İçeriğe atla

Edille-i şer'iyye

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Şer'i deliller sayfasından yönlendirildi)

İslamda dinî hükümlerin dayandığı kaynaklara edille-i şer'iyye denir. Bu kaynaklar dört tanedir: kitap, sünnet, icma ve kıyas. Edille-i şer'iyye veya şer'î deliller, en genel anlamda İslâm hukukunun kaynaklarını teşkil eder. Diğer bir ifadeyle edille-i şer'iyye, hüküm çıkarmada başvurulan esaslar olarak da ifade edilir. Kavramın ortaya çıkışı Tebeut Tabiin devrinden sonradır. Üzerinde düşünülmesi veya kavranılmasıyla, istenilen hükme ve sonuca ulâştırân şeydir. Kesin veya zannı olarak genel hüküm ifâde eder.[1]

Edille-i Şer'iyye Kaynakları (Kısaca)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kitap
Kur'an'dır.
Sünnet
Muhammed'in söz ve davranışlarıdır.
İcma
Müctehid imamların dini bir konu üzerinde fikir birliği etmeleridir.
Kıyas
Kitap, sünnet ve icmada hükmü bulunmayan bir şeyi, hükmü bilinene benzeterek anlamaktır.[2]

Edille-i Şer'iyye Kaynakları (Daha detaylı)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kitap
İslâm hukukunda Kur'an yerine kullanılan bir terimdir. Kur'an ise lügatte, okumak anlamında olup, ıstılahta Muhammed'e inen, mushaflarda yazılı olan ve en ufak bir şüphe olmaksızın mütevâtir olarak nakledilen, Allah'ın sözü (kelâmullah) anlamında kullanılır.[3]
Sünnet
Sünnet, Arap dilinde iyi veya kötü olarak; gidilen, benimsenen yol anlamına gelir. Istılahta ise, Muhammed'in Kur'an dışındaki söz, fiil ve takriri anlamında kullanılır.
İcma
İcma lügatte, bir işe azmetme ve bir konuda görüş birliği etme gibi anlamlara gelir. Istılahta ise, Muhammed'in ölümünden sonra bir asırdaki Müctehidlerin, herhangi bir şer'î hüküm üzerinde görüş birliği etmeleri anlamında kullanılmaktadır.[4]
Kıyas
Şer'î delillerin dördüncüsü sayılan kıyas; Kitap, sünnet ve icma gibi kesin bilgi ifade etmeyip tecviz edici bir mâhiyete sahiptir. Diğer bir ifadeyle kıyas, yeni bir hüküm ortaya koymayıp, diğer üç delilden biriyle sâbit olan ve delili gizli bulunan bir hükmü ortaya çıkarır.[5]
  1. ^ Karaman, Hayrettin. Fıkıh Usûlü. s. 42. 
  2. ^ Reddü'l Evhâm-1. Rahle yayınları. 
  3. ^ Molla, Hüsrev. Mir'at. s. 16-17. 
  4. ^ Şener, Mehmet. İslâm Hukukunda Örf. s. 34-35. 
  5. ^ Şener, Abdülkadir a.g.e; İzmirli, İsmail Hakkı; Sabri, Hizmetli. Yeni İlm-i Kelâm. s. 67, 21.