Aleksitimi
Aleksitimi (İngilizce: Alexithymia), duyguları tanımlama ve açıklama konusunda subklinik yetersizlik ile karakterize kişilik oluşumudur.[1] Aleksitiminin temel özellikleri; duygusal farkındalıkta, sosyal bağlılıkta ve kişilerarası ilişkilerde bozukluk olarak sıralanabilir.[2] Ayrıca aleksitimili bireyler başkalarının duygularını anlamada ve empati kurmakta zorluk yaşamakta ve duygusal yanıt vermekte yetersiz kalmaktadırlar. Aleksitiminin genel nüfusun yaklaşık % 10'unda görüldüğü düşünülmekte ve bazı psikiyatrik hastalıklarla birlikte görüldüğü bilinmektedir.[3]
Aleksitimi terimi 1973 yılında psikoterapist Peter Sifneos tarafından icat edildi.[4][5] Kelime; Eski Yunancada αλέξω (Alexo, "kovmak") ve θυμός (thumos, "ruh, duygu, düşünce") kökünden oluşmakta ve "duyguyu kovmak" anlamına gelmektedir.
Birlikte görülen medikal ve psikiyatrik hastalıklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Aleksitimi ile birliktelik gösteren pek çok psikiyatrik bozukluk vardır. Bir çalışmada, post travmatik stres bozukluğu olan Vietnam Savaşı gazilerinin %41'i aleksitimik bulunmuştur.[6] Diğer bir çalışmada bulunan prevalans bulguları ise şöyledir; bulimia için % 56;[7] 45%[8] - 50%[9] majör depresif bozukluk; % 63 anoreksiya nervoza;[7] % 34 panik bozukluk,[10] % 28 sosyal fobi[10] ve % 50 madde bağımlıları.[11] Aleksitimi ayrıca edinsel veya travmatik beyin hasarı olan bireylerde de görülür.[8][12][13]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ Sifneos PE. The prevalence of 'alexithymic' characteristics in psychosomatic patients. Psychotherapy and psychosomatics, 22 (2):255-262, 1973
- ^ Oriel FeldmanHall, Tim Dalgleish, Dean Mobbs: Alexithymia decreases altruism in real social decisions, Cortex 929 Available online 6 November 2012, In Press, Accepted Manuscript http://dx.doi.org/10.1016/j.cortex.2012.10.015 PII: S0010-9452(12)00317-6
- ^ Taylor GJ, Bagby, M.R., Parker, J.D.A. Disorders of Affect Regulation: Alexithymia in Medical and Psychiatric Illness. Cambridge: Cambridge University Press, 1999
- ^ Bar-On, Reuven (2000). The Handbook of Emotional Intelligence: Theory, Development, Assessment, and Application at Home, School, and in the Workplace. San Francisco, California: Jossey-Bass. ISBN 0-7879-4984-1. pp. 40–59
- ^ Taylor GJ & Taylor HS (1997). Alexithymia. In M. McCallum & W.E. Piper (Eds.) Psychological mindedness: A contemporary understanding. Munich: Lawrence Erlbaum Associates pp. 28–31
- ^ Shipko S, Alvarez WA, Noviello N (1983). "Towards a teleological model of alexithymia: alexithymia and post-traumatic stress disorder". Psychotherapy and psychosomatics. 39 (2). ss. 122-6. doi:10.1159/000287730. PMID 6878595.
- ^ a b Cochrane CE, Brewerton TD, Wilson DB, Hodges EL (1993). "Alexithymia in the eating disorders". The International Journal of Eating Disorders. 14 (2). ss. 219-22. doi:10.1002/1098-108X(199309)14:23.0.CO;2-G. PMID 8401555.
- ^ a b Koponen S, Taiminen T, Honkalampi K; ve diğerleri. (2005). "Alexithymia after traumatic brain injury: its relation to magnetic resonance imaging findings and psychiatric disorders". Psychosom Med. 67 (5). ss. 807-12. doi:10.1097/01.psy.0000181278.92249.e5. PMID 16204442.
- ^ The Relationship between Alexithymia and General Symptoms of Patients with Depressive Disorders. Kim JH, Lee SJ, Rim HD, Kim HW, Bae GY, Chang SM. Psychiatry Investig. 2008 Sep; 5(3):179-85. Epub 2008 Sep 30. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2796028/
- ^ a b Cox BJ, Swinson RP, Shulman ID, Bourdeau D (1995). "Alexithymia in panic disorder and social phobia". Comprehensive Psychiatry. 36 (3). ss. 195-8. doi:10.1016/0010-440X(95)90081-6. PMID 7648842.
- ^ Taylor GJ, Parker JD, Bagby RM (1990). "A preliminary investigation of alexithymia in men with psychoactive substance dependence". The American Journal of Psychiatry. 147 (9). ss. 1228-30. PMID 2386256.
- ^ Williams C, Wood RL (Mart 2010). "Alexithymia and emotional empathy following traumatic brain injury". J Clin Exp Neuropsychol. 32 (3). ss. 259-67. doi:10.1080/13803390902976940. PMID 19548166.
- ^ Becerra R, Amos A, Jongenelis S (Temmuz 2002). "Organic alexithymia: a study of acquired emotional blindness". Brain Inj. 16 (7). ss. 633-45. doi:10.1080/02699050110119817. PMID 12119081.
- Genel
- Krystal, H (1988). Integration and Self Healing: Affect, Trauma, Alexithymia. Hillsdale, NJ: The Analytic Press. ISBN 0-88163-070-5.
- Linden W, Wen F, Paulhaus DL (1994). Measuring alexithymia: reliability, validity, and prevalence. In: J. Butcher, C. Spielberger (Eds.). Advances in Personality Assessment. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
- McDougall, J (1989). Theaters of the Body: A Psychoanalytic Approach to Psychosomatic Illness, Norton.
- McDougall, J (1985). Theatres of the Mind: Truth and Illusion on the Psychoanalytic Stage. New York: Basic Books. ISBN 0-946960-70-4.
- Nemiah JC, Freyberger H, Sifneos PE, "Alexithymia: A View of the Psychosomatic Process" in O.W. Hill (1970) (ed), Modern Trends in Psychosomatic Medicine, Vol 2.
- Taylor, Graeme J (1997). Disorders of Affect Regulation: Alexithymia in Medical and Psychiatric Illness. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-45610-X.