Ahlak Polisi (İran)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İrşad Devriyesi
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi2005
TürüGenel kolluk kuruluşu
Üst kuruluşİran Kolluk Kuvvetleri

İrşad Devriyesi (Farsça: گشت ارشاد, geşt-i irşād), aynı zamanda Moda Polisi[1] veya Ahlak Polisi olarak da bilinir,[2] çoğunlukla kılık kıyafet kurallarına göre "uygunsuz" giyinen kadınları (ama aynı zamanda bazı erkekleri de)[3] tutuklamak amacıyla 2005 yılında kurulan[4] İran İslam Cumhuriyeti Kolluk Kuvvetleri'nde bir tür yardımcı ekiptir.

İranlı bir kadını inceleyen Ahlak Polisi

Uygulama[değiştir | kaynağı değiştir]

Devriyeler genellikle, alışveriş merkezleri, meydanlar ve metro istasyonları gibi halkın yoğun bir şekilde bulunduğu kamusal yerlerde duran ve kötü örtülmüş başörtülüleri gözetlemek, durdurmak ve alıkoymak için çarşaflı kadınların eşlik ettiği erkek mürettebatlı bir minibüsten oluşur.[1][4] Bir ıslahevine veya karakola götürülürler, nasıl giyinecekleri konusunda ders verilir ve babaları, kocaları veya erkek kardeşleri onları serbest bırakmak için karakola gittikten sonra neredeyse her zaman aynı gün[1] serbest bırakılırlar.[4]

2013'ün İran Anneler Günü'nde devriyeler, çarşaf giyen (tercih edilen örtünme tarzı) kadınları çiçeklerle ödüllendirdi.[1]

Tartışma[değiştir | kaynağı değiştir]

Tahran'daki Millet Parkı'nın önüne park edilmiş bir Rehberlik Devriyesi Delica minibüsü.

İran'da tartışmalı bir konu olan bazı yetkililer, İran polisini İslami bir din polisi olarak yorumlamalarına dayanarak, Rehber Devriyelerinin doğruyu emretmek ve yanlışı yasaklamak için gerekli şartları yerine getirmeye hizmet ettiğini[5] ve halk tarafından talep edildiğini belirtmektedirler.[6] Diğerleri ise polisin vatandaşların özgürlüklerine ve onurlarına saygı duyması[3] ve şeriatı değil kanunu uygulaması gerektiği gerekçesiyle onların varlığına karşı çıkıyorlar.[7] Ayrıca İslam dışı bir uygulama olduğu düşüncesiyle de eleştirdiler,[6] en önemlisi, fitneye yol açtığında, şartları yerine getirmenin haram olması nedeniyle.[5]

Rehberlik devriyesi trans kadınları cinsiyet rolüne uymadıkları için taciz etti.[8] Nisan 2018'de İranlı bir trans kadın dövüldüğünde polis ona yardım etmeyi reddetti.[9]

27 Aralık 2017'de Tahran Emniyet Müdürü Hüseyin Rahimi şunları söyledi: "İran İslam Cumhuriyeti Kolluk Kuvvetleri Komutanı'na göre İslami değerlere uymayan ve bu alanda ihmali olanlar artık gözaltı merkezlerine alınmayacak, onlar için yasal bir dava açılmayacak ve onları mahkemeye göndermeyeceğiz; bunun yerine, davranışlarını düzeltmeye yönelik eğitim sınıfları sunulacaktır.”[10]

Kapatıldığı iddiası[değiştir | kaynağı değiştir]

İran Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, 3 Aralık 2022'de Kum'da polis Rehberlik Devriyesinin yargı sisteminin denetimi altında olmadığını ve dağıtılma sürecinde olduğunu bildirdi.[11] Ayrıca başörtüsü yasasının da gözden geçirildiğini söyledi.[12][13][14][15] Ancak 5 Aralık itibarıyla İran hükûmeti, rehberlik devriyesinin dağıtıldığına dair herhangi bir resmi doğrulama yapmadı ve İran devlet medyası devriyenin kapatıldığını yalanladı. Zorunlu başörtüsü uygulamasının ve rehberlik devriyesinin özellikle dini şehirlerde yoğunlaştığı bildirildi. Buna karşılık, protestocular tarafından üç günlük bir genel grev çağrısı yapıldı ve esnaf işyerlerini kapattı; birkaç uzman ve protestocu, tasfiye haberlerinin İran hükûmeti tarafından grev haberlerini gölgelemek için duyurulduğunu iddia etti.[16][17][18] İran devleti tarafından yönetilen Arapça kanal El-Alem TV, rehberlik devriyesinin feshedildiğini yalanladı ve Muntazeri'nin açıklamalarından "alınabilecek maksimum izlenimin" ahlak polisi ile hükûmet kolu olan yargının ilgisiz olduğunun anlaşılması gerektiğini sözlerine ekledi.[16]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d "Iran: Fashion police". Economist. 5 Mayıs 2013. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Who are Islamic 'morality police'?". 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  3. ^ a b Sharafedin (20 Nisan 2016). "Rouhani clashes with Iranian police over undercover hijab agents". Reuters. 8 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  4. ^ a b c "When Freedom Is the Right to Stay Under Wraps". The New York Times. 7 Mayıs 2014. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ a b Adib (26 Eylül 2013). "Iran's 'Guidance Patrols' Stir Controversy". Al-Monitor. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  6. ^ a b Faghihi (6 Mayıs 2016). "Morality police go undercover to keep Tehran under cover". Middle East Eye. 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  7. ^ Karami (27 Nisan 2015). "Rouhani: Police should not enforce Islam". Al-Monitor. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  8. ^ Transgender In Tehran: Arsham's Story (İngilizce), 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Haziran 2021 
  9. ^ "Iran's transgender community are being beaten and disowned in spite of legal protections". PinkNews - Gay news, reviews and comment from the world's most read lesbian, gay, bisexual, and trans news service (İngilizce). 21 Mayıs 2018. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021. 
  10. ^ "Al Monitor". 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  11. ^ "Iran to disband morality police amid ongoing protests, says attorney general". BBC News (İngilizce). 4 Aralık 2022. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  12. ^ "Protest-Hit Iran Reviewing Mandatory Headscarf Law, Official Says". Voice of America. 3 Aralık 2022. 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  13. ^ "Protest-Hit Iran says reviewing mandatory headscarf law". France24. 3 Aralık 2022. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  14. ^ "Iran's hijab law under review: attorney general". Al-Monitor (İngilizce). 3 Aralık 2022. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Prosecutor General of the country: Guidance patrol was closed | it was closed from the place it was established]". asriran.com. 3 Aralık 2022. 28 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ a b Turak, Natasha (5 Aralık 2022). "Iran's state media denies abolition of 'morality police' as three-day strike begins". CNBC. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Iran: mass strike starts amid mixed messages about abolishing morality police". the Guardian. 5 Aralık 2022. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022. 
  18. ^ Reuters (5 Aralık 2022). "Iranian city shops shut after strike call, judiciary blames 'rioters'". Reuters. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022 – www.reuters.com vasıtasıyla. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ahlak_Polisi_(İran)&oldid=30388246" sayfasından alınmıştır