Şükrü Çavuş
Şükrü Çavuş (1898, Mudanya- 1920, Mudanya), Türk asker.
25 Haziran 1920'de Mudanya'ya asker çıkarma girişiminde bulunan İngiliz askerlerine silahla karşı koymuştur.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1898 yılında Mudanya'da doğdu. Babası, kavaf (ayakkabıcı) Canip'tir.[1] Rüşdiye Mektebi'ni tamamladı.[2] Babası ile Mudanya'da esnaflık yaptı. I. Dünya Savaşı başlayınca orduya katıldı. Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından sonra İstanbul'da ve İzmir'de askerlik yaptı.
Terhis olup Mudanya'ya döndükten sonra yeniden askere alınan Şükrü Çavuş, 15 Mayıs 1919'da İzmir'den bir şileple Mudanya'ya gelen 56. tümene dahil oldu.[2]
25 Haziran 1920 sabahı Mudanya açıklarına demirleyen İngiliz filosundan sandallarla asker çıkarılması üzerine Şükrü Çavuş'un bulunduğu 5. Bölük askerleri savunma yapmak üzere geri çekildi. Şükrü Çavuş, İskele Meydanı'ndaki Kadı Çeşmesi'ne ilerleyen İngiliz askerleri saklandığı mezarlıktan izledi ve kendisine doğru yaklaşan askerlere ateş açtı.[1] İngiliz Ordusu'ndan bir binbaşı ile bir eri öldürdükten sonra İngiliz askerlerinin karşı ateşi ile yaralandı ve can verdi.[3]
Mudanya'nın işgali[değiştir | kaynağı değiştir]
25 Temmuz 1920'de Şükrü Çavuş'un açtığı ateş nedeniyle paniğe kapılan İngiliz askerleri gemilerine kaçmış böylece işgal girişimi sonuçlanmadan kalmıştır. 6 Temmuz'da yeniden çıkarma hareketine girişen ve 3 saat kadar kasabayı bombaladıktan sonra karaya çıkan İngilizler, 8 Temmuz'da Mudanya'yı Yunan birliklerine teslim etmiş; Mudanya, 12 Eylül 1922'ye kadar işgal altında kalmıştır.
Şükrü Çavuş'un anısı[değiştir | kaynağı değiştir]
Şükrü Çavuş ve Mudanya'nın kurtuluşunda can ver vermiş sekiz kişinin anısına 1925'te Mudanya İskele Meydanı'ndaki Atatürk Park içine Şehitlik Anıtı yapılmıştır. Her yıl 25 Haziran'da ve Mudanya'nın Kurtuluşu günü olan 12 Eylül'de bu anıt önünde tören düzenlenir.[4]
Şükrü Çavuş'un vurulduğu yer, 1995 yılında adını taşıyan bir park haline getirilmiş ve büstü yerleştirilmiştir.[4] Mudanya'da bir mahalle ve bir okula[5] adı verilmiştir.
Sözlerini Mudanya’da 1950’li yıllarda belediye sağlık memuru olarak görev yapan şair Lami Güray’ın yazdığı ve Sadettin Kaynak'ın bestelediği "Mudanyalı Şükrü Çavuş" şarkısı, TRT'nin Türk Sanat Müziği Sözlü Eserler Repertuarı’na girmiştir.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Tek Başına İşgal'e Direnen Asker Şükrü Çavuş". www.mudanya.gen.tr. 27 Nisan 2019. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ a b Coşkunkan, Haluk (8 Ekim 2018). "Mudanya'nın İşgali ve İstirdatı…". 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ "Mudanya". www.bursa.gov.tr. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ a b "Bağımsızlığa ilk kurşun sıkan kahraman Şükrü Çavuş". 25 Haziran 2023. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.
- ^ "Okulumuzun tarihçesi". Şükrü Çavuş Sait Eroğlu İlkokulu web sitesi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Gençlerden Mudanyalı Şehit Şükrü Çavuş'a İşaret Dilinde Klip". Milliyet. 17 Eylül 2017. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023.