Ahududu: Revizyonlar arasındaki fark

Ahududu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Şube:	Magnoliophyta ; (Kapalı tohumlular);
Sınıf:	Magnoliopsida ; (İki çenekliler);
Takım:	Rosales;
Familya:	Rosaceae ; (Gülgiller);
Cins:	Rubus;
Alt cins:	Idaeobatus;
Tür:	R. idaeus;
İkili adlandırma
	Rubus idaeus; L

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 22.07, 2 Aralık 2015 tarihindeki hâli

Ahududu ya da frambuaz (Rubus idaeus), gülgiller (Rosaceae) familyasından, yaz ve sonbahar mevsiminde kırmızı renkli ve tatlı meyveler veren bir bitki türü. Adı, ceylan anlamına gelen ahu ile dut kelimelerinden tamlamadır; harfiyen «ceylan dutu» anlamındadır.

Genelde ormanların açık verdiği yerlerde veya önceden yangın ya da ağaç kesimi ile açılan alanlarda büyür. Ahududu çiçeği, arılar için temel bir nektardır. Nemli iklime sahip bölgelerde kolayca üretilebilir ve kesilmedikçe kendiliğinden ürer.

İki türü ticari olarak mevcuttur: yazın çok kısa bir dönemde yetişen vahşi türü ve sürekli meyve veren türü.

Ahududu yaprakları, taze veya kurutulmuş olarak bitki çaylarında kullanılır. Yaprakları 3'lü veya 5'li gruplar halinde bulunur ve altları gümüş-beyaz renktedir.

Yetiştirilmesi

Ahududu, taze ürünler pazarı ve ticari işleme için yetiştirilir. Geleneksel olarak yaz sonu mahsülü olan ahududu, yeni bir teknoloji, çeşitlilik ve yenilikler sayesinde tüm yıl boyunca tüketilebilir. Ahududunun tam olgunluğuna erişebilmesi için bol güneş ışığı ve suya ihtiyacı vardır. Kuş dışkısı ile yayılan tohumlarla ahududular bahçelerde sık sık yabani ot olarak baş gösterirler.

Ahududuların yetiştirilmesine normalde kışın dip sürgünlerden başlanır. Bu sürgünler bir metre aralıklarla verimli, iyi kanalize edilmiş topraklara ekilmelidir. Dikimden önce toprağı derinlemesine kazarak ve gübre gibi organik maddeler ekleyerek hazırlayın.

İlk sene, bitkinin rezervlerini depolaması ve büyüyebilmesi için bütün çiçekler toplanır. İkinci seneden itibaren bir önceki senenin fidanları ilkbaharda çiçeklenecek ve yazın meyveler olgunlaşacaktır. İlkbahar ve yaz boyunca bitkiyi iyi sulanır, fakat sonbahar döneminde su miktarını azaltılır. Bu, fidanların kışı geçirebilmeleri için sertleşmekerini sağlayacaktır.

Kış boyunca eski çiçeklenmiş fideleri toprak seviyesinde budanır. Yeni fidelerin de küçük ve zayıf olanları ayıklanır. Birbirilerine çok yakın büyüyen fideleri sökülür, fidelerin arasında 10-15 cm mesafe olmalıdır. Çoğu ahududu çeşidinin kazığa bağlanması gerekecektir.

Ahududular kuvvetlidir ve biraz istilacı olabilirler. Bitkinin biraz uzağında sürgün verebilirler. İlkbaharda bitkinin sınırlarını işaretlenir ve bu bölgeyi bir bel ile kazınır. Bu işlem sürgünleri ayıracaktır. Bölgenin dışındaki sürgünleri kazıp çıkartılır.

Koyu kırmızı rengini almış ve göbeğine dokunulan meyveleri toplanır. Meyveler bu zamanlarında en tatlı hallerine ve olgunluğa erişmiştir. Fazla meyvelerden ahududu reçeli yapılabilir veya bu meyveler dondurulabilirler.

Irkları

Son yıllarda yapılan iyileştirme çalışmalarıyla dikensiz ve destek gerektirmeyen dik boylu kültür ırkları elde edilmiştir. Ayrıca Rubus cinsinin diğer üyeleriyle yapılan çaprazlamalar sonucunda çok sayıda hibridler elde edilmiştir.

Kara ahududu (Rubus occidentalis) Kuzey Amerika'ya özgü farklı bir bitki türüdür. Farklı yörelerde ahududu olarak adlandırılan diğer Rubus türleri şunlardır:

Faydaları

Ahududu iyi bir kan yapıcı olmasının yanında mevcut kanı temizler. Vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar. Terletir ve idrar söktürür. Kabızlığı giderir. Vücuda dinçlik verir.

Diğer türler

Rubus subgenus Idaeobatus:

Rubus crataegifolius (Kore ahududu)
Rubus gunnianus (Tasmanya ahududu)
Rubus leucodermis (Beyaz kabuklu ahudud)
Rubus occidentalis (Kara ahududu)
Rubus parvifolius (Avustralya ahududu)
Rubus phoenicolasius (Şarap ahududu)
Rubus rosifolius (Batı Hint Adaları ahududu)
Rubus strigosus (Amerika ahududu)
Rubus ellipticus (Sarı Himalaya ahudud)

Hastalık ve zararlıları

Ahududu bazı kelebek (Lepidoptera) türlerinin larvaları için ana besin kaynağını oluşturmaktadır.

Resim galerisi

Ahududu (kızıl) - suluboya, 1892
Ahududu (siyah) - suluboya, 1893
Ahududu ve yabanarısı
Kızıl, mor, siyah ve albino ahududu
Rubus occidentalis - yaprağın alt yüzü gümüş beyazdır
Böğürtlen - yaprağın alt yüzü yeşildir
5 yapraklı yabani kızıl ahududu
Yabani mor ahududu
Yabani albino ahududu
Mor çiçekli ahududu
İlk yılda ahududu fideleri meyve vermez
Farkli büyüklükte ahududu yaprakları

Dış bağlantılar

Ahududu hakkında bilgiler (İngilizce)

@@ 17. satır: / 17. satır: @@
 [[Dosya:Raspberries05.jpg|thumb|250px|right|Ahududu Meyveleri]]
-'''Ahududu''' ve  '''frambuaz''' farklıdır cahil mert (''Rubus idaeus''), [[gülgiller]] (Rosaceae) familyasından, yaz ve sonbahar mevsiminde [[kırmızı]] renkli ve tatlı [[meyve]]ler veren bir [[bitki]] [[tür]]ü. Adı, [[ceylan]] anlamına gelen ''ahu'' ile ''[[dut]]'' kelimelerinden  tamlamadır; harfiyen «ceylan dutu» anlamındadır.
+'''Ahududu''' ya da '''frambuaz''' (''Rubus idaeus''), [[gülgiller]] (Rosaceae) familyasından, yaz ve sonbahar mevsiminde [[kırmızı]] renkli ve tatlı [[meyve]]ler veren bir [[bitki]] [[tür]]ü. Adı, [[ceylan]] anlamına gelen ''ahu'' ile ''[[dut]]'' kelimelerinden  tamlamadır; harfiyen «ceylan dutu» anlamındadır.
 Genelde [[orman]]ların açık verdiği yerlerde veya önceden yangın ya da ağaç kesimi ile açılan alanlarda büyür. Ahududu çiçeği, [[arı]]lar için temel bir [[nektar]]dır. Nemli iklime sahip bölgelerde kolayca üretilebilir ve kesilmedikçe kendiliğinden ürer.