Aoki Konyō
Aoki Konyō | |
|---|---|
 Aoki Konyō'nun portresi | |
| Kendi dilinde adı | 青木昆陽 |
| Doğum | 19 Haziran 1689 Nihonbashi, Edo, Japonya |
| Ölüm | 09 Kasım 1769 (80 yaşında) Shimomeguro, Edo, Japonya |
| Milliyet | Japon |
Aoki Konyō (青木昆陽) (19 Haziran 1698 - 9 Kasım 1769) Japonya'nın erken Edo döneminde Konfüçyüsçü bir bilgin, küçük hatamoto ve öncü rangaku bilginiydi. Ayrıca tatlı patates ekimini Japonya'nın birçok yerine tanıtmasıyla da tanınır.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Aoki, Edo'nun Nihonbashi bölgesinde balıkçı Tsukudaya Han'emon'un ilk oğlu olarak doğdu. Çocukluğu ve erken eğitimi hakkında hiçbir şey bilinmiyor. Daha sonra Kyoto'da ünlü Konfüçyüsçü filozof Itō Jinsai'nin oğlu ve halefi Itō Tōgai'nin yanında Konfüçyüsçülük okudu. Edo'ya döndükten sonra, Edo machi-bugyō Ōoka Tadasuke'nin aracılığı ile 1733 yılında Edo Kalesi içindeki Tokugawa şogunluğunun kütüphanesi Momijiyama-bunko'ya erişim hakkı verildi. Edo döneminin ortalarında, Japonya sık sık sert hava koşulları ve doğal afetlerden kaynaklanan mahsul kıtlığı yaşadı ve bu da yaygın kıtlığa, siyasi ve sosyal huzursuzluğa neden oldu. Buna, Batı Japonya'nın bazı bölgelerinde %20'lik bir nüfus kaybıyla sonuçlanan 1732-1733 yılları arasındaki Kyōhō kıtlığı da dahildir.[1] Ancak Aoki'nin dikkatini, Seto İç Denizi'ndeki Ōmishima adasının, adalıların 1711'den beri Satsuma Eyaletinde yetiştirilen yeni bir tür tatlı patates ekmesiyle kıtlığın etkilerinden büyük ölçüde kurtulmuş olduğu fark etti. Bu yeni Satsuma-imo, Filipinler üzerinden Güney Amerika'dan Ming Çin'e ve Ryūkyū adaları üzerindeki efendiliğinden Satsuma'ya gelmişti. Aoki, yeni besin kaynağını anlatan "Barbar Yamları Üzerine Düşünceler" adlı bir inceleme yazdı ve bu, üst düzey yetkililerin dikkatini çekti. "Satsuma-imo komiseri" olarak resmi bir göreve atandı, böylece statüsü sıradan bir kişiden samuray olarak değişti. Yeni görevinde, hükûmetin Koishikawa Botanik Bahçesi'nde ve Makuwari (bugünkü Hanamigawa-ku, Chiba ) ve Fudōdō (bugünkü Kujūkuri, Chiba ) adlı köylerdeki deney alanlarında yeni mahsulün başarılı bir şekilde yetiştirilmesini denetledi. Yeni mahsulün daha sonraki kıtlıklarda paha biçilmez bir besin kaynağı olduğu ortaya çıktı. Makuwari köyü, şu anda Chiba Eyaleti olan bölgede artık Makuhari olarak adlandırılıyor ve deneysel tatlı patates tarlasının alanı, Chiba Eyaleti Tarihi Bölgesi'dir [2]
1739'da Aoki, Momijiyama-bunko için kitap ve yazıların satın alınmasıyla görevlendirildi ve bu pozisyonda Kai, Shinano, Mikawa Eyaleti ve diğer yerlerden tarihi belgeler topladı ve bunları kopyalayıp "Antik yazılar" başlığı altında açıklamalar ekledi. bazı illerde" (Shoshū komonjo ).
1740 yılında doktor ve bitki uzmanı Noro Genjō (野呂元丈, 1693–1761) ile birlikte Hollandaca dilini öğrenmekle görevlendirildi. 17. yüzyılın ortalarından bu yana, Nagazaki'deki Dejima'daki Japon ve Hollanda Doğu Hindistan Şirketi postası arasındaki çeviri ve tercüme, yerel vali tarafından atanan ve denetlenen küçük bir grup kalıtsal "Hollandalı tercüman" tarafından tekel haline getirildi. Shogun Tokugawa Yoshimune yönetimi altında bu tekel kırıldı ve hükûmetin resmi politikası, Avrupa teknolojisini daha yoğun bir şekilde elde etme ve yayma yönünde değişti. Aoki kısa bir süre için Nagazaki'ye taşındı ve Hollanda dili ve alfabesine girişler yazacak ve doğa bilimleri ve bitki bilimi üzerine Hollandaca eserlerden parçalı çeviriler yapacak kadar Hollandaca konusunda ustalaştı. Nispeten gelişmemiş dil becerilerinin ve kaba çevirilerin ötesine geçemese de, diğer akademisyenler için bir model ve daha sonra rangaku olarak adlandırılan çalışma alanının öncüsü oldu.
1744'te Aoki, Momijiyama-bunko kütüphanesinin itfaiye görevlisi olarak atandı. Üç yıl sonra şogun yönetimi içindeki üst düzey konsey olan Hyōjōsho'ya transfer edildi. 1767'de Momijiyama-bunko kütüphanesinin yöneticisi olarak atandı.[3] Aoki, 1769'da bir grip salgını sırasında 72 yaşındayken öldü.
Tokyo, Meguro'daki Ryūsen-ji tapınağındaki mezarı,[4] Ulusal Tarihi Alan olarak belirlendi [5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Shoshū komonjo,Japonca: 諸州古文書
- Banshokō, 1735 (1735 Japonca: 蕃薯考
- Oranda Japonca: 和蘭文訳
- Japonca: 草盧雑談 zatsudan, 1738
- Oranda moji ryakkō,Japonca: 和蘭文字略考
- Keizai sanyō,Japonca: 経済纂要
- Kansho no ki, 1745 Japonca: 『甘藷記』延享2年刊
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sugimoto, Tsutomu: Aoki Konyō'dan gakushū yok. İçinde: Sugimoto T.: Edojidai rangogaku no seiritsu to sono tenkai II. Tōkyō: Waseda Daigaku Shuppanbu, 1977, Japonca: 杉本つとむ『江戸時代蘭語学の成立とその展開 II』早稲田大学出版部 )
- ^ George Bailey, Sampson (1958). A History of Japan, 1715-1868. Stanford University Press. s. 170. ISBN 978-0-8047-0526-4.
- ^ "青木昆陽甘薯試作地" [Aoki Konyō Sweet Potato Test Site] (Japonca). Kültür İşleri Ajansı. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020.
- ^ Louis, Frédéric (2002). Japan Encyclopedia. Harvard University Press. s. 34. ISBN 978-0-674-01753-5.
- ^ Isomura, Yukio; Sakai, Hideya (2012). (国指定史跡事典) National Historic Site Encyclopedia. 学生社. ISBN 978-4311750403.(Japonca)
- ^ "青木昆陽墓" [Aoki Konyō grave] (Japonca). Kültür İşleri Ajansı. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Meguro Ward ana sayfası (Japonca)
- Tokyo Kültür Varlıkları veritabanı Arşivlenmiş (Japonca)
