Shandong (17)
Shandong (Çince: 山东 舰; pinyin: Shāndōng Jiàn), 26 Nisan 2017'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu Deniz Kuvvetleri (PLAN) için başlatılan birinci nesil bir Çin uçak gemisi.[1] Liaoning'in tamamlanmasından sonra ülkenin ikinci uçak gemisi ve Çin'de üretilen ilk uçak gemisidir. Shandong başlangıçta geliştirme sırasında Tip 001A hava taşıyıcısı olarak belirlenmişti ancak daha sonrasında Tip 002 olarak bitirildi.[2]
Geminin inşası[değiştir | kaynağı değiştir]
Shandong, Çin'in Liaoning eyaletinin Dalian kentinde, China Shipbuilding Industry Corporation'ın bir parçası olan Dalian Shipbuilding Industry tarafından inşa edilmiştir. Devlet medya servisi Xinhua Tongxunshe'ya göre, üretim Kasım 2013'te başladı ve Mart 2015'ten itibaren kuru havuza indirildi. Çin hükûmeti, inşaat devam ettiği süre zarfında geminin varlığını kamuoyuna açıklamadı. Uydu görüntüleri, uçak gemisinin Mart 2015'e kadar gövde montajının ilk aşamalarında olduğunu gösterdi. Dalian tersanesinde askeri özelliklere sahip bir gövdenin halka açık fotoğrafları, önümüzdeki ay internette ortaya çıktı. Ekim 2015'te, hangar güvertesinin inşası başladığında, geminin rolünün ilk kesin işaretleri ortaya çıktı. Aralık 2015'te bir Çin savunma bakanlığı sözcüsü, geminin bir uçak gemisi olduğunu doğrulayarak, tasarım ve yapım çalışmalarının sürdüğünü belirtti.
Mayıs 2016'da, kalkış rampasının kuruluma yakın olduğu kaydedildi. Geminin üst yapısı iki parça halinde imal edildi: köprü ve ana direği içeren dokuz güverteli ön yarı, o yılın Eylül ayında kuruldu; kıç taraf, huni ve hava girişleri ile takip eden haftalarda kuruldu. 2016 yılının sonunda, gemi büyük ölçüde yapısal olarak tamamlandı.
Donanım[değiştir | kaynağı değiştir]
Geminin denize indirilmesinin ardından, tahrik sisteminin testi için gemi silahlandırıldı ve yapılan erken gemi, testten geçti. Tersane sistemi denemeleri, montajın Kasım 2017'de tamamlanmasının ardından başladı.
Geminin 2020'ye kadar PLAN'a teslim edilmesi beklenmiyordu; ancak, başarılı erken testler projeyi programın önüne koydu ve medya raporları, 2019'da donanma filosuna girebileceğini gösterdi. Selefi Liaoning, 2012'de aktif hizmete girmesinden bu yana büyük ölçüde bir eğitim gemisi olarak kullanılıyor olsa da, askerî harekâtta kullanılması bekleniyor.
Deniz denemeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Geminin ilk kez denizde denemesi Mayıs 2018'de Bohai Denizi'nde gerçekleşti. Bunu, görevlendirilmeden önce toplam yaklaşık 19 ay boyunca Kasım 2019'a kadar sekiz deneme daha izledi. 14 Kasım 2019'da başlayan dokuzuncu ve son deniz denemesi, Güney Çin Denizi'nde bir eğitim tatbikatı ile eş zamanlı olarak gerçekleştirildi. Deniz denemelerinin tarihleri ve süreleri aşağıdaki gibidir:
- İlk deniz denemesi: 13-18 Mayıs 2018
- İkinci deniz denemesi: 26 Ağustos - 4 Eylül 2018
- Üçüncü deniz denemesi: 28 Ekim - 6 Kasım 2018
- Dördüncü deniz denemesi: 27 Aralık 2018 - 8 Ocak 2019
- Beşinci deniz denemesi: 27 Şubat - 4 Mart 2019
- Altıncı deniz denemesi: 25–31 Mayıs 2019
- Yedinci deniz denemesi: 1-4 Ağustos 2019 ve 6-22 Ağustos 2019
- Sekizinci deniz denemesi: 15–20 Ekim 2019
- Dokuzuncu deniz deneme: 14 Kasım 2019'dan itibaren (bitiş tarihi bilinmiyor)
Geminin tamamlandığında kullanılması planlanan silahlar, ikinci deniz denemesinin ardından 11 Eylül 2018'de yerleştirildi. Bunu hemen 14 Eylül 2018'de J-15, Z-18 ve Z-9'un uçuş testleri izledi. Uçağın Elektronik Harp (EW) versiyonu olan J-15D de 9 Ekim 2018'de güvertede görüldü.
Görevlendirilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Taşıyıcı, 17 Aralık 2019'da Hainan, Sanya'da Merkez Askeri Komisyon başkanı Xi Jinping tarafından görevlendirildi ve resmi olarak Shandong olarak adlandırıldı. Devreye alındıktan sonra, Shandong'un, 2018'de, selefi Liaoning'in işletmeye alındıktan sonra yalnızca altı yıl sonra ulaştığı İlk Operasyonel Yeteneğe (IOC) veya temel dağıtım standartlarına ulaşması gerekecektir. Daha önce PLAN fırkateyni Lianyungang'ı (连云港 号 护卫舰) komuta eden kıdemli bir kaptan olan Lai Yijun, görevlendirme sırasında Shandong'un kaptanıydı.
Tasarım[değiştir | kaynağı değiştir]
Uçak gemisinin tasarımı, büyük ölçüde, Sovyet Admiral Kuznetsov sınıfı uçak gemisi Varyag'ın kısmen tamamlanmış gövdesinden inşa edilen Çin'in ilk gemisi Liaoning'e dayanıyor. Halk Kurtuluş Ordusu Donanması Hava Kuvvetleri'ne ait helikopterler ve Shenyang J-15 savaş uçağının kullanabildiği kayakla atlama kalkış sistemine sahip olan gemi, Sovyet'ten türetilen, geleneksel petrol kullanan ve sekiz buhar türbinini çalıştıran kazanlara sahiptir. Yaklaşık 315 metre (1.033 ft) uzunluğa ve yaklaşık 55.000 ton (70.000 yüklü) deplasmana sahiptir.
Liaoning'de 14.0 ° olan atlama açısı, Shandong'de atlama açısı 12.0 ° dir. Bu, Shenyang J-15 avcı uçağını fırlatmak için ideal bir açıdır. Büyütülmüş hangar, % 10 küçültülmüş ve sancak kıç tarafındaki payandalarla genişletilen geminin üstyapısı, sekiz adede kadar uçak ve helikopterin taşınmasına imkan verecek şekilde tasarlandı. Geminin üstyapısı, köprü ve uçuş kontrol alanlarının ayrı olmasına izin veren daha fazla operasyonel verimlilik sağlayan ikinci bir camlı güverte içerir. Ayrıca, geliştirilmiş Type 346A S-band radara sahiptir.
Shandong, selefi gibi, daha basit olan "kısa kalkış ve dikey iniş" (STOBAR) sistemini kullanıyor. Tip 003 uçak gemisi gibi, Shenyang J-31 veya Chengdu J-20 gibi daha ağır ve daha gelişmiş uçakların kullanılmasına izin veren Elektromanyetik Uçak Fırlatma Sistemi (EMALS) kullanması planlanıyor.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Buckley, Chris (25 Nisan 2017). "China, Sending a Signal, Launches a Home-Built Aircraft Carrier". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2019.
- ^ Ben Westcott. "China's first domestically-built aircraft carrier officially enters service". CNN. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.