İçeriğe atla

Hatepe patlaması

Koordinatlar: 38°49′G 175°55′D / 38.817°G 175.917°D / -38.817; 175.917
Vikipedi, özgür ansiklopedi
06.48, 4 Aralık 2020 tarihinde Khutuck Bot (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24223853 numaralı sürüm (Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir))
Hatepe patlaması
Hatepe patlamasının üç ana ağzı, Taupo Gölü'nün şu anki güneydoğu kıyısına paralel olarak dökülmüştür.
VolkanTaupo Gölü
Tarihyaklaşık MS 180
TürUltra Plinian
KonumTaupo Gölü, Yeni Zelanda
38°49′G 175°55′D / 38.817°G 175.917°D / -38.817; 175.917
VPİ7
SonuçYerel bitki örtüsü yok oldu, Taupo Gölü genişledi, Waikato Nehri taştı.

Hatepe patlaması, Taupo Gölü'nün MS 180 yılında meydana gelen patlamasına verilen isimdir. Hatepe Plinian ponza tefra tabakasından ötürü bu adı almıştır[1] ve bazen Taupo patlaması olarak anılmaktadır. Son 20 bin yıl içinde Yeni Zelanda'da gerçekleşen en büyük patlama olarak kabul edilir. VEI 7 patlama olarak sınıflandırılan patlama sonucu 120 kilometreküplük bir fışkırma meydana geldi ve bunun 30 kilometreküpü ise ilk birkaç dakikada fışkırtıldı.[2] Böylece, son 5000 yılda meydana gelen en şiddetli patlamalardan biri olmuştur ve M.Ö. 2. bin yıldaki Minoan patlaması, Paektu Dağının 946'daki patlaması ve Tambora Dağı'nın 1815'teki patlaması ile karşılaştırılabilir. Ortaya çıkan kül, gökyüzünü Roma ve Çin üzerinden kırmızıya çevirdi.[3]

Patlamanın aşamaları

Patlama birkaç aşamadan oluşmuştur.  Patlayan magmanın tekdüze uyumuna rağmen zayıf freatomagmatizm, Plinian patlamaları ve devasa piroklastik akış da dahil olmak üzere çok çeşitli patlama şekilleri ortaya çıkmıştır. Rhyolitik lav kubbeleri birkaç yıl veya on yıllar sonra haddelenmiştir, böylece Horomatangi resifleri ve Waitahanui yığını meydana gelmiştir.[4]

Hatepe patlaması, 26.500 yıl önce meydana gelen ve çok daha büyük olan Oruanui patlaması sonrasında oluşan gölü daha da genişletti.

Kaynakça

  1. ^ Talbot, J.P.; Self, S.; Wilson, C. J. N. (1994). "Dilute gravity current and rain-flushed ash deposits in the 1.8 ka Hatepe Plinian deposit, Taupo, New Zealand". Bulletin of Volcanology. 56 (6–7). ss. 538-551. Bibcode:1994BVol...56..538T. doi:10.1007/BF00302834. 
  2. ^ "Taupo—Eruptive History". Global Volcanism Program. Smithsonian Institution. 11 Temmuz 2012 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. 
  3. ^ Wilson, C.J.N.; Ambraseys, N. N.; Bradley, J.; Walker, G. P. L. (1980). "A new date for the Taupo eruption, New Zealand". Nature. 288 (5788). ss. 252-253. Bibcode:1980Natur.288..252W. doi:10.1038/288252a0. 
  4. ^ Houghton, B.F. (2007). Field Guide—Taupo Volcanic Zone.

Dış bağlantılar