Eugen Ehrlich

Eugen Ehrlich (14 Eylül 1862, Çernivtsi, Ukrayna - 2 Mayıs 1922, Viyana, Avusturya), Avusturyalı hukukçu ve sosyolog. Hukuk sosyolojisinin kurucularından biri olarak kabul edilir. Viyana Üniversitesi'nde hukuk eğitimi aldı ve orada birkaç yıl öğretmen olarak görev yaptı. Czernowitz Üniversitesi'nde (1899–1914) Roma hukuku alanında Profesör olarak görev yaptı. Eugen Ehrlich, 1906 profesör olarak bulunduğu Czernowitz Üniversitesi'nde dana sonra Rektörü olarak devam etti. Ehrlich'in eserleri arasında 1913'te yayımlanan Hukuk Sosyolojisinin Temelleri eseri ana çalışmalarından birisidir.

Eugen Ehrlich Yaşayan Hukuk

Ehrlich, hukuk sosyolojisini genel olarak bir bilim dalı olarak tanımlar ve hukuk sosyolojisinin görevini bu anlamda bir yönüyle hukukun çevresini yani devlet ve yargılama süreçlerini incelemektense asıl olarak da hukuksal birliklerde ortaya çıkan yaşayan hukuku incelemek olarak nitelendirir. Ehrlich kiliseleri, şirketleri, sınıfları, hatta aileyi bu anlamda bir toplumsal birlik olarak tanımlar. Bu toplumsal birliklerin kendi içinde resmi hukukun dışında bir hukuk düzenleri olduğunu söyler, bunu da ‘yaşayan hukuk’ kavramsallaşmasıyla anlatır.

Yaşayan hukuk denilen şey aslında toplumsal birliklerin içsel düzenini sağlamaya dönük kurallardır. Yaşayan hukuk, hukuksal metinlerde yani pozitif hukukta tanınmamış ya da yasa koyucu tarafından vaaz edilmemiş olsa da yaşamın kendisinde hâkim olan hukuk düzenidir.

Ehrlich'e göre, hukuk bilimi sadece pratik bilgiden oluşuyordu. Ve hukuk çalışmalarının bilimsel temellini anlamadan, mesleklerini icra etmek için gerekli becerileri edindiklerini ve öğrencilerin hakim veya bir devlet görevlisi olarak görevlerini yerine getirebilecek kadar bilgiye donanıma sahip eğitimler aldığını eleştiriyordu. Ehrlich bu hukuk önermelerini mahkemelerin önlerine gelen uyuşmazlıkların nasıl çözmeleri gerektiğini anlatan ve idarecilerin belirli durumlarda ne yapmaları gerektiğini anlatan talimatlardı. Yani hukukçunun eğitimi sadece hukuk kurallarını soyut bir şekilde tanımak ve bunları belirli davalarda uygulamayı öğrenmekti.

Ehrlich, sosyolojik bir hukuk biliminin yeterli gelişiminin zamanla hukuk bilimini karakterize eden durumların üstesinden gelmek için alternatif olduğuna inanıyordu. Ve bu yüzden sosyal yaşamda nasıl işlediğini anlamayı amaçlayan ve bilimsel bilginin hemen pratik kullanımı gibi kararları bir kenara bırakacak bir bilimi savundu. Ehrlich'in görüşü, hukukun parlamentolardan, meclislerden ziyade dışarıda, insanların arasında aranması yönündedir.

Ölümü

Ehrlich, Czernowitz Üniversitesi'ne geri dönme talebini sunmaya karar verdi. Ancak Eugen Ehrlich, Czernowitz'de Profesör olarak faaliyetlerine devam edemedi. Sağlık sorunlarının kötüleşmesi nedeniyle diyabet nedeniyle 2 Mayıs 1922'de Viyana'da öldü.

Kaynakça

• Aydın, Murat Burak. "JAPONYA’DA ALTERNATiF UYUşMAZLIK ÇÖZÜMÜ, TÜRKiYE’DE ARABULUCULUK VE YAşAYAN HUKUK." Prof. Dr. ADNAN GÜRİZ’E ARMAöAN: 155.
• Lacas P. Konzen and Henrique S. Bordini. "Sociology of law against legal dogmatics: revisiting the Ehrlich-Kelsen debate." UFRGS’ Law and Society Research Group: 2018,