Şubani Kalesi
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Kalıntılar |
| Tür | Kale |
| Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
| Konum | Karşıköy, Borçka |
| Koordinatlar | 41°26′35″K 41°42′42″D / 41.44306°K 41.71167°D |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Taş, kireç harcı |
Şubani Kalesi (Gürcüce: შუბანის ციხე), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Karşıköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Eskiden bir köy ve günümüzde Karşıköy'ün bir mahallesi olan Şubani'nin sınırları içinde yer alır.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kalenin bulunduğu Şubani köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Şubani Kalesi de bu dönemden kalmış olmalıdır. Türkçeye Şuban olarak girmiş olan Şubani, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Heba nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 22 haneden oluşuyordu.[2] Bu köyün bir Gürcü yerleşimi olduğu, 1886 ve 1922 tarihlerinde nüfusunun Gürcü olarak kaydedilmiş olmasından da anlaşılmaktadır.[3][4] "Orta mahalle" veya "orta köy" anlamına gelen Şubani'nin (შუბანი) adı 1925 yılında Ortaköy olarak değiştirilmiştir.[5]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Şubani Kalesi (10 x 5 m), yerleşimin dışındaki bir tepenin üzerinde yer alır. Kireç harcıyla inşa edilmiş olan kalede orta büyüklükte taşlar kullanılmıştır. Günümüze kalmış olan duvarların yüksekliği 3 metreyi, kalınlığı 1 metreyi bulur. Şubani Kalesi'nin içinde bir “marani” (mahzen) bulunmakta olup burada geleneksel Gürcü şarap imalinde kullanılan ve kvevri denilen şarap küplerinin kalıntıları tespit edilmiştir. Kale içinde, üstten dar bir girişi olan ve içi giderek genişleyen 3,5 metre derinliğinde bir yapı bulunmaktadır. Köyün sakinleri kalenin bulunduğu yeri “Kilise” olarak adlandırmaktadır.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 19. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 15, 139-140 30 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1261". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Temmuz 2023.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 119". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2023.