Mehmed Baha Pars
| Mehmed Baha Pars | |
|---|---|
 Mehmed Baha Bey, 1900'ler | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 1877 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Ekim 1953 (76 yaşında) Bursa, Türkiye |
| Meslekler | Besteci |
| Çalgılar | Keman, piyano, ud, viyola ve viyolonsel |
| İlişkiler | Hatice Selma (İris) Bedreddin Baha Umur Baha |
Mehmed Baha Pars (1877, Bursa - 25 Ekim 1953, Bursa), Türk besteci. Hazırladığı Âlem-i Musiki adlı dergi, Osmanlı İmparatorluğu'nda yayımlanan ilk Osmanlıca müzik dergisi olmuştur. Aynı zamanda kendisi, operet besteleyen ilk Türk bestecidir.[1]
İlk yılları
1877 yılında, Bursa'nın Karaşeyh mahallesinde, Şeyh Hacı Baha Efendi ile Halime Hanım'ın oğlu olarak doğdu.[2][3] Babası ölünce kendisi de şeyh oldu.[2] Bursa İdadisi'ni tamamlamasının ardından gittiği İstanbul'da, öğrenim gördüğü Aksaray'daki Darüttedris Mektebi'ni 1897 yılında bitirdi.[3] 1902'de ise Beyoğlu'ndaki Alyans İzraelit'ten (Alliance Israélite) mezun oldu.[3] Doğduğu yer olan Bursa'ya döndüğünde şeyhlik görevinin yanında kentteki müzik hareketinin öncülerinden biri oldu.[1]
Müzik ve diğer çalışmaları
Keman, piyano, ud, viyola ve viyolonsel çalabilen Mehmed Baha Bey, operet besteleyen ilk Türk oldu.[1] 1 Ekim 1919'da, Osmanlı İmparatorluğu'nda yayımlanan ilk Osmanlıca müzik dergisi olan Âlem-i Musiki'yi çıkardı.[1] On beş günde bir yayımlanan bu dergi, ancak on altı sayı yayımlanabildi ve 1920 yılının mayıs ayında yayımı sonlandırıldı.[1][2]
On iki yıl boyunca Vilayet Matbaası'nda müdürlük ve yazarlık yaptı.[1][2] Bir yandan da Bursa Sanat Mektebi'nde Fransızca ve tarih, Bursa Darüleytamı ve Bursa Lisesi'nde müzik dersleri verdi.[1][2] Çeşitli okullarda müzik dersi veren Pars, 1 Temmuz 1943'te emekli oldu.[2]
25 Ekim 1953'te, 76 yaşındayken Bursa'da vefat etti ve cenazesi Emir Sultan Kabristanı'na defnedildi.[2]
Ailesi
Mehmet Baha Pars'ın kardeşlerinden Hakkı Baha Bey, cumhuriyet döneminin eğitimcilerindendi.[1] 1885'te dünyaya gelen bir diğer kardeşi Muhittin Baha, Türk Kurtuluş Savaşı esnasında Kuvâ-yi Milliye komutanlarından biri olmuş ve Bursa ile çevresinde Yunan birliklerine karşı savaşmıştı.[1] Sonraları ise Bursa Barosu'nu kurmuş ve 18 sene boyunca milletvekilliği yapmıştı.[1]
Mehmed Baha Bey, II. Abdülhamit'in özel gelir-giderlerini idare eden Edip Bey'in kızı Nilüfer Hanım ile evliydi.[4] Çiftin Hatice Selma (İris), Bedreddin Baha ve Umur Baha adlarında üç çocukları vardı.[4] Umur Baha, sonraları Devlet Operası korosunda da soprano olarak görev alan bir müzisyen oldu.[4]
Kaynakça
- Çetintaş, Burak (Kasım 2011). "Müzik bu ailenin genlerinde var". NTV Tarih, 34. sayı.