tenor Georg Maikl
Perukacı bariton Gerhard Stehmann
Uşak bas Viktor Madın
Bir subay tenor Anton Arnold
Baş Kahya Konuşma rolü Anton August Stoll
Naiad, Bir Nymphe Tiz soprano M. Junker-Burchardt Charlotte Dahmen
Driad, Bir Nymphe Kontralto Sigrid Onégin Hermine Kittel
Echo, Bir Nymphe soprano Erna Ellmenreich Carola Jovanoviç
Uşaklar

Ariadne Naksos'ta operasının 2. Versiyonu iki kısımdan oluşur. Birinci kısmın adı Prolog 'dur ve operanın temsile başlamadan önce sahne arkası olaylarını ele alır. İkinci kısım Opera isimlidir ve opera içinde bir diğer opera konumludur.

Viyana'da bir zenginin evinde resim odası

Viyana'nın en zengin adamının evinde o akşam için bir müzik suaresi düzenlemiştir. İki grup müzisyen çağrılmıştır. Bir grup opera şarkıcıları genç ve yetenekli bir bestecinin yeni ciddi "opera-seria" eserini sahnelemek için gelmiştir. Diğer grup ise çok bilmiş baş komedyen Zerbinetta etrafındaki palyaçolardan oluşmaktadır. Bestecinin hocası, evin baş kahyasına öğrencisinin ciddi eserinin mi yoksa düşük bir seviyeli komedinin mi önce oynanacağını endişeyle sorar. Baş kahya, ev sahibinin tercihinin her iki temsilin de aynı zamanda verilip temsillerin dokuzdan önce bitmesi gerektiğini açıklar.

Genç besteci sahneye gelir; son bir orkestra provası yapmak isteğindedir. Besteci primadonnayı ararken baş komedyen Zerbinetta'nın bir hayranıyla birlikte sahneye girmesini görür. Bu sırada tenor, perukacı ile çatışmaktadır. Besteciye kendi opera-seria eserini bir komik epilogun takip edeceği haberi verilir ve bu haber besteciyi yeise düşürür. Zerbinetta ise bu ciddi opera-seria eserinin dört palyaço ile çok sıkıcı olabileceğinden söz açıp onların oynayacağı komedinin çok daha ilgi çekici olacağını söyler.

Uşaklar ziyaretçi seyircilerin yemekten kalktıklarını ve temsillere başlamanın yaklaştığı haberini getirirler. Bas kahya içeri girer ve ev sahibinden yeni bir emir getirmiştir. Opera ve komedi temsilinin hemen arka arkaya yapılması ve böylece temsilin saat dokuzdan evvel bitirilmesi gereklidir. Daha da yeise kapılan besteciyi müzik hocası ve Zerbinetta teselli etmeye çalışlar. Zerbinetta iyi sanatkarın uygun tedbir alma yeteneği olması gerektiğini açıklar ve eğer opera-seria'nın uzun pasajlarının kesilip hatta kaldırılmaları halinde zaman kısıtlamasının uygulanabileceğini açıklar. Fakat bu kısaltmaya gelince her bir oyuncu kendi rolünün değil diğer bir oyuncunun rolünün kısaltılması için besteciye baskı yapmaya başlarlar. Her şey bir kargaşa içindedir. Ama besteci orkestra önünde yerini almak üzere sahneyi terk etmek zorunda kalır.

Ariadne'nin Naksos'ta mağarası

Theseus tarafından terk edilmiş Ariadne bitkin bir halde uyumaktadır. Üç nymphe - Naiad, Driad ve Echo - onun etrafında dolaşmakta ve onun sonsuz hüznünü yakından izlemektedirler. Ariadne uyandığı zaman hala hayatta bulunmasını lanetler. Zerbinetta, Arlecchino ve Truffaldino ona bakarlar ve hemen sahneden uzaklaşırlar. Kulise geçen bu komedyenler esere neşe katmak için küçük bir şarkıya başlarlar. Ama bu Ariadne'nin hüznüne hiç tesir etmez. Onu neşelendirmek için Brighella, Scaramuccio, Arlecchino ve Truffaldino bir başka şarkı söylemeye başlarlar; Zerbinetta dans ederek onlara katılır; bu da Ariadne'ye tesir etmez. Zerbinetta çok uzun süren bir koloratura şarkıyla cevap verilmeyen bir aşka en basit çarenin bir başkasına aşık olmak olduğunu söyler ve diğer palyaçolarda şaklabanlık yaparak sahneden ayrılırlar.

Duyulan bir boru sesi adaya bir yabancının geldiği haberini verir. Ariadne bunun bir ölüm habercisi olduğunu sanır. Fakat bu yabancı çok zaman geçmeden önce Circe'nin elinden kurtulan Bacchus'dur. Bacchus, Ariadne'yi görmeden önce onun tıpkı Circe gibi bir büyücü olduğunu zannetmiştir. Fakat Bacchus Ariadne'yle karşılaşınca ikisi hemen birbirlerine aşık olurlar. Karşılıklı hatalarıni anlayıp utangaçlıklarını ve korkularını geride bırakırlar. Bacchus, Ariadne ile kendinin ebediyete kadar birlikte olmaları için kendilerini bir takım yıldızı yapacağına söz verir. Perde kapanmadan Zerbinetta, aşk ve hayat felsefesi hakkındaki bir şarkı söyler. Perde Bacchus ile Ariadne'nin çok sevgiyle söyledikleri aşk şarkısı arasında kapanır.

Enstrümantasyon

[değiştir | kaynağı değiştir]


Seçilmiş disk kayıtları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Esas notalarda Besteci rolü bir soprano için hazırlanmıştır. Versiyon 2'de de bir soprano şarkıcı öngörülmüştü. Fakat günümüzde çok kere bu rol bir mezzo-soprano tarafından seslendirilmektedir.
  • Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Ariadne auf Naxos" maddesi kaynaklıdır. Online: [1]6 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]