Antoine-François de Fourcroy

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Antoine-François de Fourcroy
Fourcroy, François Dumont tarafından boyanmış Kimyasal bilgi sistemi kitabının ilk cildi ile c. 1800
Doğum15 Haziran 1755(1755-06-15)
Paris, Fransa
Ölüm16 Aralık 1809 (54 yaşında)
Paris, Fransa
Tanınma nedeniİridyum'un ortak keşfi
Modern Kimyasal İsimlendirme'nin kurucu ortağı
Kariyeri
DalıKimya
Nörokimya
Çalıştığı kurumlar- Alfort Veteriner Okulu(1783-1787)
- Jardin du Roi koleji
- Fransa Kamu Eğitim Bakanı
Doktora
danışmanı		Jean Baptiste Michel Bucquet
Doktora öğrencileriLouis Nicolas Vauquelin

Antoine François Fourcroy (d. 15 Haziran 1755 – ö. 16 Aralık 1809), Fransız kimyagerdir. Fransız bilim insanı ve kimyacı Antoine Lavoisier'in çağdaşıdır. Fourcroy, kimyasal terminolojinin standartlaştırılmasına yardımcı olan bir çalışma olan Méthode de nomenclature chimique üzerinde Antoine Lavoisier, Guyton de Morveau ve Claude Berthollet ile işbirliği yapmıştır.

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Fourcroy, Orléans Dükü'nün evindeki bir eczacının oğlu olarak Paris'te doğdu. Anatomist Félix Vicq-d'Azyr'in (1748–1794) tavsiyesi üzerine tıp eğitimine başladı ve maddi imkansızlığın yol açtığı birçok zorluğun ardından nihayet 1780'de doktorluk diplomasını aldı. Alfort Veteriner Okulu'nda (1783-1787) kimya dersleri verdi.[1] Fourcroy'un dikkati, Paris Tıp Fakültesi'nde kimya profesörü olan Jean-Baptiste-Michel Bucquet (1746-1780) tarafından özellikle kimyaya çevrildi. 1784'te Fourcroy, Fransız kimyacı Pierre Macquer'in (1718-1784) yerini almak üzere Jardin du Roi kolejinde kimya öğretim görevlisi olarak göreve başladı ve dersleri büyük bir popülerlik kazandı.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Foucroy'un ölümünden önce yayınladığı son çalışma, "Système des connaissances chimiques et de leurs apps aux phénomènes de la Nature et de l'art", 1801.

Kimyasal çalışması[değiştir | kaynağı değiştir]

Fourcroy, kendisinin de yazılarıyla geniş çapta bilinmesine yardımcı olduğu Lavoisier'in görüşlerini ilk benimseyenlerden biriydi. Royal Society'nin Bilimsel Makaleler Kataloğu, yalnızca Fourcroy'un yazdığı elli dokuz makaleyi ve çoğu Louis Nicolas Vauquelin olmak üzere başkalarıyla birlikte yazılan elli sekiz makaleyi sıralıyor. Fourcroy'un 1785 tarihli yayını, Entomologia Parisiensis, sive, Catalogus insektorum quae in agro Parisiensi reperiuntur..., Étienne Louis Geoffroy ile birlikte yazılmıştır ve sistematik entomolojiye büyük bir katkı olmuştur.

Daha sonra Louis Nicolas Vauquelin ile birlikte platin kalıntısında 'ptène' adını verdikleri bir metal tespit etti. Bu 'ptene' veya 'ptène' isminin osmiyumun ilk eşanlamlısı olduğu rapor edilmiştir.[2]

Biyolojik ve nörokimyasal çalışması[değiştir | kaynağı değiştir]

Fourcroy'un görüşleri ve çalışmaları Bucquet'le birlikte gelişmiştir. Fourcroy, kimyanın tıpta daha önceki kullanımını eleştirir ve bitki ve hayvanların kimyasal materyallerinin, özellikle tıbbi kullanım için incelenmesinin büyük önem taşıdığını ifade eder.[3] Bu çalışmanın büyük bir kısmı, 1784'te Fourcroy'un asistanı olan Vauquelin ile birlikte yapılmıştır.[4] Fourcroy, Vauquelin'le çalıştığı bu dönemde kendi dergisini kurmuştur: La Médecine éclairée par les sciences physiques, ou Journal des découvertes relatives aux differentes parties de l'art de guérir, adlı yayınıyla, kimya ve vücut malzemeleriyle ilgili araştırmalarını detaylandırmıştır.[3] Fourcroy, "kimyanın başarılarının bir gün tıbbın çehresini değiştireceğine ve faydalı bir devrimle sonuçlanacağına" inanıyordu.[3]

Fourcroy'un adı çok sayıda kimyasal ve ayrıca fizyolojik ve patolojik yazılarda yer alsa da, o orijinal bir araştırmacı olduğu kadar bir öğretmen ve düzenleyiciydi. 1791'den itibaren Fourcroy, çoğu insan beyninin kimyasıyla ilgili olan biyolojik deney serisini birleştiren üç anı kitabı yayınlamaya devam etti. İlkinde, incelediği kadavraların beyinlerinin koşullarını anlatır. İkincisinde, beyindeki, artık lipit olarak bilinen yağlı madde ve mevcut inorganik bileşenler üzerinde devam eden kimyasal deneylerini aktarır. Fourcroy, ekstraksiyon ve niteliksel analiz gibi kendisini ilerleten simya geleneğinden daha yeni yöntemler kullanarak, beynin, maddenin bazı fiziksel özelliklerinin kaydedilmesinin yanı sıra, bazlarla kombinasyon halinde yağ asitlerinden oluştuğu sonucuna varmıştır. Üçüncü anı kitabı, beyin maddesi üzerinde gerçekleştirdiği ayırma ve çıkarmaların devamı ve beynin kimyasal bileşenlerine ilişkin giderek büyüyen özetinin eklenmesiydi. Bu çalışmanın en verimli sonuçlarından biri, beyindeki fosforun yeniden keşfedilmesi ve Johann Thomas Hensing'in 1719'daki keşfinin yeniden gündeme getirilmesiydi.[4]

Antoine-Denis Chaudet tarafından tasarlanan ve Pierre Cartellier tarafından 1811'de tamamlanan mermer Fourcroy büstü[5]

Fourcroy'un ayrıca Fransa'da tıp eğitimini etkileyecek yasanın geliştirilmesinde de önemli bir rolü vardı.[6] Fourcroy, hekim Francois Chaussier ile işbirliği yaparak tıp ve cerrahiyi bütünleştiren ve bu iki alanı tüm öğrencilere öğreten sağlık okulları kuran 1794 Yasası'nın temelini oluşturacak bir rapor hazırladı.[7] Bu yasadan önce, Fransa genelinde tıp eğitimi heterojendi ve birçok farklı kolej ve üniversite farklı standartlar altında faaliyet gösteriyordu. Fourcroy'un çıkardığı yasa, Fransız tıp eğitim sistemini merkezi otorite altında birleştirdi ve yıllar sonra ulusal lisans verilmesine yol açtı.[8]

Laboratuvar ve tıbbi klinik prosedüründe çalışma[değiştir | kaynağı değiştir]

Fourcroy, kendi zamanının (18. yüzyıl) kliniklerini incelerken çeşitli sorunlar gözlemledi. Fourcroy, hekimlerin tek bir hastanın hastalıklarını görmeye alıştıklarını ancak çok sayıda vakayı karşılaştırmalı olarak ele almada başarısız olduklarını fark etti. Bu fikirle ilgili pratik sorunlar da vardı; çünkü hekimlerin bireysel uygulamaları, çok çeşitli sorunları olan çok sayıda insanı karşılama konusunda yetersizdi.[3] Bu sorunla başa çıkmak için Fourcroy 1791'de daha etkili klinik laboratuvarlar kurulmasını öngören bir program önerdi.[3] Fourcroy, bu hastanelerde modern bilimler konusunda bilgili genç hekimlerin görevlendirilmesi fikrini önermenin yanı sıra, otopsilerden elde edilen materyallerin insanların ve hastalıklardan nasıl etkilendiklerinin analizine de dahil edilmesini istedi.[3] Bu fikir, klinik gözlemlerin ölüm sonrası bulgularla ilişkilendirilmesi ve yeni ilaçların geliştirilmesine olanak sağlaması açısından önemliydi. Zamanın birçok reform önerisi göz ardı edilmesine rağmen Fourcroy, siyasi konumu nedeniyle bir dereceye kadar başarı elde etti.[3] Sonunda Fourcroy, Paris'teki Ecole de Sante'de bir öğretim laboratuvarı kurmayı başardı ve modern klinik laboratuvarların geliştirilmesine başladı.[3]

Sosyal katkılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Fourcroy, çeşitli bilimsel çalışmalarının kapsamı dışında, Fransız Devrimi sırasında meydana gelen olaylara da dahil oldu ve 1793'te katılımına başlayarak Fransız eğitimine olumlu etkiler yaratmaya çalıştı. Aynı yılın sonunda Ulusal Konvansiyon'da çeşitli görevlerde bulunduktan sonra Jakoben partisinin başkanlığına seçildi ve yaklaşık on ay boyunca görev yaptığı süreçte Kamu Güvenliği Komitesi'nde yer aldı. Daha sonra devrimci rejim ve Napolyon hükümeti sırasında eğitim kurumları ve müzelerde başka yüksek rütbeli pozisyonlarda ve müdürlüklerde bulunacaktı. Bonaparte'ın önemli danışmanlarından biri haline gelen Fourcroy, 1802 yılında Fransa'da her düzeyde eğitimden sorumlu Kamu Eğitim Bakanı olarak atandı ve Aralık 1809'daki ölümüne kadar bu görevini sürdürdü.[4]

Miras[değiştir | kaynağı değiştir]

Paris Tıp Tarihi Müzesi'nde Lemmonier tarafından yapılmış bir portresi

"Kimyasal Devrim"[değiştir | kaynağı değiştir]

Fourcroy, "Kimyasal devrim" ifadesini yayınlayan ilk kişi değildi; hatta Bucquet, 1778'de pnömatik kimyadaki yeni gelişmeleri "kimyada büyük bir devrim" olarak tanımladı. Ancak, zaman ölçeğini uzatarak ve yazılı eserlerinde Kimya devrimine katkıda bulunan ulusların haritasını genişleterek terimi daha iyi tanımlamaya başlayan kişi Fourcroy oldu.[9] Kimyanın doğal tarih açısından geçirdiği ayrılığı ilk fark eden Fourcroy'du ve bu iki çalışmanın artık ortak amaç ve yöntemlere sahip olmadığı sonucuna vardı. Fourcroy'un inandığı gibi, kendi döneminin doğa tarihçileri yalnızca inceledikleri şeyleri tanımlayıp korurken, artık deneysel analiz yoluyla doğal dünyanın en temel yapılarını ortaya çıkarmaya çalışanlar kimyacılardı. Fourcroy, yayınlarında diğer ulusların yanı sıra birçok çağdaş kimyacıdan da söz ederek, yapılmakta olan kapsamlı kimyasal reformun ortak bir çaba olduğunu öne sürdü.[10]

Ödüller ve onurlar[değiştir | kaynağı değiştir]

1801'de Fourcroy, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin yabancı üyesi seçildi.

16 Aralık 1809'da, Paris'te öldüğü gün, Fourcroy, Fransız imparatorluğunun kontu olarak mertebelendirildi.[11] Paris'teki Père-Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.

Antoine-François de Fourcroy'un, meslektaşları Antoine Lavoisier, Claude Louis Berthollet ve Louis Bernard Guyton de Morveau ile birlikte hazırladığı Méthode de Nomenclature Chimique başlıklı 1787 yayını,[12] 2015 yılında Académie des Sciences'ta (Paris) sunulan, Amerikan Kimya Derneği Kimya Tarihi Bölümü'nden Kimyasal Atılım Ödülü ile onurlandırıldı.[13][14]

"Méthode de Nomenclature Chimique"in 1787 tarihli bir kopyasının başlık sayfası

Avustralya'nın Kuzey Bölgesi'ndeki Bathurst Adası'nın batı ucundaki Fourcroy Burnu'nun adını Fourcroy'dan aldığına inanılıyor. Buruna, Baudin'in Avustralya seferi sırasında bu isim verildi ve Baudin'in, Géographe adlı Fransız korvetinde Fourcroy'un metinlerinden birinin bir kopyasının yanında olduğu biliniyor.[15]

Tartışma[değiştir | kaynağı değiştir]

Fourcroy, Sözleşme'nin bir üyesi olarak davranışı nedeniyle Lavoisier'in ölümüne katkıda bulunmakla suçlandı. Baron Cuvier, Eloge historique of Fourcroy adlı eserinde bu tür suçlamaları reddetti. Encyclopædia Britannica'nın Onbirinci Baskısına göre: Her ne kadar gizli de olsa ve aktif katılım Fourcroy'a karşı kanıtlanamasa da, "fırsatçı kayıtsızlıktan pek de aklanamaz".

Diğer görüşler için aşağıdaki Bibliyografyadaki çalışmalara bakılabilir.

Modern Referanslar[değiştir | kaynağı değiştir]

2014 yılında PBS, temel kimyasal elementlerin araştırılmasıyla ilgili, özellikle yedi tarihi bilim insanının öne çıktığı üç bölümlük bir belgesel dizisi yayınladı. The Mystery of Matter: Search for the Elements'in "Out of Thin Air" adlı birinci bölümünde Fourcroy'un karakterini Yan Tual, Lavoisier'e oksijeni keşfetmesinde yardımcı olarak canlandırmıştır.[16]

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Louis Bernard Guyton de Morveau, Jean-Henri Hassenfratz, Antoine-François Fourcroy, Antoine-Laurent Lavoisier, Pierre-Auguste Adet, Claude Louis Bertholet Méthode de nomenclature chimique (Paris, 1787)
  • Fourcroy, A. Kimya Felsefesi (1792)
  • Fourcroy, A. Genel Bir Kimyasal Bilgi Sistemi (11 cilt, 1801–1802)
  • Kersaint, G. Mémoires du Muséum National d'Histoire Naturelle, Antoine François de Fourcroy, sa vie et son oeuvre, Editions du Muséum, Centre National de la Recherche Scientifique, 1966, s. 59
  • Smeaton, W. "Fourcroy, 1755 -1809", Heffer & Sons, Cambridge, 1962, s. 58 – Fourcroy'un yalnızca birkaç doktoru/bilim adamını kurtarmakla kalmayıp aynı zamanda kendi güvenliği pahasına Lavoisier'i kurtarmaya çalıştığına dair makul kanıtları tartışıyor

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Universalis, Encyclopædia. "ANTOINE FRANÇOIS DE FOURCROY". Encyclopædia Universalis (Fransızca). 21 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2017. 
  2. ^ Haubrichs, Rolf; Zaffalon, Pierre-Leonard (2017). "Osmium vs. 'Ptène': The Naming of the Densest Metal". Johnson Matthey Technology Review. 61 (3): 190-196. doi:10.1595/205651317x695631. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c d e f g h Buttner, J. (1992). "The programme devised in 1791 by Fourcroy for the establishment of clinical laboratories". Tractrix: Yearbook for the History of Science, Medicine, Technology, and Mathematics. 4 (4): 39-48. PMID 11623096. 
  4. ^ a b c Sourkes, Theodore (1992). "The origins of neurochemistry: The chemical study of the brain in France at the end of the 18th century". Journal of the History of Medicine and Allied Sciences. 47 (3): 322-339. doi:10.1093/jhmas/47.3.322. PMID 1401893. 
  5. ^ Legrand, Noé (1911). Les collections artistiques de la Faculté de médecine de Paris : inventaire raisonné / par Noé Legrand. Paris, France: Masson (Paris). s. 76. 
  6. ^ Crosland, M (1 Nisan 2004). "The Officiers de Santé of the French Revolution: A Case Study in the Changing Language of Medicine". Medical History (İngilizce). 48 (2): 229-44. doi:10.1017/s0025727300007407. PMC 546340 $2. PMID 15151105. 
  7. ^ Bynum, W.F. (1994). Science and the Practice of Medicine in the Nineteenth Century. United States of America: Cambridge University Press. ss. 26, 28. ISBN 9780521272056. 
  8. ^ Ackerknecht, EH (1967). Medicine at the Paris Hospital, 1794–1848. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins Press. s. 33. 
  9. ^ Guerlac, Henry (1977). Essays and Papers in the History of Modern Science. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press. ss. 405-410. ISBN 0801819148. 
  10. ^ Bensaude-Vincent, Bernadette (1990). "A view of the chemical revolution through contemporary textbooks: Lavoisier, Fourcroy and Chaptal". The British Journal for the History of Science. 23 (4): 435-460. doi:10.1017/S0007087400028089. 
  11. ^  Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Fourcroy, Antoine François". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. 
  12. ^ Guyton de Morveau, Louis Bernard; Lavoisier, Antoine Laurent; Berthollet, Claude-Louis; Fourcroy, Antoine-François de (1787). Méthode de Nomenclature Chimique. Paris, France: Chez Cuchet (Sous le Privilége de l’Académie des Sciences). 
  13. ^ "2015 Awardees". American Chemical Society, Division of the History of Chemistry. University of Illinois at Urbana-Champaign School of Chemical Sciences. 2015. 21 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2016. 
  14. ^ "Citation for Chemical Breakthrough Award" (PDF). American Chemical Society, Division of the History of Chemistry. University of Illinois at Urbana-Champaign School of Chemical Sciences. 2015. 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Temmuz 2016. 
  15. ^ "The Discovery and Exploration of Australia". australiaoncd.com.au. 23 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2010. 
  16. ^ Wallace, Kelly (13 Ekim 2014). "OPB to Premiere New PBS Chemistry Series". OPB. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Antoine-François Fourcroy ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Antoine-François_de_Fourcroy&oldid=32099768" sayfasından alınmıştır