Carl Peter Thunberg: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
15. satır: 15. satır:
| tanınma_nedeni =
| tanınma_nedeni =
}}
}}
'''Karl Peter von Thunberg''', '''Carl Pehr Thunberg''' veya '''Carl Per Thunberg''' olarak da bilinen '''Carl Peter Thunberg''' (11 Kasım 1743 - 8 Ağustos 1828), [[İsveç|İsveçli bir]] [[Doğa tarihi|doğa bilimci]] ve [[L.]]'un"havarisiydi". Uppsala Üniversitesi'nde L.'tan eğitim aldıktan sonra, yedi yıl boyunca Güney Afrika ve Asya'da gezerek, birçok bitki ve hayvan örneği toplayarak tanımladı ve bu arada yerel kültürleri gözlemledi. "Güney Afrika [[Botanik|bitki bilimci]]<nowiki/>lerinin babası", "Japonya'da Doğu Tıbbının öncüsü" ve "Japon [[Carl Linnaeus|L.]]" unvanları verilmiştir. Bitki bilim mahlası '''Thunb.'''<nowiki/>'dur.
'''Karl Peter von Thunberg''', '''Carl Pehr Thunberg''' veya '''Carl Per Thunberg''' olarak da bilinen '''Carl Peter Thunberg''' (11 Kasım 1743 - 8 Ağustos 1828), [[İsveç]]li bir [[Doğa tarihi|doğa bilimci]] ve [[L.]]'un "havarisiydi". Uppsala Üniversitesi'nde L.'tan eğitim aldıktan sonra, yedi yıl boyunca Güney Afrika ve Asya'da gezerek, birçok bitki ve hayvan örneği toplayarak tanımladı ve bu arada yerel kültürleri gözlemledi. "Güney Afrika [[Botanik|bitki bilimci]]lerinin babası", "Japonya'da Doğu Tıbbının öncüsü" ve "Japon [[L.]]" unvanları ile bilinir. Bitki bilim mahlası '''Thunb.''''dur.


== Hayatı ==
== Hayatı ==
Thunb., İsveç'in [[Jönköping]] şehrinde doğdu. 18 yaşında, "modern [[Taksonomi|taksonominin]] babası" olarak kabul edilen [[Carl Linnaeus|L.]]'un ders verdiği [[Uppsala Üniversitesi|Uppsala Üniversitesi'ne]] girdi. Thunberg, 6 yıllık eğitimden sonra 1767'de mezun oldu. Botanik, tıp ve doğa tarihi konusundaki bilgisini derinleştirmek için L. tarafından 1770'de Paris ve Amsterdam'a seyahat etmesi için burs verildi. Thunberg bu gezisinde Hollandalı botanikçi ve hekim [[Johannes Burman]] ve L.'un öğrencisi olan oğlu [[Nicolaas Laurens Burman]] ile tanıştı.<ref>[[Nils Svedelius|Svedelius, N.]] (1944). Carl Peter Thunberg (1743–1828) on His Bicentenary. ''Isis, 35 (2)'', p. 129</ref>
Thunb., İsveç'in [[Jönköping]] şehrinde doğdu. 18 yaşında, "modern [[taksonomi]]nin babası" olarak kabul edilen [[L.]]'un ders verdiği [[Uppsala Üniversitesi]]'ne girdi. Thunb., 6 yıllık eğitimden sonra 1767'de mezun oldu. Botanik, tıp ve doğa tarihi konusundaki bilgisini derinleştirmek için L. tarafından 1770'de Paris ve Amsterdam'a seyahat etmesi için burs verildi. Thunb. bu gezisinde Hollandalı botanikçi ve hekim [[Johannes Burman]] ve L.'un öğrencisi olan oğlu [[Nicolaas Laurens Burman]] ile tanıştı.<ref>[[Nils Svedelius|Svedelius, N.]] (1944). Carl Peter Thunberg (1743–1828) on His Bicentenary. ''Isis, 35 (2)'', p. 129</ref>


Thunb.'in istekli hali, botanik ve tıp konusundaki becerileri nedeniyle Johannes Burman ve Laurens Theodorus Gronovius Thunb.'i, bitki toplamak için Batı'ya veya Doğu Hint Adaları'na Leiden'daki botanik bahçesi için bitki ve hayvan örnekleri toplamak üzere seyahat etmeye ikna etti.<ref>Thunberg, C. P. (1791). ''Resa uti Europa, Africa, Asia, förrättad åren 1770–1779. Tredje Band''. Published by J. Edman, Uppsala, Sweden, p. 22</ref>
Thunb.'in istekli hali, botanik ve tıp konusundaki becerileri nedeniyle Johannes Burman ve Laurens Theodorus Gronovius, Thunb.'i, bitki toplamak için Batı'ya veya Doğu Hint Adaları'na Leiden'daki botanik bahçesi için bitki ve hayvan örnekleri toplamak üzere seyahat etmeye ikna etti.<ref>Thunberg, C. P. (1791). ''Resa uti Europa, Africa, Asia, förrättad åren 1770–1779. Tredje Band''. Published by J. Edman, Uppsala, Sweden, p. 22</ref>


Burman ve Gronovius'un yardımıyla Thunb., ''Schoonzicht'te'' cerrah olarak [[Vereenigde Oost-Indische Compagnie|Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'ne]] ( [[Vereenigde Oost-Indische Compagnie|Vereenigde Oostindische Compagnie]], VOC) girdi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://proxy.handle.net/10648/b2778d08-b00c-e19d-2213-dd562c52ee30|başlık=Carel Pieter Thunbergh|erişimtarihi=2018-09-08|çalışma=Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) Archiefinventarissen|yayıncı=Nationaal Archief (Netherlands)}}</ref> Doğu Hint Adaları Hollanda'nın kontrolü altında olduğundan, kolonilere girmenin tek yolu VOC aracılığıydı. Bu nedenle, Thunb. Aralık 1771'de yola çıktı.<ref>Skuncke 2013, pp. 39, 99</ref> Mart 1772'de Güney Afrika'daki [[Cape Town|Cape Town'a]] ulaştı.
Burman ve Gronovius'un yardımıyla Thunb., ''Schoonzicht'te'' cerrah olarak [[Hollanda Doğu Hindistan Şirketi]]'ne (VOC) girdi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://proxy.handle.net/10648/b2778d08-b00c-e19d-2213-dd562c52ee30|başlık=Carel Pieter Thunbergh|erişimtarihi=2018-09-08|çalışma=Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) Archiefinventarissen|yayıncı=Nationaal Archief (Netherlands)}}</ref> Doğu Hint Adaları Hollanda'nın kontrolü altında olduğundan, kolonilere girmenin tek yolu VOC aracılığıydı. Thunb. Aralık 1771'de yola çıktı.<ref>Skuncke 2013, pp. 39, 99</ref> Mart 1772'de Güney Afrika'daki [[Cape Town]]'a ulaştı.


== Mirası ==
== Mirası ==
[[Dosya:Thunbergia_grandiflora_Blanco1.229.png|sol|küçükresim| ''Thunbergia grandiflora'']]
[[Dosya:Thunbergia_grandiflora_Blanco1.229.png|sol|küçükresim| ''Thunbergia grandiflora'']]
''[[Thunbergia]]'' cinsine onun adı verilmiştir.
''[[Thunbergia]]'' cinsine onun adı verilmiştir. Adını taşıyan meşhur türlerden bazıları ise şunlardır;
{{div col|colwidth=22em}}

*''[[Allium thunbergii]]''
Thunb. 254 bitki ve hayvan türü tanımlamıştır. Örneğin;
*''[[Amaranthus thunbergii]]''
*''[[Arisaema thunbergii]]''
*''[[Berberis thunbergii]]''
*''[[Fritillaria thunbergii]]''
*''[[Geranium thunbergii]]''
*''[[Lespedeza thunbergii]]''
*''[[Pinus thunbergii]]''
*''[[Spiraea thunbergii]]''
{{div col end}}


== Önemli eserleri ==
== Önemli eserleri ==
⚫
;Botanik

⚫
; Botanik


* ''Flora Japonica'' (1784)
* ''Flora Japonica'' (1784)
41. satır: 49. satır:
* ''Icones plantarum japonicarum'' (1805)
* ''Icones plantarum japonicarum'' (1805)


; Entomoloji
;Entomoloji


* ''Donationis Thunbergianae 1785 continuatio I. Museum naturalium Academiae Upsaliensis'', pars III, 33–42 s. (1787).
* ''Donationis Thunbergianae 1785 continuatio I. Museum naturalium Academiae Upsaliensis'', pars III, 33–42 s. (1787).
48. satır: 56. satır:


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==

* [[An'ei]]
* [[An'ei]]
* [[Kuze Hirotami]]
* [[Kuze Hirotami]]
58. satır: 65. satır:


== Referanslar ==
== Referanslar ==

* {{Cite EB1911|wstitle=Thunberg, Karl Peter|volume=26}}
* {{Cite EB1911|wstitle=Thunberg, Karl Peter|volume=26}}
* Jung, C. (2002). ''Kaross und Kimono: "Hottentotten" ve Japaner im Spiegel des Reiseberichts von Carl Peter Thunberg, 1743 - 1828.'' [Kaross ve Kimono: Carl Peter Thunberg'in Seyahat Günlüğünün Aynasında "Hottentots" ve Japonca, 1743 - 1828]. Franz Steiner Verlag, Stuttgart, Almanya
* Jung, C. (2002). ''Kaross und Kimono: "Hottentotten" ve Japaner im Spiegel des Reiseberichts von Carl Peter Thunberg, 1743 - 1828.'' [Kaross ve Kimono: Carl Peter Thunberg'in Seyahat Günlüğünün Aynasında "Hottentots" ve Japonca, 1743 - 1828]. Franz Steiner Verlag, Stuttgart, Almanya

Sayfanın 23.41, 14 Ocak 2021 tarihindeki hâli

Carl Peter Thunberg
Doğum11 Kasım 1743(1743-11-11)
Jönköping, Sweden
Ölüm08 Ağustos 1828 (84 yaşında)
Thunaberg, Uppland, İsveç
Milliyetİsveçli
MeslekDoğa Bilimci

Karl Peter von Thunberg, Carl Pehr Thunberg veya Carl Per Thunberg olarak da bilinen Carl Peter Thunberg (11 Kasım 1743 - 8 Ağustos 1828), İsveçli bir doğa bilimci ve L.'un "havarisiydi". Uppsala Üniversitesi'nde L.'tan eğitim aldıktan sonra, yedi yıl boyunca Güney Afrika ve Asya'da gezerek, birçok bitki ve hayvan örneği toplayarak tanımladı ve bu arada yerel kültürleri gözlemledi. "Güney Afrika bitki bilimcilerinin babası", "Japonya'da Doğu Tıbbının öncüsü" ve "Japon L." unvanları ile bilinir. Bitki bilim mahlası Thunb.'dur.

Hayatı

Thunb., İsveç'in Jönköping şehrinde doğdu. 18 yaşında, "modern taksonominin babası" olarak kabul edilen L.'un ders verdiği Uppsala Üniversitesi'ne girdi. Thunb., 6 yıllık eğitimden sonra 1767'de mezun oldu. Botanik, tıp ve doğa tarihi konusundaki bilgisini derinleştirmek için L. tarafından 1770'de Paris ve Amsterdam'a seyahat etmesi için burs verildi. Thunb. bu gezisinde Hollandalı botanikçi ve hekim Johannes Burman ve L.'un öğrencisi olan oğlu Nicolaas Laurens Burman ile tanıştı.[1]

Thunb.'in istekli hali, botanik ve tıp konusundaki becerileri nedeniyle Johannes Burman ve Laurens Theodorus Gronovius, Thunb.'i, bitki toplamak için Batı'ya veya Doğu Hint Adaları'na Leiden'daki botanik bahçesi için bitki ve hayvan örnekleri toplamak üzere seyahat etmeye ikna etti.[2]

Burman ve Gronovius'un yardımıyla Thunb., Schoonzicht'te cerrah olarak Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'ne (VOC) girdi.[3] Doğu Hint Adaları Hollanda'nın kontrolü altında olduğundan, kolonilere girmenin tek yolu VOC aracılığıydı. Thunb. Aralık 1771'de yola çıktı.[4] Mart 1772'de Güney Afrika'daki Cape Town'a ulaştı.

Mirası

Thunbergia grandiflora

Thunbergia cinsine onun adı verilmiştir. Adını taşıyan meşhur türlerden bazıları ise şunlardır;

Önemli eserleri

Botanik
  • Flora Japonica (1784)
  • Edo travel accompaniment.
  • Prodromus Plantarum Capensium (Uppsala, cilt 1: 1794, cilt 2: 1800) [5]
  • Flora Capensis (1807, 1811, 1813, 1818, 1820, 1823)
  • Voyages de CP Thunberg au Japon par le Cap de Bonne-Espérance, les Isles de la Sonde, vb.
  • Icones plantarum japonicarum (1805)
Entomoloji
  • Donationis Thunbergianae 1785 continuatio I. Museum naturalium Academiae Upsaliensis, pars III, 33–42 s. (1787).
  • Dissertatio Entomologica Novas Insectorum species sistens, cujus partem quintam. Publico incelemesi subjicit Johannes Olai Noraeus, Uplandus . Upsaliae, s. 85–106, pl. 5. (1789).
  • DD Dissertatio entomologica sistens Insecta Suecica. Exam. Jonas Kullberg. Upsaliae, s. 99–104 (1794).

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Svedelius, N. (1944). Carl Peter Thunberg (1743–1828) on His Bicentenary. Isis, 35 (2), p. 129
  2. ^ Thunberg, C. P. (1791). Resa uti Europa, Africa, Asia, förrättad åren 1770–1779. Tredje Band. Published by J. Edman, Uppsala, Sweden, p. 22
  3. ^ "Carel Pieter Thunbergh". Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) Archiefinventarissen. Nationaal Archief (Netherlands). Erişim tarihi: 2018-09-08. 
  4. ^ Skuncke 2013, pp. 39, 99
  5. ^ Prodromus Plantarum Capensium at Biodiversity Heritage Library. (see External links below).

Referanslar

  •  Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Thunberg, Karl Peter". Encyclopædia Britannica. 26 (11. bas.). Cambridge University Press. 
  • Jung, C. (2002). Kaross und Kimono: "Hottentotten" ve Japaner im Spiegel des Reiseberichts von Carl Peter Thunberg, 1743 - 1828. [Kaross ve Kimono: Carl Peter Thunberg'in Seyahat Günlüğünün Aynasında "Hottentots" ve Japonca, 1743 - 1828]. Franz Steiner Verlag, Stuttgart, Almanya
  • Skuncke, Marie-Christine (2014). Carl Peter Thunberg: Botanist ve Hekim. İleri Araştırmalar için İsveç Koleji, Uppsala, İsveç
  • Thunberg, CP (1986). Ümit Burnu'nda Seyahatler, 1772–1775 : Londra, 1793–1795 İngilizce baskısına göre . (Ed. VS Forbes) Londra

Dış bağlantılar

  • Works by Carl Peter Thunberg at Biodiversity Heritage Library
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_Peter_Thunberg&oldid=24651386" sayfasından alınmıştır