İçeriğe atla

Gördesli Makbule: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
BSRF (mesaj | katkılar)
k yazım hatası
Sarpone (mesaj | katkılar)
Daha iyi tanıtabilmek için kaynaklara dayalı yeni bilgiler eklendi.
1. satır: 1. satır:
{{Kaynaksız}}
{{Kaynaksız}}
[[Dosya:Gördesli Makbule.jpg|thumb|200px|Gördesli Makbule]]
[[Dosya:Gördesli Makbule.jpg|thumb|200px|Gördesli Makbule]]
{|
'''Gördesli Makbule''' ([[1902]], [[Gördes]]-[[24 Mart]] [[1922]], [[Kocayayla]]/[[Akhisar]]) [[Kurtuluş Savaşı]]'nda [[Yunanlar]]la savaşırken şehit düşen [[Türk]] kadını.
|
|
|-
|
|
|-
|
|'''Gördesli Makbule''' (1902, Gördes-24 Mart 1922, Kocayayla/Akhisar) Kurtuluş Savaşı'nda Yunanlarla savaşırken şehit düşen Türk kadını.


Kurtuluş Savaşı, bildiğimiz gibi Türk milletinin ölüm kalım savaşıdır. Bu savaş, her noktada erkeğiyle kadınıyla Türk'ün kahramanlık destanıyla doludur. 
Makbule Hanım daha bir yıllık evli iken eşinin yanında Milli Mücadele'ye katılmıştır. [[15 Mayıs]] [[1919]] tarihinde Yunan ordusunun [[İzmir]]'i işgaliyle [[Batı Anadolu]]'yu işgale başlaması sonucu [[7 Kasım]] [[1921]]'de kocası Halil Efe ile Türk çetelerine katıldı. Yunan kuvvetleriyle çıkan çatışmalarda bulundu. Yunanlar Sakarya Muharebesi'ni kaybederek Afyon mevzilerine çekildiklerinde, bir taraftan da Halil Efe'nin Gördes-Sındırgı-Akhisar bölgesinde faaliyet gösteren çetesinin saldırıları ile karşılaşıyorlardı. Kocayayla baskınında geri çekilen silah arkadaşlarına cesaret vermek için hızla öne atılınca başından vurularak şehit olmuştur.
Bu kahraman Türk kadınlarından biri de Milli Mücadelede eşi Halil Efe ile birlikte dağlara çıkan, işgalci Yunan kuvvetlerine karşı silahlı mücadele veren ve bir çatışmada şehit düşen Makbule Hanım'dır.     

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra imzalanan Mondros Mütarekesi'yle, Osmanlı Devleti kayıtsız şartsız teslim olmuş, arkasından yurdun dört bir tarafı işgal edilmeye başlanmıştır. 
Bu işgallerden Manisa da nasibini almış, ilçeleriyle birlikte Yunan işgaline uğramıştır. Üç bin yıllık geçmişi olan Manisa'nın Gördes ilçesi, İstiklâl Savaşı sıralarında şiddetli çarpışmalara sahne olmuş beldelerimizden birisidir. Makbule Hanım 1902 yılında Gördes'te doğmuştur. 

Babası Ali ustalar sülalesin-den Abdullah Efendi'dir. O zamanki her Gördesli kadın gibi Makbule Hanım da ata binmesini ve silah kullanmasını daha küçük yaşlarda öğrenmiştir. On iki yaşlarında iken babasını kaybettiği için ağabeylerinin himayesinde büyümüştür. 1921 yılında Usturumcalı Halil Efe ile evlenmiş iki ay sonra da kocasıyla beraber akıncı olarak dağlara çıkmıştır. 

Müfrezelerle beraber, Demirci, Gördes, Simav, Bigadiç ve Sındırgı dağlarında sürekli dolaşan ve çok cesur olan Makbule Hanım, müfrezeleri en ümitsiz zamanlarda cesaretlendirmiş, her yerde her çatışmada kahramanca savaşmıştır. Düşmanla birkaç büyük muharebede bulunmuş, iki defa kocasıyla beraber pusuya düşmüş, fakat hiç bir zaman metanetini kaybetmemiş, telâş göstermemiştir. 

Güvemdere Muharebesinin kazanılmasında cesaret ve kahramanlığı ile büyük rol oynayan, geri çekilen müfrezelerimizi cesaretlendirerek düşmana yeniden taarruz etmelerini sağlayan Makbule Hanım'ı hatıralarında İbrahim Ethem Bey şu şekilde tarif etmektedir. 'Kendisi siyah pantolon, ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunur. 
Kısa bir Japon filintası (Kısa namlulu elde taşınan bir çeşit küçük tüfek) taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru ata biner ve daima müfrezenin dümdarı (artçı asker) olarak kalırdı. Efradın çoğundan iyi ata biner, tehlike anında en evvel silahı eline almış görülürdü. Makbule Hanım, memleketi kara bulutlar sardığından beri, yakınlarını şehit verdiğinden midir bilinmez ama elbiselerini hep siyahlardan seçerdi. 

O gün de üzerinde siyah bir ceket, altında bol bir şalvar vardı. Başında da, yaz-kış çıkarmadığı, kalpağa benzer bir başlık bulunuyordu. ' Dağ hayatının sıkıntı, zorluk ve tehlikelerine ve bütün ısrarlarına rağmen asla kocasından ayrılmayan Makbule Hanım, 17 Mart 1922'de Akhisar-Sındırgı arasında Koca Yayla'da düşmanla girişilen bir çarpışma sonucu şehit olmuştur Efeler, daha yirmisinde Rabb'ine kavuşan Makbule'yi, Sındırgı, Gördes ve Demirci üçgeninde kalan Koca Yayla mevkiinde, kanlı elbiseleriyle, gözyaşları içinde defnettiler. 

Mezarı Koca Yayla 'da bulunan Mücahit Makbule Hanım'ın defin merasimini İbrahim Ethem Bey aşağıdaki satırlarla anlatır. ' Defnederken bütün efrat çocuk gibi ağlıyordu. Nasıl ağlanmaz ki 20 yaşında olan genç Gördes kızımın gür ve kumral saçları başından ileri yere uzanmış, zalim düşman kurşununun akıttığı beyni bu uzun saçlar üzerine bir nur gibi akmış, hayata doymak değil, hayatın zevkini henüz tatmağa başlamış ve görmüş, gözleri yarı açık, süzgün ve ağlar bir vaziyette. Bu ilahi manzara, bu levha-i hazin ve matem karşısında ağlamamak mümkün mü? 

Evvela Türklük, Türk kadınlığı, saniyen Gördes, salisen ailesi, Makbule Hanım'la ne kadar iftihar etse azdır Öyle ümit ederim ki şu kadının namı hatıra-i millette unutulmaz...' Makbule Hanım'ın aziz hatırası ve kahraman ismi Manisa'nın Gördes ilçesinde şehrin merkezindeki Şehit Makbule Hanım Meydanı ve yine aynı ilçedeki Şehit Makbule Hanım İlköğretim Okulunda yaşatılmaktadır.
|}
<ref>Gürbüz BATTAL,[[Göerdes Kızı Şehit Makbule http://www.bendeyazarim.com/Yazar/News/8823/Gordes-Kizi-Sehit-Makbule-Gurbuz-BATTAL|Göerdes Kızı Şehit Makbule]]Kaynaklar 1. Dr. Cemil DEMİR, Mücadele'den Bir Tablo: Makbule Hanım 2. Anonim, 1970. İstiklâl Harbi'nde Demirci Akıncıları. Demirci Kaymakamı, Akıncı İbrahim Ethem Beyin Hatıraları, Yeni İstanbul Kültür Yayınları, Yeni İstanbul Matbaası.
</ref>


{{Türk-kişi-taslak}}
{{Türk-kişi-taslak}}

Sayfanın 13.33, 14 Nisan 2015 tarihindeki hâli

Gördesli Makbule
Gördesli Makbule (1902, Gördes-24 Mart 1922, Kocayayla/Akhisar) Kurtuluş Savaşı'nda Yunanlarla savaşırken şehit düşen Türk kadını.

Kurtuluş Savaşı, bildiğimiz gibi Türk milletinin ölüm kalım savaşıdır. Bu savaş, her noktada erkeğiyle kadınıyla Türk'ün kahramanlık destanıyla doludur.  Bu kahraman Türk kadınlarından biri de Milli Mücadelede eşi Halil Efe ile birlikte dağlara çıkan, işgalci Yunan kuvvetlerine karşı silahlı mücadele veren ve bir çatışmada şehit düşen Makbule Hanım'dır.     

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra imzalanan Mondros Mütarekesi'yle, Osmanlı Devleti kayıtsız şartsız teslim olmuş, arkasından yurdun dört bir tarafı işgal edilmeye başlanmıştır.  Bu işgallerden Manisa da nasibini almış, ilçeleriyle birlikte Yunan işgaline uğramıştır. Üç bin yıllık geçmişi olan Manisa'nın Gördes ilçesi, İstiklâl Savaşı sıralarında şiddetli çarpışmalara sahne olmuş beldelerimizden birisidir. Makbule Hanım 1902 yılında Gördes'te doğmuştur. 

Babası Ali ustalar sülalesin-den Abdullah Efendi'dir. O zamanki her Gördesli kadın gibi Makbule Hanım da ata binmesini ve silah kullanmasını daha küçük yaşlarda öğrenmiştir. On iki yaşlarında iken babasını kaybettiği için ağabeylerinin himayesinde büyümüştür. 1921 yılında Usturumcalı Halil Efe ile evlenmiş iki ay sonra da kocasıyla beraber akıncı olarak dağlara çıkmıştır. 

Müfrezelerle beraber, Demirci, Gördes, Simav, Bigadiç ve Sındırgı dağlarında sürekli dolaşan ve çok cesur olan Makbule Hanım, müfrezeleri en ümitsiz zamanlarda cesaretlendirmiş, her yerde her çatışmada kahramanca savaşmıştır. Düşmanla birkaç büyük muharebede bulunmuş, iki defa kocasıyla beraber pusuya düşmüş, fakat hiç bir zaman metanetini kaybetmemiş, telâş göstermemiştir. 

Güvemdere Muharebesinin kazanılmasında cesaret ve kahramanlığı ile büyük rol oynayan, geri çekilen müfrezelerimizi cesaretlendirerek düşmana yeniden taarruz etmelerini sağlayan Makbule Hanım'ı hatıralarında İbrahim Ethem Bey şu şekilde tarif etmektedir. 'Kendisi siyah pantolon, ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunur.  Kısa bir Japon filintası (Kısa namlulu elde taşınan bir çeşit küçük tüfek) taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru ata biner ve daima müfrezenin dümdarı (artçı asker) olarak kalırdı. Efradın çoğundan iyi ata biner, tehlike anında en evvel silahı eline almış görülürdü. Makbule Hanım, memleketi kara bulutlar sardığından beri, yakınlarını şehit verdiğinden midir bilinmez ama elbiselerini hep siyahlardan seçerdi. 

O gün de üzerinde siyah bir ceket, altında bol bir şalvar vardı. Başında da, yaz-kış çıkarmadığı, kalpağa benzer bir başlık bulunuyordu. ' Dağ hayatının sıkıntı, zorluk ve tehlikelerine ve bütün ısrarlarına rağmen asla kocasından ayrılmayan Makbule Hanım, 17 Mart 1922'de Akhisar-Sındırgı arasında Koca Yayla'da düşmanla girişilen bir çarpışma sonucu şehit olmuştur Efeler, daha yirmisinde Rabb'ine kavuşan Makbule'yi, Sındırgı, Gördes ve Demirci üçgeninde kalan Koca Yayla mevkiinde, kanlı elbiseleriyle, gözyaşları içinde defnettiler. 

Mezarı Koca Yayla 'da bulunan Mücahit Makbule Hanım'ın defin merasimini İbrahim Ethem Bey aşağıdaki satırlarla anlatır. ' Defnederken bütün efrat çocuk gibi ağlıyordu. Nasıl ağlanmaz ki 20 yaşında olan genç Gördes kızımın gür ve kumral saçları başından ileri yere uzanmış, zalim düşman kurşununun akıttığı beyni bu uzun saçlar üzerine bir nur gibi akmış, hayata doymak değil, hayatın zevkini henüz tatmağa başlamış ve görmüş, gözleri yarı açık, süzgün ve ağlar bir vaziyette. Bu ilahi manzara, bu levha-i hazin ve matem karşısında ağlamamak mümkün mü? 

Evvela Türklük, Türk kadınlığı, saniyen Gördes, salisen ailesi, Makbule Hanım'la ne kadar iftihar etse azdır Öyle ümit ederim ki şu kadının namı hatıra-i millette unutulmaz...' Makbule Hanım'ın aziz hatırası ve kahraman ismi Manisa'nın Gördes ilçesinde şehrin merkezindeki Şehit Makbule Hanım Meydanı ve yine aynı ilçedeki Şehit Makbule Hanım İlköğretim Okulunda yaşatılmaktadır.

[1]

  1. ^ Gürbüz BATTAL,Göerdes Kızı Şehit MakbuleKaynaklar 1. Dr. Cemil DEMİR, Mücadele'den Bir Tablo: Makbule Hanım 2. Anonim, 1970. İstiklâl Harbi'nde Demirci Akıncıları. Demirci Kaymakamı, Akıncı İbrahim Ethem Beyin Hatıraları, Yeni İstanbul Kültür Yayınları, Yeni İstanbul Matbaası.