Trabzon Rum İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 19.45, 14 Ocak 2006 tarihindeki hâli

Şuraya yönlendir:

Trabzon Rum Devleti

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+#redirect[[Trabzon Rum Devleti]]
-=Kuruluş=
-Trabzon Rum İmparatorluğu 1204’te yaşanılan IV.Haçlı Seferi ile İstanbul’un  Latinler eline geçmesi üzerine kurulan 3 küçük Rum devletinden birisi olarak doğdu.Diğerleri İznik İmparatorluğu –ki sonradan İstanbul’u geri alacaktır- ile Epir Despotluğu idi.
-Devletin kurucusu olan Aleksius Komnenos (1204-1222) baba tarafından Bizans imparatoru Andronikos Komnenos (1183-1185) ve anne tarafından Gürcülerin meşhur kralı Kurucu David (1189-1125) in torunuydu. Nitekim devletin kuruluşunda Gürcü kraliçesi Tamara’nın yardımları etkili olmuştur.Aleksios Trabzon’u başkent yaparak Bizans imparatorluğunun gerçek,yasal varisinin kendisi olduğunu ileri sürdü.
-Bizans imparatoru Andronikos 1185’te tahttan indirilip öldürüldü.Gözlerine mil çekilen oğlu Manuel ise bir süre sonra bu yaralardan ötürü öldü. Manuel’in karısı ve Trabzon Rum İmparatorluğu’nun kurucuları olan Aleksios ile David’in annesi olan olan Rosudan,yeni imparator Isak II (Angelos Hanedanından) nin hışmından korunmak maksadıyla İstanbul’dan ayrıldı.Kesin olmayan kayıtlara göre Rosudan Gürcistan’a ya da Komnenos ailesinin memleketi olduğu sanılan Doğu Karadeniz kıyılarına gitti.Nitekim 1204’ten daha önce Trabzon merkezli yarı bağımsız bir Komnenos idaresinin varlığıyla ilgili bazı kanıtlar vardır.
-Trabzon hükümdarları 1461’de Trabzon’un  Mehmet II (Fatih) tarafından Osmanlı topraklarına katılmasına değin Büyük Komnenos (Yun. Megas Komnenos) ve imparator ünvanları kullandılar.Devlet kurucu hanedandan ötürü Komnenos İmparatorluğu olarak da adlandırıldı.
-Trabzon Rum Devleti başlangıçta Hopa’dan Sinop’a kadar uzanan Kuzey Anadolu topraklarında hakimiyet kurdu ki bugünkü Türkiye’de Sinop,Ordu,Giresun,Trabzon, Bayburt, Gümüşhane,Rize ve Artvin illerini kapsar.13.yüzyılda ise Karadeniz’in karşı yakasındaki Kırım Yarımadası,Kerson ve Kerç şehirlerini denetimine aldı. David Komnenos (1204-1214) ilkin Sinop , daha sonra Theodor  Laskaris’in kurduğu İznik Rum İmparatorluğu’nun sınır bölgesine kadar olan bütün  Paphlagonia/Batı Karadeniz topraklarını alarak batı yönünde hızlı bir genişleme gerçekleştirdi. Fakat  Sinop’un batısındaki topraklar 1206’da Laskaris’in eline geçerken , Sinop’un kendisi de 1214’te Anadolu Selçuklu sultanı İzzeddin Keykavus tarafından ele geçirildi.
-=Yükselme=
-Epir Despotluğu kuruluşundan 60 yıl sonra , İstanbul’u geri alarak Latin İmparatorluğu’nu yıkan (1261) İznik İmparatorluğu ise 1453’te Osmanlı İmparatorlu tarafından ortadan kaldırılırken Trabzon, İznik ve Epir’deki rakiplerinin hepsinden daha uzun ömürlü bir devlet olmuştur.
-Trabzon Rum İmparatorluğu en az Bizans kadar ,Anadolu Selçuklu ve sonra Osmanlı Türkleri yanında İtalyan cumhuriyetlerinden özellikle Ceneviz ile sık ve çetin mücadeleler içinde olmuştur.Fakat aslında kullanılan unvan dışında bir imparatorluk olmayan Trabzon Rum devleti, bundan sonra özellikle rakip Anadolu Türkmen beylerinin  hatrı sayılır miktardaki drahoma/çeyiz elde etmek amacıyla  prenseslerine evlilik teklifleri yaptıkları bir devlet olmaktan öteye geçemedi.
-’de Hülagü Han’ın Bağdat’ı tahribi üzerine Trabzon İpek Yolu’nun batı terminali haline geldi. Moğol himayesi altında devam etmekte olan İpek Yolu ticareti şehri müthiş derecede zenginleştirdi.Nitekim Moğol başkenti Karakurum’a kadar seyahat eden ünlü seyyah Marko Polo Avrupa’ya 1295’te Trabzon yoluyla dönmüştü. Alexius III  ( 1349-90) döneminde dünyanın başlıca ticari merkezlerinden biri haline gelen Trabzon , büyük zenginliği ve sanatsal başarılarıyla tanınıyordu.
-=Doruğa Ulaşma ve İç Savaş=
-Trabzon Rum İmparatorluğu en büyük gönenç ve kudrete Alexius II (1297-1230) nin uzun hükümdarlığı döneminde erişti.Ülke Alexius II döneminin sonlarından Alexius III (1349-1390) ün ilk yıllarına değin hanedan içi çekişmeler ve suikastlar ile çalkalandı. İmparatorluk bir daha asla ne iç barışı sağlayabildi  ne de eski  ticari ve toprak bağlamındaki kudretini geri kazanabildi.
-=Gerileme ve Çöküş=
-Alexius III den sonra tahta geçen Manuel III (1390-1416) Timur ile Osmanlılar arasındaki mücadelede Timur’un müttefikiydi. Oğlu Alexius IV (1417-1429) ün  en yaşlı kızı Maria Bizans imparatoru Yuannes VIII Palaeologus (Yun. Ioannes,İng. John, Fr.Jean) un 4.karısı olurken,Alexius öteki iki kızını rakip Ak Koyunlu hükümdarı Cihan Şah ile Kara Koyunlu hükümdarı Ali Bey’le evlendirmişti.
-Yuannes IV bu izdivaçlardan yardım göremedi fakat imparatorluğu en yakın zamanda İstanbul ile aynı kaderi paylaşacaktı.Osmanlı sultanı Murad II 1442’de Trabzon’u almak için deniz tarafından ilk teşebbüsünü gerçekleştirdi.Fakat şiddetli deniz fırtınalarının engellediği kara çıkarması yapılamayınca saldırı boşa çıktı.Fatih Sultan Mehmet’in Belgrat kuşatmasının sürdüğü 1456 yılında Osmanlı Devleti’nin Amasya valisinin yaptığı akınla Trabzon Rum İmparatorluğu savaşı kazanmasına rağmen pek çok esir verdi; ağır bir haraç ödemeye de mecbur edildi.Yuannes nihai saldırı için müttefikleri ile harekete geçti.Kızını , eniştesi olan  Ak Koyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğluyla evlendirdi.Amacı Fatih’ten beklediği karşı saldırıya karşı Uzun Hasan’ın desteğini sağlamaktı. Ayrıca Sinop (İsfendiyar) ve Karaman Türkmen beyleri ile Gürcistan kralından da olası bir Osmanlı taarruzuna karşı yardım sözleri almıştı.
-Yuannes’in 1458’te ölümünden sonra hükümdar olan kardeşi  David  kurulan gerçekçi ittifakları ihmal ederek çeşitli Avrupa devletleriyle Kudüs’ün fethi gibi planları da içeren gerçekten uzak ittifaklara yöneldi. Bu arada Murad II nin daha önce kardeşine yüklemiş olduğu haracı kaldırmasını dile getiren talebinin İstanbul’a ulaşmasına yanıt 1461’de Mehmed’in Bursa’dan harekete geçmesiyle verildi.Uzun Hasan’ın tarafsız kaldığı ağır ablukaya şehir bir ay dayanabildi. 15 Ağustos ? 1461’de imparator şehri Osmanlı sultanına teslim etti.
-=Trabzon İmparatorlarının Listesi=
-•	Alexios I. Komnenos (1204-1222)
-•	Andronikos I. (1222-1235)
-•	Johannes I. Komnenos (1235-1238)
-•	Manuel I. Komnenos (1238-1263)
-•	Andronikos II. Komnenos (1263-1266)
-•	Georg Komnenos (1266-1280)
-•	Johannes II. Komnenos (1280-1297)
-•	Theodora Komnene (1285)
-•	Alexios II. Komnenos (1297-1330)
-•	Andronikos III. Komnenos (1330-1332)
-•	Manuel II. Komnenos (1332)
-•	Basilios Komnenos (1332-1340)
-•	Anna Anachutu Komnene (1341-1342)
-•	Johannes III. Komnenos (1342-1344)
-•	Michael Komnenos (1344-1349)
-•	Alexios III. Komnenos (1349-1390)
-•	Manuel III. Komnenos (1390-1417)
-•	Alexios IV. Komnenos (1417-1447)
-•	Johannes IV. Komnenos (1447-1458)
-•	David Komnenos (1458-1462)
-[[de:Kaiserreich Trapezunt]]
-[[en:Empire of Trebizond]]
-[[es:Imperio de Trebisonda]]
-[[fr:Empire grec de Trébizonde]]
-[[it:Impero di Trebisonda]]
-[[hu:Trapezunti Császárság]]
-[[nl:Keizerrijk Trebizonde]]
-[[ja:トレビゾンド帝国]]
-[[pl:Cesarstwo Trapezuntu]]
-[[sk:Trapezuntské cisárstvo]]
-[[sr:Трапезунтско царство]]
-[[sv:Kejsardömet Trabzon]]