İslam Gürcistanı (gazete)
 Aralık 1920 tarihli sayının kapak sayfaları | |
| Tür | Günlük gazete |
|---|---|
| İmtiyaz sahibi | Hasan Tahsin Himşiaşvili |
| Genel yayın yönetmeni | Hasan Tahsin Himşiaşvili, Memed Abaşidze. |
| Kuruluş tarihi | 1919 |
| Dil | Gürcüce, Osmanlıca |
| Son yayım tarihi | 1921 |
| Genel merkez | Batum |
| Tiraj | 1.500 |
Samuslimano Sakartvelo ya da İslam Gürcistanı (Gürcüce: „სამუსლიმანო საქართველო“; Osmanlıca: اسلام كورجستانی), Batum’da iki dilde (Gürcüce ve Osmanlıca) basılan ve 1919-1921 arasında yayımlanan politik, ekonomik ve edebi günlük gazetedir. Önce İslam Gürcistanı Kurtuluş Komitesi’nin, sonra İslam Gürcistanı Meclisi’nin yayın organıydı. Başlangıçta Hasan Tahsin Himşiaşvili, sonra Memed Beg Abaşidze gazetenin yayın yönetmeniydi.[1]
Gazetenin ilk sayısı, 11 Ocak 1919'da yayımlandı. Dört sayfa çıkan bu sayının ilk iki sayfası Gürcüce, son iki sayfası Osmanlıca'ydı. Samuslimano Sakartvelo, genel olarak dört sayfa, nadiren iki sayfa ve 1.500 adetlik bir tirajla çıkıyordu. Gazete 500'den fazla sayı çıktı ve 503. sayısı 16 Ocak 1921'de yayımlandı. 1-262. sayıları 1919 yılında, 163-493. sayıları 1920 yılında ve 494-503. sayıları 1921 yılında basıldı. Temmuz 1919'a kadar gazetenin yayın yönetmenliğini Hasan Tahsin Himşiaşvili yürüttü. Bu tarihten itibaren bu görevi "İslam Gürcistanı Kurtuluş Komitesi" başkanı Memed Abaşidze üstlendi.[2][3]
"İslam Gürcistanı”, Gürcü literatüründe, Osmanlıların Gürcülerden ele geçirip halkını Müslümanlaştırdığı toprakları tanımlamak için kullanılan “Samuslimano Sakartevlo”dan çevrilmiş bir adlandırmadır. Adını bu kavramdan alan İslam Gürcistanı gazetesinin bütün sayıları ilk sayısı gibi, ilk sayfaları Gürcüce, son sayfaları Osmanlıca (Arap harfli Türkçe) olmak üzere iki dilde, Gürcüce ve Osmanlıca basılmıştır.
Samuslimano Sakartvelo ya da İslam Gürcistanı gazetesi, “Samuslimano Sakartevlo”nun (bu dönemde daha dar anlamda Batum bölgesi) sadece Gürcistan sınırları içinde kalmasını değil, aynı zamanda özerk olmasını da savunuyordu. Bu amaçla Osmanlı döneminde Müslümanlaşmış Gürcülerin ulusal kimliğini bir bakıma yeniden inşa etmeyi hedeflemişti. Batum'daki Osmanlı yanlıları ile eski Rusya imparatorluğu memurları ve monarşist general Denikin taraftarlarını sert bir dille eleştiriyordu. Gazete, Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Osmanlıların terk etmek zorunda kaldığı Batum'u kontrol eden İngilizleri de eleştirip Batum’dan çekilmesi ve bölgenin Gürcistan’a bırakılması çağrıları yapıyordu.[4]
Batum bölgesinin Gürcistan sınırları içinde kalması ve özerk olması için mücadele eden İslam Gürcistanı gazetesine karşı, Batum ve çevresinin Osmanlı Devleti’ne bağlanması mücadelesi veren, Osmanlı Devleti ve Azerbaycan’ın finansal desteğiyle Batum’da Sada-yı Millet gazetesi yayımlanıyordu. "Sada-yı Millet" sadece gazetenin adı değil, Batum bölgesinin ilçelerinde şubeleri olan ve silahlı militanlarıyla Batum bölgesini Osmanlı Devleti'yle birleştirme siyaseti izleyen, Gürcistan yanlılarına karşı şiddete başvuran bir hareketti.[5]
Samuslimano Sakartvelo / İslam Gürcistanı gazetesinin yayını Şubat 1921'de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından son buldu. Gazetenin yayımcısı Memed Abaşidze, Sovyet yönetimiyle işbirliği yapmış olmasına karşın, Büyük Temizlik sırasında kurşuna dizilerek idam edilmiştir.[6][7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Samuslimano Sakartvelo / İslam Gürcistanı, 10 Aralık 1336 / 1920, sayı: 475.
- ^ "İrakli Manvelidze - Gela İremadze, "Samuslimano Sakartvelo Gazetesi ve Acara'nın Özerklik Sorunu"". 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- ^ Samuslimano Sakartvelo, Sayı 503, 16 Ocak 1921.
- ^ ZazaTsurtsumia, "İslam Gürcistanı Gazetesi Redaktörü Memed Abaşidze ve Batum Acara Özerklik Sorunu"
- ^ Samuslimano Sakartvelo / İslam Gürcisianı, 1920, sayı: 356.
- ^ ""Acara", Tavisupali Sakartvelo gazetesi, 15 Temmuz 1921, 3. sayı". 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021.
- ^ ""Gürcistan'da Stalin listeleri" (Gürcüce)". 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.