1972 İran kar fırtınası
Şubat 1972'deki İran kar fırtınası, Guinness Rekorlar Kitabı'na giren tarihin en ölümcül kar fırtınasıydı .[1][2] 3–9 Şubat 1972'de süren bir haftalık düşük sıcaklıklar ve şiddetli kış fırtınaları 4.000'den fazla insanın ölümüyle sonuçlandı.[3] Fırtınalar kuzeybatı, orta ve güney İran'daki kırsal alanlara 3 metre (9 ft 10in) yüksekliğinde kar yağdırdı.[4] Kar fırtınası dört yıllık kuraklığın ardından geldi.[5]
Güney İran, 8 metreye ulaşan ve en az 4,000 kişiyi gömen kar gördü. Ettela'at gazetesinin güncel haberlerine göre, en çok Ardakan şehri ve çevredeki köyler etkilendi ve Kakkan veya Kumar'da hayatta kalan olmadı. Kuzeybatıda, Türkiye sınırına yakın Shaklabad köyü ve 100 sakini kar altında kaldı. Bazı uzmanlara göre yaklaşık 200 köy kar altında kaldı ve haritadan tamamen silindi.[6][7]
Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ocak ayının sonunda bir dizi kar fırtınası İran'ın batısında çoktan birikmişti. 3-8 Şubat tarihleri arasında Azerbaycan'dan İran'a geçen kar fırtınası, geride 8 metreye (26 ft) kadar kar bıraktı.[1] Rüzgar ve kar, ağaçların ve elektrik hatlarının kırılmasına neden oldu. Kar, rayları, yolları ve birçok köyü gömdü ve araçları ağırlığı altında ezdi.
Yetkililer, fırtınanın doruk noktasında, İran'ın batısının tamamını kapsayan bir bölgenin bir hafta boyunca karın altında kaldığını tahmin ediyor.[1] Yiyecek ve ilaç tedariki tükenmişti ve sıcaklık -25 °C (-13 °F)'ye düştü, bu da kar fırtınasının kurbanlarının hayatta kalmasını belirsiz hale getirdi. Ayrıca, kışın başında kırsal bölgeleri vurmaya başlayan bir grip salgını şimdiden çok sayıda cana mal olmuştu.[1]
Kar fırtınası Azerbaycan'daki yüzlerce köyün bağlantısını kesti; İnsan taşıyan 20 otobüs Heyran dağ geçidinin iki yakasında mahsur kaldı ve 30 yolcu taşıyan bir otobüs Heyran dağ geçidinde çarparak tüm yolcularını öldürdü. Sovyet Ordusu birlikleri, mahsur kalan Sovyet vatandaşlarını kurtarmak için çok geç geldi. Çığ Chalus yoluna indi ve Anzali limanında elektrik kesildi. Yüzlerce yolcu ve sürücü yollarda mahsur kalırken, ülkenin ana yolları ve Azerbaycan'ın tren seferleri durduruldu. Tebriz'de bazı kişiler soğuktan bayıldı. Yabancı jet pilotları Mehrabad'a inmeye cesaret edemedi ve Hemedanlılar evlerinde mahsur kaldı. 15 ilde okulların yanı sıra haber niteliği taşıyan çok sayıda başka olay da tatil edildi.[8]
9 Şubat'ta 24 saatlik bir durgunluk sırasında kurtarma helikopterleri bölgenin bir kısmına ulaşabildi. Köylerin olduğu yerlerde, ilk yardım görevlileri büyük kar yığınları buldu; kazıldığında, genellikle donmuş cesetler ortaya çıkarıldı. Şeklab köyünde, 11 Şubat'ta başka bir kar fırtınası çıkmadan önce 18 ceset buldular ve sonrasında kurtarma görevlileri tahliye edilmek zorunda kaldı.[1]
Askeri helikopterler, köylerin etrafındaki kar yığınlarına dağılmış şekilde ekmek ve hurma olmak üzere iki ton erzak bıraktı. Bu, bölge sakinlerinin bulundukları yerden bir tünel kazabilmeleri durumunda yemek ikmali yapabilmeleri umuduyla yapıldı. Ancak çok az kişi bundan faydalanabildi. Sheklab'ın 100 sakininden kimse hayatta kalmadı.[1]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- İran coğrafyası
- İran'ın uluslararası sıralaması
- İran'daki depremlerin listesi
- Ölü sayısına göre doğal afetlerin listesi
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f Edwards, Haley Sweetland (7 Şubat 2012). "40 Years Ago, Iran Was Hit by the Deadliest Blizzard in History". Mental Floss. 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019.
- ^ Subramanian. Disaster Management (İngilizce). Vikas Publishing House. ISBN 978-93-5271-870-2. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.
- ^ "NOAA News Online (Story 334b)". noaa.gov. 19 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2007.
- ^ 1972 Blizzard: Iran's and World's Harshest blizzard in the history | Sky and Weather Network 21 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Farsça)
- ^ Glantz, Mickey (16 Mayıs 2003). Climate Affairs (İngilizce). Island Press. ISBN 978-1-55963-919-4. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.
- ^ "Missing Put at 6,000 in Iranian Blizzard". The New York Times. 11 Şubat 1972. s. 4. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.
- ^ "Thousands Missing in Iran Snow". Oakland Tribune. 10 Şubat 1972. s. 1.
- ^ "The deadly blizzard of 1972 and the pleasure trip which was not canceled". The Latest News (Farsça). 21 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2023.