2024 Tunus başkanlık seçimi
 | ||
| ||
|
| ||
2024 Tunus başkanlık seçimi, 2024 yılı içerisinde yapılması planlanan ve Tunus devlet başkanını belirleyecek olan seçim.[1]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
25 Temmuz 2021 Cumhuriyet Bayramı'nda, Cumhurbaşkanı ile Halk Temsilciler Meclisi arasında aylarca süren siyasi krizin ardından binlerce gösterici, Meclisin feshedilmesi ve rejim değişikliği çağrısı yapmak için yürüyüş yaptı.[2] Mitingler COVID-19 salgını döneminde sağlık krizinin tırmandığı bir dönemde gerçekleşti. Aynı gün devlet başkanı Kays Said, Tunus Anayasası'nın 80. maddesinde öngörülen olağanüstü hal yetkilerini kullanarak Hişam el-Meşişi'nin kabinesini görevden aldı ve parlamentonun faaliyetlerini askıya aldı.[3] Ülkenin en büyük partisi Nahda hareketi ve lideri Meclis Başkanı Raşid Gannuşi, başkanın eylemlerini darbe olarak nitelendirerek kınadı.[4] Bazı siyasi analistler ve hukukçular da olayları darbe olarak nitelendirdi.[5]
Anayasa referandumu[değiştir | kaynağı değiştir]
15 Ocak - 20 Mart 2022 tarihleri arasında referandum öncesinde önerilecek reformlar hakkında elektronik seçim gerçekleştirildi. Katılımın oldukça düşük olduğu oylamada başkanlık sistemine geçiş ve dar bölge seçim sistemi seçenekleri öne çıktı.[6][7][8]
30 Mart 2022'de Meclis ikinci başkan yardımcısı Tarık Fetiti[9] başkanlığında 120 milletvekili, 25 Temmuz'dan bu yana yürürlükte olan istisnai tedbirlerin sona ermesi için sanal oturumda toplandı. Aynı gün Kays Said, parlamentoyu feshetmiş ve milletvekillerini yasal işlem başlatmakla tehdit etmiştir.[10][11]
6 Nisan'da Kays Said, parlamento oylamasının iki turlu tek taraflı çoğunluk oylamasına göre yapılacağını duyurdu.[12] 5 Eylül'de seçim kanununun 25 Temmuz sürecini destekleyenlerin önerileri dikkate alınarak hazırlanacağını, geri kalan siyasi sınıfın bu sürecin dışında tutulacağını duyurdu.[13] Seçim yasasının son teslim tarihlerine uyulabilmesi için en geç 16 Eylül'de yayınlanması gerekmektedir.
Yeni Anayasa, 25 Temmuz 2022'de yapılan anayasa referandumunda yüzde 94,6 oy ve yüzde 30,5 katılımla kabul edildi.[14] Daha sonra 15 Eylül'de kararnameyle yeni bir seçim yasası yayımlandı.[15]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "After Tunisia's 'ghost election,' what comes next?". dw.com (İngilizce). Erişim tarihi: 1 Haziran 2023.
- ^ "En Tunisie, des milliers de manifestants défilent contre leurs dirigeants". Le Temps (Fransızca). 25 Temmuz 2021. ISSN 1423-3967. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Kais Saied prend tous les pouvoirs en main, suspend le parlement, limoge Mechichi et s'érige en chef de l'exécutif et du parquet". Leaders (Fransızca). Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Tunisie : le président s'arroge le pouvoir exécutif, Ennahdha condamne un "coup d'Etat contre la révolution"". leparisien.fr (Fransızca). 25 Temmuz 2021. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "En Tunisie, la crise politique débouche sur une crise constitutionnelle". Les Echos (Fransızca). 26 Temmuz 2021. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Tunisie : la consultation citoyenne du président Kaïs Saïed a du plomb dans l'aile". France Culture (Fransızca). 18 Mart 2022. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Tunisie : une consultation largement boudée plébiscite un régime présidentiel". LEFIGARO (Fransızca). 1 Nisan 2022. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Tunisie: échec de la consultation nationale en ligne voulue par le président Saïed". RFI (Fransızca). 22 Mart 2022. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ Chamsi, Chahrazed (31 Mart 2022). "Ftiti: Leur but était de pousser le chef de l'Etat à organiser un dialogue national ou à dissoudre le Parlement [Audio]". Tunisie (Fransızca). Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Tunisie : la crise institutionnelle s'aggrave". Les Echos (Fransızca). 30 Mart 2022. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Tunisie : poussé dans ses derniers retranchements, Kaïs Saïed dissout l'Assemblée". JeuneAfrique.com (Fransızca). Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Tunisie: Saïed annonce des nouvelles règles de vote aux élections législatives". Challenges (Fransızca). 6 Nisan 2022. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Législatives: Un nouveau projet avec les adhérents au 25 juillet". RadioMosaiqueFM (Fransızca). Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "Référendum en Tunisie : la nouvelle Constitution adoptée malgré une forte abstention". France 24 (Fransızca). 26 Temmuz 2022. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ "En Tunisie, une nouvelle loi électorale réduit le rôle des partis politiques". France 24 (Fransızca). 15 Eylül 2022. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.