Çimon
Çimon, Doğu Karadeniz bölgesine özgü, üstte 5 altta 1 deliği olan, sipsi benzeri bir tahta nefesli çalgıdır.[1] Kalaklı (boynuzlu) ve kalaksız olmak üzere iki çeşidi olan çalgının gövdesinin uzunluğu 17 ila 21 cm arasında değişmektedir. Üzerindeki delikler diğer üflemeli çalgılardan farklı olarak karedir. Ağızlığın boyu 5 ila 6 santimetredir. Ağızlığın üstündeki dilin aşağı yukarı oynamasıyla çimondan ses çıkar. Günümüzde pek kullanılmayan çalgı, Artvin merkez, Yusufeli, Şavşat, Rize merkez, Pazar ve Ardeşen ilçelerinde yaygındı.[2] Çalgı, kamış, gürgen, kayısı veya söğüt ağaçlarından yapılabilir. Daha gür ses veren kalaklı çimonun gövdesine ayrıca sığır boynuzu takılır. Çalgının boynuz bölümünde zigzag motifleri olabileceği gibi, boynuz boncuklarla da süslenebilir. Çalgının tonu fa-sol-la şeklindedir. Tek başına çalınabildiği gibi, koltuk davulu veya diğer ritim sazlarıyla bir arada da çalınabilen çimon, tulum çalgısına başlamadan önce pratik yapmak için de kullanılmaktadır.[3]
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Yöreye göre çimboni, cibon, cimbon, çibun ve zimbon adlarıyla da bilinmektedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Çimon çalgısı ve Emrah Kaya..." musikidergisi.com. 5 Mart 2019. 8 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ Emrah Kaya (2020). "Doğu Karadeniz Bölgesinde Unutulmaya Yüz Tutmuş Halk Çalgılarımız". sosyalbilimler.com.tr. 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ "Çimon". ipekyolumuzesi.com. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.