2008 Kırgızistan depremi
 | |
| UTC zamanı | 2008-10-05 15:52:49 |
|---|---|
| Yerel tarih | 05.10.2008 |
| Yerel saat | 21.52 |
| Büyüklük | 6.6 M |
| Derinlik | 27.6 km |
| Merkez üs | Nura, Güney Kırgızistan 39.515ºN 73.768ºE |
| Tür | Tektonik |
| Maks. şiddet | VI (Güçlü) |
| Artçı şok | +3000 |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler | Kırgızistan, Tacikistan ve Çin |
| Kayıplar | 75 ölü, 200 yaralı |
2008 Kırgızistan depremi 5 Ekim 2008 pazar akşamı yerel saat ile 21.52'de Kırgızistan'ın güneydeki şehri Oş şehrinde meydana gelen büyük bir depremdir.[1]
Etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırgızistan dağlık, denizden uzak ve tektonik yönden hareketli bir ülkedir. Deprem en yıkıcı etkisini Oş şehrinin Çin sınırına yakın dağlık köyü Nura'yı etkilemiştir. Köy tamamen yıkılmış ve zorlu topoğrafyası nedeniyle arama kurtarma faaliyetleri oldukça sıkıntılı olmuştur. Dönemin acil durumlar bakanı Kamçıbek Taşiyev, afet bölgesine ulaşıp manzaranın oldukça korkunç olduğunu ifade etmiştir. Köyün tamamen enkaz haline geldiğini ifade eden bakan, çok fazla yarlı olduğunu eklemiştir. Deprem Orta Asya boyunca pek çok ülkede hissedilmiştir. Depremle ilgili verileri açıklayan The USGS kurumu ilk olarak merkez üssünü Tacikistan ve depremi 6.3 büyüklüğünde açıkladı; ancak daha sonra büyüklük 6.6 olarak düzenlenmiştir. Çin'in Sincan özerk bölgesinde yetkililer ufak tefek hasarlar olduğunu söylemişlerdir, ama kayıp rapor edilmemiştir. Kırgızistan acil durum bakanlığı sözcüsü ülkenin pek çok yerinde depremin etkili olduğunu ifade etmiştir. Rusya devlet başkanı Medvedev de taziyelerini ilettikten sonra insani yardım adına hazır olduklarını ifade etmiştir.[1]
Tektonik[değiştir | kaynağı değiştir]
5 Ekim 2008 tarihinde gerçekleşen deprem tektonik anlamda Pamir ve Tanrı dağları bölgesinde ters faylanmadan kaynaklı meydana gelen bir depremdir. Fayın bindiren doğası depremin yarattığı dalgalardan yorumla çıkarılmaktadır. Faylanma, Hindistan levhasının yılda 40 mm'lik hareketle Avrasya levhasına olan çarpmasının bir sonucu olan depreme neden olmuştur. Deprem merkez üssünün boylamı üzerinde, iki çarpışan levha arası sınır (Avrasya-Hindistan levhaları) Kuzey Hindistan-Pakistan tarafında yer alır. Bu sınır merkez üssünden aşağı yukarı 600 km güneydedir. Çarpışmayla ilişkili bu tektonik bozulma (deformasyon) levha sınırlarının 1000 km kadar kuzeyine kadar genişlemektedir. Merkez üssel bölgenin tektonik yapısı oldukça karmaşıktır, hem doğrultu atımlı hem de ters fayların ürettiği pek çok deprem 5 Ekim 2008 depreminin dolaylarında gerçekleşmiş. Örnek olarak, 11 Ağustos 1974 tarihli 7.1 büyüklüğünde bir deprem, 2008 tarihli depremin birkaç on km yakınında gerçekleşmişti. Bölgedeki artçı şoklar da doğrultu atımlı ve ters faylanma ile oluşan depremler oldular.[2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Reporter of BBC, Reporter of BBC. "Deadly earthquake hits Kyrgyzstan". BBC. BBC News. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2008.
- ^ Editors of USGS, Editors of USGS. "Poster of the Kyrgyzstan Earthquake of 05 October 2008 - Magnitude 6.7". www.usgs.com. The USGS. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.