Robert Mallet-Stevens

Robert Mallet-Stevens

Robert Mallet-Stevens (24 Mart 1886 - 8 Şubat 1945), Fransız mimar ve tasarımcı. École Spéciale d'Architecture mezunu olan mimarın, çalışmalarını yaptığı yıllarda, çağdaşları kadar mimarlık literatürüne giremediği görülse de değeri sonradan anlaşılmıştır. Robert Mallet-Stevens, yurt dışındaki tek yapısı olan Mecidiyeköy Likör Fabrikası ile de modern Türk mimarlığında yerini almıştır.

Erken hayatı

Robert Mallet-Stevens, Paris'te, François Mansart tarafından 17.yüzyılda tasarlanan Maison-Laffitte adlı evde doğmuştur. Babası ve dedesi Paris'te ve Brüksel'de sanat koleksiyonerliği yapmıştır. 1864 yılında, Eugène Viollet-le-Duc'ün öğrencisi Emile Trelat tarafından kurulmuş olan École Spéciale d'Architecture (E.S.D.A)'den birincilik derecesi ile mezun olmuştur. Rasyonelliğin, mimaride hijyen düşüncenin oluşumu ve mimarlık mesleğinin reforma uğraması gerektiği fikriyle oluşturulan E.S.D.A'dan eğitim alması çağdaşları ile arasında büyük fark yaratmıştır. Stevens'in çağdaşlarının klasik cephe desenleri, kompozisyon ve oran kuralları eğitimi veren Paris Beaux-Arts eğitim anlayışından mezun olması, onun, çağdaşlarıyla arasındaki tasarım görüşünün farklı olmasını desteklemiştir.

Kariyeri

Mesleki pratiğinin gelişmesinde ve olgunluğa ulaşmasında École Spéciale d'Architecture mezunu olmasının yanı sıra, düzenli katılarak sürdürdüğü Salon d'Automne (Sonbahar Sergisi) sergilerinin önemi büyüktü. Robert Mallet-Stevens, farklı sanatçı ve meslek insanlarıyla beraber, ilk olarak Henri Sauvage liderliğinde açılan bu sergileri takip etmiş ve deneyim kazanmıştır. Bu sergilerin birinde Avusturyalı mimar Joseph Hoffman ile tanışarak “Secession”u öğrenmiştir. Yine bu dönemlerde Paris’e gelen Theo Van Doesburg vasıtasıyla da “De Stijl” ile tanışmıştır. Bu olaylardan sonra mimarın tasarımlarında beyaz yalın cepheler ve net kütleler görülmeye başlanmış; mimar, kübist ve Art deco anlayışını sürdürmeye devam etmiştir.

Robert Mallet-Stevens, 1921 yılında moda tasarımcısı Paul Poiret için Paris'te, 48 dönümlük bir arazi üzerine, Seine Vadisi'ne manzarası olan Villa Poiret adını verdiği bir villa tasarlamıştır. Mimarın ilk yapılarından birisi olan Villa Poiret, geç dönem Art deco izleri taşır ve yalın cephelerden oluşur.

1928 yılında, ilk önemli eseri olacak olan Villa Noailles'ı, Arthur Anne Marie Charles ve eşi için Fransa’nın güneyinde tasarlayıp bitirmiştir.

1930 yılında, Mustafa Kemal Atatürk'ün direktifleriyle İstanbul'a gelen mimar, Mecidiyeköy'de kurulması planlanan likör fabrikasının etüdlerini ve çizimlerini yapmıştır. 1 senede inşaası tamamlanan yapı, Robert Mallet-Stevens'in yurt dışındaki tek yapısı olması nedeniyle değerli olmuştur. 2006 yılında tescillenen yapı, 2012 yılında yıkılarak yeniden yapılmıştır. Fabrika yapısı şu an Pilevneli Gallery Mecidiyeköy olarak hizmet vermektedir.

Robert Mallet-Stevens, mimari çalışmalarının yanı sıra birçok iç mimari çalışma ve endüstriyel tasarım ürünleri yapmıştır. Çağdaşı olan Le Corbusier gibi şehircilik çalışmaları ile çok fazla ilgilenmeyen Stevens, mimari pratiğini yapıların tasarımına odaklanarak geçirmiştir.

Fransız yönetmen Marcel L'Herbier'in L'Inhumaine adlı filmi için yaptığı set tasarımı, Alfa-Romeo servis istasyonları için önerdiği tip cepheler ve yaptığı diğer stand tasarımları, mimarın Paris çevresinde tanınmasını sağlamıştır.

1932 yılında tekstil fabrikatörü Cavrois ailesi için Croix'da yaptığı villa, mimarın ölmeden önce yaptığı son dönem eserlerinden birisidir.

Mirası

Robert Mallet-Stevens, öldükten sonra arşivlerinin yok edilmesini istemiştir. İsteği yerine getirilen mimardan geriye, sönük bir hafıza kalmıştır. 2005 yılında Centre Pompidou'da adına bir sergi açılmıştır. Sergide, mimardan geriye kalan çizimler, modeller ve eserler sergilenmiştir.

Kaynakça

• Likör uğruna İstanbul’a kadar gelen bir “Parisien”: Mimar Rob Mallet-Stevens23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Robert Mallet-Stevens 1886-1945 (Paris), Hayatı ve Eserleri24 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.