Anna Stecksén
Anna Magdalena Stecksén (Mayıs 27, 1870 – Ekim 15, 1904[1]) İsveçli ilk kadın tıp doktoru ve patologdur. İsveç'te tıp biliminde doktora tezi savunan ilk kadındır.[2]
27 Mayıs 1870'te Stockholm'de dünyaya geldi. Anna Stecksén, Johan Olof Billdau Stecksén ve Magdalena Christina Hjertman'ın kızı ve Jonas Stecksén'in torunuydu. Anna Stecksén, 1890'da Uppsala Üniversitesi'nden tıp bölümünden mezun oldu ve aynı yıl Karolinska Enstitüsü'ne öğrenci olarak kaydoldu. 1893'te tıp doktoru adayı ve1897'de tıbbi lisans derecesini alarak o zamanlar İsveç'teki bir düzineden fazla kadın doktordan biri oldu. Anna Stecksén patolojide uzmanlaştı, 1898-99 yıllarında kendi kaynaklarıyla finanse ettiği ve araştırmalarının temellerini attığı Tübingen ve Paris'te eğitim gördü. Tıp alanında tezini savunan ilk İsveçli kadın oldu. O dönemlerde doktor olan kadınların çoğu jinekolog oluyordu, ancak Anna Stecksén uzmanlık alanı olarak patolojiyi seçti. Doktora tez konusu kanserin nedeniydi. 1900 yılında, o zamanlar modern bir teori olan Blastomikoz (insanları ve hayvanları etkileyebilen nadir bir mantar enfeksiyonu[3]) teorisine göre kanserin bir mayadan kaynaklanıp kaynaklanmadığını açıklamaya çalışan bir hipotez ile tezini savundu. "Studie öfver Curtis blastomyocel - från svulst - etiologisk synpunk" çalışması ile Saccharomyces cerevisiae'in kansere neden olduğuna dair herhangi bir gerçeklik olup olmadığını araştırdı.[4] Çalışma kesin bir sonuca yol açmasa da Anna Stecksén, kanserin açıklamasının, mayalara ait bir parazit türünü kanserojen olarak vurgulayan "Blastomikoz" isimli teorisinde olduğunu düşündü. Bu tez ile teorinin kesin olarak ne doğrulanabilir ne de reddedilebilir, ancak ilginç olduğuna karar verildi ve Stecksén'e araştırmasına devam etme fırsatı verildi. Anna Stecksén patolojiyle ilgilenmeye devam etti; sıtma sorunu ve vücudun bakterilere karşı savunması üzerine yayınlar yayınladı. 1901'de İsveç Tıp Dergisi Hygiea'da Karolina Widerström'den sonra çalışması yayınlanan ikinci kadın oldu.[5][6] İlaç olarak maya müstahzarları araştırdı ve otopsi teknikleri konusunda bir el kitabı yazdı. Araştırma sonuçlarını konferanslarda ve buna ek olarak da İsveç Tabipler Birliği'ne sundu. Ayrıca Stockholm'deki kız okullarında sağlık ve cinsel hijyen dersleri verdi.
1902'de Anna Stecksén, Fredrika-Bremer Derneği ve Karolinska Enstitüsü'nün burslarının desteğiyle Finlandiya'ya gitti. Kısa bir süre sonra, Nisan ayında onu bu sürecini iptal etmeye zorlayan bir enfeksiyon kaptı. Ayrılmadan önce Karolinska Enstitüsü'nde bir laboratuvar pozisyonu için başvurmuştu, ancak başvurusunu geri çekti ve İsveç-Södertälje'ye taşındı.
Anna Stecksén az sayıdaki kadın doktordan biri olarak, kadınların eğitim ve çalışma hakkının, özellikle erkek alanı olarak kabul edilen bir dönemde, önemli bir sembolik rol oynadı. Araştırma ve öğretime katılımının yanı sıra sanat ve edebiyatla da yakından ilgilendi ve sanatsal yeteneklere sahipti, hastalığı boyunca kendini resim yapmaya adadı.
Laboratuvardaki çalışmaları sırasında kapmış olabileceği bir enfeksiyondan öldüğünde araştırma çalışmaları uzun sürmedi. 1904 yılında Södertälje'de ölen Anna Stecksén, Solna'daki Norra mezarlığına gömüldü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Anna M Stecksén - Svenskt Biografiskt Lexikon". sok.riksarkivet.se (İsveççe). 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ "skbl.se - Anna Magdalena Stecksén". skbl.se. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ "Blastomycosis (Blastomyces dermatitidis + Blastomyces gilchristii) - Minnesota Dept. of Health". www.health.state.mn.us (İngilizce). 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ "KI through the centuries | Karolinska Institutet". ki.se (İngilizce). 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ Bergström, Emilia (2021). Den lidande medsysterns läkare : Hur den kvinnliga läkaren skapade persona vid förra sekelskiftet.
- ^ "Den lidande medsysterns läkare" (PDF). Uppsala Üniversitesi. 2021. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mart 2022.