Çin su işkencesi
Çin su işkencesi veya "damlama makinesi",[1] uzun bir süre boyunca kafa derisine, alına veya yüze yavaş yavaş soğuk su damlatıldığı, zihinsel olarak acı verici bir süreçtir.[1] Süreç, korkuya ve konuyla ilgili zihinsel bozulmaya neden olur. Damlaların akışı genellikle düzensizdir ve soğuk hissi sarsıcıdır, bu da kişinin bir sonraki damlayı tahmin etmeye çalışırken kaygılanmasına neden olur.[2] Bu işkence şekli, ilk olarak 15. veya 16. yüzyılda İtalya'da Hippolytus De Marsiliis tarafından tanımlandı.[1][3]
Köken[değiştir | kaynağı değiştir]
1892 tarihli "The Compromiser"[4] adlı kısa öyküde "Çin su işkencesi"nden bahsedilir ve bu, o tarihe kadar halkın bu terime aşina olduğunu düşündürür. Çin Su İşkencesi Hücresi (13 Eylül 1910'da Berlin'de Circus Busch'ta tanıtılan bir kaçış bilimi başarısı) tarafından popüler hale getirilmiş olabilir.[1] Bu kaçışı, Harry Houdini'nin kaçmayı başardığı tamamen su ile doldurulmuş ve kilitlenmiş, çelik ve camdan yapılmış bir dolabın içerisinde asılı ve bağlanmış olduğu gösterisi ve1930'larda popüler olan Sax Rohmer'in Fu Manchu hikayeleri takip etti (Fu Manchu, bu hikayelerde kurbanlarını kablolu ceket gibi çeşitli ustaca işkencelere maruz bıraktı).
Hippolytus de Marsiliis, bir tür su işkencesinin icadıyla tanınır. Bir taşın üzerine teker teker düşen su damlalarının nasıl yavaş yavaş bir oyuk oluşturduğunu gözlemledikten sonra yöntemi insan vücuduna uyguladı. Diğer öneriler, "Çin su işkencesi" teriminin yalnızca yönteme uğursuz bir gizem duygusu vermek için icat edildiğini söyer. Kurbanın kıyafetleri çıkarılır, halka teşhir edilir ve ardından işkence edilirdi. Seyirciler onu seyrederken, alay ederken ve ona gülerken kurban deliliğe sürüklenirdi.[1][3]
Kurbanlar her damlanın geldiğini görebiliyordu ve uzun bir süre sonra, genellikle orada içi boş veya şiddetli bir ülser gelişeceğine inanmaya yönlendirildikleri için veya (bazen bununla birlikte) rahatsız edici koşullar altında uzun süreli bir yerde tutulma, tecrit veya herkesin önünde işkence görmenin aşağılaması sonucu delirene kadar çıldırırlardı.[kaynak belirtilmeli]
Etki[değiştir | kaynağı değiştir]
Sorgulama amaçlı işkencenin etkililiğine ilişkin çok az kanıt vardır. Yöntemin kendisi, maruz kalmanın yoğunluğuyla orantılı olarak mağdurlarda kalıcı zihinsel hasara neden olur. MythBusters, Çin su işkencesinin etkinliğini araştırdı ve oldukça etkili bulunmasına rağmen, etkinin çoğunu kurbanı yerinde tutan teçhizatın sağladığı ve damlayan suyu tek başına rahat, bağlanmamış bir denek üzerinde test ederken, etkisi neredeyse yok denecek kadar az bulundu.[5] Bununla birlikte, web televizyon dizisi Mind Field'ın 2. sezonunun 3. bölümünde MythBusters sunucusu Adam Savage şunları söyledi: "Bu bölümü yaptıktan sonra olan en ürkütücü şey, bir kullan-at hesabından bir e-posta almamdı. 'Damlaların ne zaman düştüğünü rastgeleleştirmenin inanılmaz derecede etkili olduğunu bulduk' diyordu, düzenli aralıklarla gerçekleşen her şey bir tür meditasyona dönüşebilir ve siz de o zaman onu görmezden gelebilirsiniz. Tahmin edemezseniz, 'Şunu bulduk ki, 20 saat içinde bir psikotik kriz yaratabildik' dedi.”[6] Zihinsel bozulma yaşayan kurbanlara ek olarak, Çin su işkencesi sırasında psikoz yaygın bir yan etkidir. Psikoz nöbeti sırasında kurbanlar, sanrılar ve halüsinasyonlar yaşar ve gerçeklikle bağlarını kaybederler. 2012'de Avustralyalı sanatçı Lottie Consalvo,[7] kız kardeşinin vefatından sonraki duygularını temsil etmek için Steer a Steady Ship[8] adlı bir sanat projesinin parçası olarak kendine Çin su işkencesi yaptı. Damlayan suların altında yatarken, ölen kız kardeşinin varlığının yanında yattığını hissetti. Avustralyalı Sanatçı Çin Su İşkencesini Yeniden Canlandırıyor adlı makalede, Consalvo'nun performans sırasındaki deneyimini anlatan bir yazar, "Psikoza neden olabilen Çin su işkencesi fikrine, onun için zihnin fizikselliğini – "hayattaki her şeyden daha fiziksel" olduğuna inandığı bir şeyi temsil eden kafa ile ilişkisi aracılığıyla geldi" diyor.[9]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e Dripping Machine Encyclopedia of Asylum Therapeutics, 1750-1950s. 2015. ISBN 9780786468973. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Water torture". New Scientist (İngilizce). 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b The Wrong View of History. 2016. ISBN 978-1-4771-2395-9. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Google Kitaplar'da The Overland Monthly
- ^ Mythbusters, "Water Torture". Episode 25, Season 2. (2005)
- ^ Mind Field, "Interrogation - Mind Field S2 (Ep 3)" 2 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Episode 3, Season 2. (2017)
- ^ "Lottie Consalvo". 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.
- ^ "Lottie Consalvo 'steer a Steady Ship' video Piece Internet Size 1". YouTube. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.
- ^ "Australian artist recreates Chinese water torture". 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.