Azerbaycan Millî Hükûmeti: Revizyonlar arasındaki fark

حکومت ملی آذربایجان
(Azerbaycan Millî Hükûmeti)
فرقه دموکرات آذربایجان
(Azerbaycan Demokrat Fırkası)
Azerbaycan Millî Hükûmeti
حکومت ملی آذربایجان; (Azerbaycan Millî Hükûmeti); فرقه دموکرات آذربایجان; (Azerbaycan Demokrat Fırkası); Azerbaycan Millî Hükûmeti
1945-1946
	Bayrak {{{arma_açıklaması}}} Arma
Başkent	Tebriz
Yaygın dil(ler)	Azerice
Hükûmet	Sosyalist cumhuriyet
• 1945-1946
• 1945-1946	Seyid Cafer Pişevari
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	1945
• Dağılışı	1946
Öncüller	Ardıllar
	İran
İran

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 08.18, 12 Mayıs 2015 tarihindeki hâli

Azerbaycan Millî Hükûmeti (Şablon:Dil-az^[1]; Şablon:Dil-fa) ya da Azerbaycan Halk Hükûmeti (Şablon:Dil-ru), Kasım 1945'te Sovyetler Birliği'nin desteğiyle İran'ın Azerbaycan bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'da İran hükûmeti tarafından yıkılan bir Azeri devlettir.

Tarih

1945 yılında Nazi Almanyası ile savaşan Sovyetler Birliği'ne yardım etmek isteyen müttefikler, İran'a girdiler. Müttefiklerin girişiyle birlikte bastırımlış siyasî istekler daha açık bir biçimde ortaya çıktı. Bu şartlar altında Âzerîler kültürel ve siyasî baskıdan kurtulma çabasıyla Azerbaycan Millî Hükûmeti 1945 yılında kuruldu. Başta özerk bir hükûmet olarak kendini tanıtmasına rağmen bağımsızlık ilân etmeye çalıştı.

3 Mayıs 1946'da Mahabad Cumhuriyeti ile bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşmaya göre:

İki tarafın topraklarından her birine, tarafların her birinin temsilciler gönderilecek.

Kürtlerin çoğunlukta olduğu Azerbaycan topraklarında, Kürt yönetimi temsilcileri, Azerilerin çoğunlukta olduğu Kürt topraklarında ise Azeriler arasında temsilciler bulunduracak.

İki hükûmet, ekonomik meselelerle uğraşacak olan Birleşik Ekonomi Komitesi oluşturacak.

Gerekli olduğu zaman karşılıklı askerî yardım yapılacak.

İran hükûmetiyle her türlü görüşmeler, iki hükûmetin onayı aldıktan sonra yürütülecek.

Azerbaycan Hükûmeti, kendi topraklarında yaşayan Kürtler için eğitim alanında girişimler örgütlemek amacıyla gerekli olan önlemleri alma; Kürt hükûmeti de İran Kürdistanı topraklarında yaşayan Azerbaycanlılar için aynı girişimleri gerçekleştirme vaadinde bulundu.

ayaklanmaları İki halk arasında tarih içinde yerleşmiş olan dostluk ve işbirliği ilişkilerini bozma denemesinde bulunan ya da onların millî birliğine el uzatan -kim olursa olsun- iki halk tarafından cezalandırılacaktır.

Fakat Soğuk Savaş'ın başlangıç tarihlerine denk gelen bu olayda diğer ülkelerden destek alınamadı ve merkezî hükûmetle anlaşmaya gidildi. SSCB ile anlaşarak İran'ı terkederken fedâî gruplarını silahsızlandırdı. Böylece [946 yılında İran, kanlı bir biçimde bu toprakları yeniden kontrolü altına aldı.

Uygulamaları

Azerice resmî dil olarak okullarda okutuldu.
İlk Üniversite Tebriz'de Kuruldu
Kadınlara oy hakkı verildi
Ağaların toprakları köylüler arasında paylaştırıldı

Belgeler

Azerbaycan Halk hükûmeti'ne ait resmî belge
Azerbaycan Halk hükûmeti Maalif Bakanlığı'nın hazırladığı ders karnesi
Azerbaycan Halk hükûmeti tarafından damgalanmış pul

Kaynakça

^ "DAK Milli Hökumətin 63-cü ildönümü münasibətilə Azərbaycan türklərini təbrik edir". Dünya Azərbaycanlıları Konqresi. 12 Aralık 2008.

William Aegleton, 1946 Mehabad Kürt Cumhuriyeti, Koral yayınları, Ekim 1990.
Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü ile Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü Kürt Komisyonu (Çev.: M. Aras), Yeni ve Yakın Çağda Kürt Siyaset Tarihi, Pêrî yayınları, İstanbul, Temmuz 1998, ISBN 975-8245-06-6.

[1] "DAK Milli Hökumətin 63-cü ildönümü münasibətilə Azərbaycan türklərini təbrik edir". Dünya Azərbaycanlıları Konqresi. 12 Aralık 2008.

[1]

@@ 65. satır: / 65. satır: @@
 |yönetici3                 =
 |yönetici4                 =
-|yönetici_yılları1         = [[1945]]-[[1946]]
+|yönetici_yılları1         = 1945-1946
 |yönetici_yılları2         =
 |yönetici_yılları3         =
@@ 104. satır: / 104. satır: @@
 |dipnotlar                 =
 }}
+'''Azerbaycan Millî Hükûmeti''' ({{Dil-az|Azərbaycan Milli Hökuməti}}<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.d-a-k.org/index.php?option=com_content&task=view&id=590&Itemid=71 | başlık = DAK Milli Hökumətin 63-cü ildönümü münasibətilə Azərbaycan türklərini təbrik edir | erişimtarihi =  | yayımcı = Dünya Azərbaycanlıları Konqresi | tarih = 12 Aralık 2008 }}</ref>; {{Dil-fa|حکومت ملی آذربایجان}}) ya da '''Azerbaycan Halk Hükûmeti''' ({{Dil-ru|Азербайджанское народное правительство}}), Kasım 1945'te [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'nin desteğiyle [[İran]]'ın [[Azerbaycan (İran)|Azerbaycan]] bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'da İran hükûmeti tarafından yıkılan bir [[Azeri]] devlettir.
-'''Azerbaycan Millî Hükûmeti''' ({{Dil-az|Azərbaycan Milli Hökuməti}}<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.d-a-k.org/index.php?option=com_content&task=view&id=590&Itemid=71 | başlık = DAK Milli Hökumətin 63-cü ildönümü münasibətilə Azərbaycan türklərini təbrik edir | erişimtarihi =  | yayımcı = Dünya Azərbaycanlıları Konqresi | tarih = 12 Aralık 2008 }}</ref>; {{Dil-fa|حکومت ملی آذربایجان}}) ya da '''Azerbaycan Halk Hükûmeti''' ({{Dil-ru|Азербайджанское народное правительство}}), Kasım [[1945]]'te [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'nin desteğiyle [[İran]]'ın [[Azerbaycan (İran)|Azerbaycan]] bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım [[1946]]'de İran hükûmeti tarafından yıkılan bir [[Azeri]] devlettir.
 == Tarih ==
-[[1945]] yılında [[Nazi Almanyası]] ile savaşan Sovyetler Birliği'ne yardım etmek isteyen [[müttefikler]], [[İran]]'a girdiler. Müttefiklerin girişiyle birlikte bastırımlış siyasî istekler daha açık bir biçimde ortaya çıktı. Bu şartlar altında [[Azeriler|Âzerîler]] kültürel ve siyasî baskıdan kurtulma çabasıyla Azerbaycan Millî Hükûmeti [[1945]] yılında kuruldu. Başta özerk bir hükûmet olarak kendini tanıtmasına rağmen bağımsızlık ilân etmeye çalıştı.
+yılında [[Nazi Almanyası]] ile savaşan Sovyetler Birliği'ne yardım etmek isteyen [[müttefikler]], [[İran]]'a girdiler. Müttefiklerin girişiyle birlikte bastırımlış siyasî istekler daha açık bir biçimde ortaya çıktı. Bu şartlar altında [[Azeriler|Âzerîler]] kültürel ve siyasî baskıdan kurtulma çabasıyla Azerbaycan Millî Hükûmeti 1945 yılında kuruldu. Başta özerk bir hükûmet olarak kendini tanıtmasına rağmen bağımsızlık ilân etmeye çalıştı.
-[[3 Mayıs]] [[1946]]'da [[Mahabad Cumhuriyeti]] ile bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşmaya göre:
+Mayıs 1946'da [[Mahabad Cumhuriyeti]] ile bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşmaya göre:
 <blockquote>
-. İki tarafın topraklarından her birine, tarafların her birinin temsilciler gönderilecek.<br />
+#İki tarafın topraklarından her birine, tarafların her birinin temsilciler gönderilecek.
+#Kürtlerin çoğunlukta olduğu Azerbaycan topraklarında, Kürt yönetimi temsilcileri, Azerilerin çoğunlukta olduğu Kürt topraklarında ise Azeriler arasında temsilciler bulunduracak.
+#İki hükûmet, ekonomik meselelerle uğraşacak olan Birleşik Ekonomi Komitesi oluşturacak.
-. Kürtlerin çoğunlukta olduğu Azerbaycan topraklarında, Kürt yönetimi temsilcileri, Âzerîlerin çoğunlukta olduğu Kürt topraklarında ise Âzerîler arasında temsilciler bulunduracak.<br />
+#Gerekli olduğu zaman karşılıklı askerî yardım yapılacak.
+#İran hükûmetiyle her türlü görüşmeler, iki hükûmetin onayı aldıktan sonra yürütülecek.
-. İki hükûmet, ekonomik meselelerle uğraşacak olan Birleşik Ekonomi Komitesi oluşturacak.<br />
+#Azerbaycan Hükûmeti, kendi topraklarında yaşayan Kürtler için eğitim alanında girişimler örgütlemek amacıyla gerekli olan önlemleri alma; Kürt hükûmeti de İran Kürdistanı topraklarında yaşayan Azerbaycanlılar için aynı girişimleri gerçekleştirme vaadinde bulundu.
+ayaklanmaları İki halk arasında tarih içinde yerleşmiş olan dostluk ve işbirliği ilişkilerini bozma denemesinde bulunan ya da onların millî birliğine el uzatan -kim olursa olsun- iki halk tarafından cezalandırılacaktır.''
-. Gerekli olduğu zaman karşıklı askerî yardım yapılacak.<br />
-. İran hükûmetiyle her türlü görüşmeler, iki hükûmetin onayı aldıktan sorna yürütülecek.<br />
-. Azerbaycan Hükûmeti, kendi topraklarında yaşayan Kürtler için eğitim alanında girişimler örgütlemek amacıyla gerekli olan önlemleri alma; Kürt hükûmeti de İran Kürdistanı topraklarında yaşayan Azerbaycanlılar için aynı girişimleri gerçekleştirme vaadinde bulundu.<br />
-. İki halk arasında tarih içinde yerleşmiş olan dostluk ve işbirliği ilişkilerini bozma denemesinde bulunan ya da onların millî birliğine el uzatan -kim olursa olsun- iki halk tarafından cezalandırılacaktır.''
 </blockquote>
-Fakat [[Soğuk Savaş]]'ın başlangıç tarihlerine denk gelen bu olayda diğer ülkelerden destek alınamadı ve merkezî hükûmetle anlaşmaya gidildi. [[SSCB]] ile anlaşarak [[İran]]'ı terkederken [[fedai|fedâî]] gruplarını silahsızlandırdı. Böylece [[1946]] yılında İran, kanlı bir biçimde bu toprakları yeniden kontrolü altına aldı.
+Fakat [[Soğuk Savaş]]'ın başlangıç tarihlerine denk gelen bu olayda diğer ülkelerden destek alınamadı ve merkezî hükûmetle anlaşmaya gidildi. [[SSCB]] ile anlaşarak [[İran]]'ı terkederken [[fedai|fedâî]] gruplarını silahsızlandırdı. Böylece [946 yılında İran, kanlı bir biçimde bu toprakları yeniden kontrolü altına aldı.
 == Uygulamaları ==