Zod altın madeni
Zod altın madeni [2] (Azerice: Zod qızıl yatağı, Ermenice: Սոթքի ոսկու հանքավայր) saf altın rezervi bakımından Azerbaycan ve Ermenistan'ın en büyük madenidir. Sotk madeni (eski adıyla Zod), Ermenistan'ın Gegharkunik ili ile Azerbaycan'ın Kelbecer ilçesi sınırındaki konumda bulunmaktadır.[3] Madendeki saf altın rezervlerinin 120 tondan fazla olduğu tahmin edilmektedir [4] Cevherdeki minimum değerli metal içeriği ton başına 0,8 grama eşittir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Maden 1951'de keşfedilmiştir ve 1976'dan beri faaliyettedir.[5] 1993'te Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan'ın Kelbecer Bölgesi (madenin Azerbaycan kısmı da dahil) Ermenistan'ın tam kontrolüne geçti ve Kasım 2020 tarihine kadar da öyle kaldı. Bu tarihten sonra yapılan anlaşmayla madenin yarısı Azerbaycan'a diğer yarısı Ermenistan'a bırakıldı. (Hukuki olarak tamamı Azerbaycan'ın parçası olmaya devam ediyor). 2007'de Ermenistan, tek taraflı olarak Rusyalı GeoProMining şirketine madeni kullanma hakkı verdi.[6] 2009 yılında 320.500 ton, 2010 yılında 490.000 ton, 2011 yılında 880.000 ton altın cevheri çıkarılmıştır.[7] Madende 350 ile 400 arası işçi çalışmıştır.[8][9][10] Cevher, demiryolu ile taşındığı Ararat Altın Çıkarma Tesisinde işlenmektedir.
2020 Dağlık Karabağ savaşı 27 Eylül'de başladığında, GeoProMining şirketi madenin operasyonunu geçici olarak askıya aldı.[11] 25 Kasım 2020'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Ermenistan Başbakanı ve Rusya Devlet Başkanı'nın imzaladığı açıklamaya göre Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri birlikleri Kelbecer ilçesine girdi, ardından maden Ermeniler tarafından tahliye edildi. Azerbaycan birlikleri ilerledikçe, mühendislik çalışmalar ve mayın temizleme çalışmaları yapıldı.[12] Ertesi gün "Geghamasar" Ermeni cemaatinin başı Hagop Avetyan, Azerbaycan ordusunun madene giriş yaptığını bildirdi. Hagop Avetyan'ın söylediklerine göre, Azerbaycanlılar ateş etmeden gelmişler ve bölgenin kurtarılmasını talep etmişler, ardından müzakereler yapmışlardır. Avetyan'a göre maden çalışanları bölgede onlar için herhangi bir tehdit olmamasına rağmen bölgeyi terk etmeye başlamıştır.[13] O günün akşamı Ermenistan, Rusya ve Azerbaycan temsilcilerinin devlet sınırının nerede olduğunu tespit etmek için GPS teknolojisi kullanarak sınır belirleme çalışmaları yapmaya başladıkları duyuruldu.[14] Azerbaycan birlikleri, madenin Azerbaycan tarafında üç askeri karakol kurdu. 27 Kasım'da, Azerbaycan ordusu ile GeoProMining şirketi temsilcileri arasındaki uzun görüşmelerden sonra, şirket çalışanları madenin Azerbaycan bölümünü terk etti.[15]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Copernicus Open Access Hub". 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Азербайджанский клондайк: армяне должны возместить ущерб от эксплуатации месторождений в Карабахе". 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Азербайджанская ССР. Экономико-географическая характеристика. М.: Государственное издательство географической литературы. 1957. s. 54.
- ^ "Запасы составляют 120 тонн золота | 11/09/2010 16:51 Нагорного Карабаха". 18 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2011.
- ^ "Азербайджанский клондайк: армяне должны возместить ущерб от эксплуатации месторождений в Карабахе". 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ "Assets in Armenia". GeoProMining. 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2011.
- ^ "GPM GOLD планирует увеличить в Армении годовой объем производства золото до 150 тысяч унций с 2014 года". 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Aurum79.ru — Разведанные запасы золота в месторождениях Армении составляют около 268 тонн". 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Министр энергетики и природных ресурсов Армении: "Geopromining Gold" не нарушал законы страны". 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2011.
- ^ "«GeoProMining» расширяет свою деятельность". 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "В результате агрессии Азербайджана компания с российским капиталом прекратила работы в Варденисе". 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Подразделения Азербайджанской Армии вошли в Кельбаджарский район". 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Депутат и префект Сотка заявляют о проникновении азербайджанских военных на золотоносный рудник. Ранее Минобороны и правительство Армении эту информацию опровергли". 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "ВС Армении и Азербайджана разместят свои посты по границам, уточненным в результате делимитации – Минобороны". 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "В Ереване ответили на сообщения о нарушении границы армией Азербайджана". 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.