Tökeli İmre
| Tökeli İmre | |
|---|---|
 | |
| Yukarı Macar prensi | |
| Hüküm süresi | 1682–1685 |
| Erdel prensi | |
| Hüküm süresi | 22 Eylül 1690 - 25 Ekim 1690 |
| Önce gelen | I. Michael Apafi |
| Sonra gelen | II. Michael Apafi |
| Doğum | 25 Eylül 1657 Késmárk, Macaristan Krallığı (günümüzde Kežmarok, Slovakya) |
| Ölüm | 13 Eylül 1705 (47 yaşında) İzmit, Osmanlı İmparatorluğu (günümüzde Türkiye) |
| Babası | Tökeli István |
| Annesi | Mária Gyulaffy |
| Dini | Lutheran |
| İmza |  |
Tökeli İmre (25 Nisan 1657 - 13 Eylül 1705, İzmit), (Macarca: Thököly Imre) Erdel Prensi, Osmanlı yanlısı ve Habsburg karşıtı bir Macar devlet adamı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tökeli İmre 1657'de Kesmark'da doğdu. Avusturya yönetimindeki Protestan Macarların şefiydi. Protestan Macarlar Avusturya İmparatoru'nun Katolik mezhebine geçmeleri için yaptığı teklifi kabul etmediler ve Tökeli İmre başkanlığında İmparatora karşı ayaklandılar.
Tökeli İmre, Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa'ya başvurarak, Osmanlı himayesine girmek istediğini bildirdi. Avusturya ile barışı bozmak istemeyen Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, olumlu karşılık vermedi. Buna rağmen savaşa devam eden Tökeli İmre, yukarı Macaristan'ı ele geçirdi. Fakat taraftarlarından çoğu kendisini terk edince Fazıl Ahmed Paşa'ya yaptığı teklifi, 1681 yılında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'ya tekrarladı ve ona hediyeler göndererek yakınlık kurdu. Tökeli İmre'ye Orta Macaristan kralı unvanı verildi. Türklerden aldığı kuvvetlerle birçok Avusturya kalesini ele geçirdi. Ancak İkinci Viyana bozgunundan sonra önceden aldığı kaleleri kaybetti.
1688 yılında Avusturyalılara teslim oldu ve Viyana'ya götürüldü. Serbest kaldıktan sonra Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları boyunca Osmanlı Ordusunda görev aldı. Türk ve Tatar kuvvetlerinin başında Transilvanya'ya girdi ve Germen Ordusu'nu yenilgiye uğrattı. Bu başarısından dolayı Tökeli İmre'ye Transilvanya prensliği verildi. Zenta yenilgisinden sonra İzmit'e çekildi. Karlofça barış görüşmelerinde Avusturyalılar, Tökeli İmre'nin kendilerine teslim edilmesini istedilerse de Osmanlı Devleti bunu kabul etmedi. Tökeli İmre 1705 yılında İzmit'te öldü.
Mührünün üzerine "Kral-ı Orta Macar'ım ki namım Tökeli İmre, Mûin-i Âli Osman'ım daim hâzırım emre" yazdırmıştır.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Macaristan Prensi İmre Thököly, Yüksek Lisans Tezi, Gülin Orcan, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2005.[ölü/kırık bağlantı]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Angelfire.com: Detailed timeline of Hungarian history 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
