Suzani

Suzani, el işlemesi, geniş dokuma kumaşlara verilen, Farsça iğne anlamına gelen suzan sözcüğünden gelen bir isimdir.

Özbek suzani düğün kumaşı

İranda سوزن‌دوزی Suzandozi (iğne işçiliği) olarak geçer. Kökeni Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan ve diğer göçer Orta Asya ülkesi

Şehr-i-Sebz Suzani 19. yy ilk yarısı Özbekistan.

budunlarına dayanır.

Kermina Suzani 19. yy ilk yarısı Özbekistan.

Tarihçe

Güç göçmen yaşam koşulları kumaşların uzun süre saklanmasını ve korunmasını engellediği için eski suzanileri bulmak kolay olmamaktadır. Genellikle geç 18. yy ve 19. yy örnekleri yaygındır. Ancak erken 15. yy da Kastilya konsolosu Ruy Gonzáles de Clavijo, Timur’un sarayında gördüğü elişi kumaşlardan söz etmektedir ve bunların suzani olduğu düşünülmektedir.

Özgün kullanımı

Orta Asya göçmen çadırlarında kumaş ve diğer eşyaları sarmak için, seccade olarak ve yatak oturma unitesi örtüsü olarak kullanıldı. İki aileyi birbirine bağlamak için kullanılan ve anne ile gelin tarafından yapılan, şans, sağlık, uzun yaşam ve üretkenlik getirmesi için damada hediye edilen çeyizin bir parçası oldu.

Yapımı

Pamuk ya da ipek pamuk karışımı bir kumaş zemin üzerine ipek ya da pamuk ipliklerlerle işlenerek yapılır. Genelde 2 ya da daha fazla kumaş işlendikten sonra birleştirilir. Tambur, basma, zincir ve kanda-hayol ilmik teknikleri kullanılarak, güneş, ay, çiçekler, yapraklar, meyvalar (özellikle nar), Asya Stepleri bitkileri, nadiren de kuş ve balık figürleri ile yapılır.

Başlıca suzani tipleri

• Buhara Suzani
• Hucend Suzani (Tackistan)
• Lakai Suzani
• Nürata Suzani
• Pskent Suzani
• Semerkant Suzani
• Şehr-i-Sebz Suzani
• Taşkent Suzani
• Ura Tube Suzani (İstaravşan, Tacikistan)