Kimek-Kıpçak Konfederasyonu
Kimek Kağanlığı Kimek-Kıpçak Konfederasyonu | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 880-1200 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Başkent | Kağan-Kimek İmekiya | ||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Kimek-Kıpçak Konfederasyonu Obi ve İrtiş nehirleri arasındaki bölgede Kimek ve Kıpçakların oluşturduğu bir Ortaçağ Türk devletiydi. 9. yüzyılın sonlarından 13. yüzyılın başlarında Moğol istilasına dek hüküm sürmüştür.
Tarihçe
9. ve 10. Yüzyıllar
Orta Asya boyları Uygur Kağanlığı'nın 840'ta dağılmasının ardından kendilerini bağımsız buldular. Türki Eymür, Bayındır ve Şivey Tatar boylarının bazı bölümleri büyük Kimek boylarına katıldı. Tatar boyları halihazırda Kimek Konfederasyonu'nun üyeleriydi - bazıları zaten Kimek Hanlığı'nın ilk oluşumuna katılmıştı. Kıpçaklar da kendi hanlıklarına sahipti, ancak politik olarak Kimeklere bağlıydılar. Yönetici Kimek boyları çoğunlukla İrtiş kıyılarında yaşıyordu. Hudud al-Alam tarafından bahsedildiğine göre Kıpçaklar, batıda yaklaşık olarak güney Urallar'ın güneydoğu kesiminde bulunan ayrı bir bölgede ikamet etmekteydiler. Çinli kronikler Kıpçak topraklarının dağlarından bahsederler - Yuanşi kronolojisinde bu dağlar Yùlǐbólǐ (玉 里伯里),[1] ve Kıpçaklar Qīnchá 欽察 olarak adlandırılır. Kıpçaklar ve Kimekler'in kuzeyinde uçsuz bucaksız bir orman uzanıyordu.[2]
Sayısız boy arasında Kimekler yeni bir siyasi boylar birliğine önderlik etmeye hazırdı. Yeni bir Kimek Kağanlığı devleti, yedi boy ve yedi hanlıktan oluşan bir federasyon kurdular. Ebu Said Gerdizî (ö. 1061), Kimek Kağanlığı'nın yedi akraba boyu birleştirdiğini yazdı: Kimek, Kıpçak, Eymür, Tatar, Bayındır, Lanikaz ve Eclad. Kimek Kağanlığı gücünün zirvesinde ise doğuda İrtiş nehri ve Altay dağlarından batıda Karadeniz bozkırlarına, kuzeyde Tayga ormanlarına ve güneyde çöl bozkırlarına uzanan 12 çekirdek boydan oluşmaktaydı. Gerilemelerinden sonra, Yedisu Kimekleri yukarı İrtiş bölgesine geri çekildi ve batı Kıpçak-Kimekler Kuzey Karadeniz steplerine yerleşti.[3] Kimekler, muhtemelen bir kısım Nesturi Hristiyan toplulukları da bulunan esasen Tengrici bir boydu. 11. yüzyılda ise İslamla tanışmalar başladı.
Kaynakça
- ^ Yuanshi. vol. 128
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Pletneva27isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kimball L., "The Vanished Kimak Empire", Western Washington U., 1994, pp.371–373
İleri okumalar
- Ahinjanov S.M. "Kipchaks in history of medieval Kazakhstan", Alma-Ata, 1989, 5-628-00146-5
- Faizrakhmanov G., "Ancient Turks in Sibiria and Central Asia" Kazan, 'Master Lain', 2000, 5-93139-069-3
- Gumilev L.N., "Ancient Turks", Moscow, 'Science', 1967
- Kimball L., "The Vanished Kimak Empire", Western Washington U., 1994
- Kumenkov B. E., "Kimak State if the 9–11th centuries according to Arabic sources", Alma-Ata, 'Science', 1972
- Pletneva S.A., "Kipchaks", Moscow, 1990, 5-02-009542-7