Yelpınar, Demirözü
| Yelpınar | |
|---|---|
 | |
 Bayburt'un konumu | |
  Yelpınar Yelpınar'ın Bayburt'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Bayburt |
| İlçe | Demirözü |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 65 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0458 |
| İl plaka kodu | 69 |
| Posta kodu | 69402 |
Yelpınar, Bayburt ilinin Demirözü ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Köyün eski adı Pülürek'tir.[3] Yerleşim 1530 yılı Osmanlı tahririnde Pülürek adıyla Bayburd kazasına bağlı bir köy olarak görülmektedir.[4] 1591 yılında köyde 109 Hristiyan (Ermeni) erkek yaşamaktadır.[5] 1642 yılı avarız defterinde Pulurek adıyla görülen yerleşimde, 24 Hristiyan ve 2 Müslüman olmak üzere 26 hane yaşamaktadır.[6]
1835 yılı Osmanlı kayıtlarında sadece erkek nüfus yer almakta olup bu tarihte 60'ı (15 hane) Hristiyan ve 18'i (8 hane) Müslüman olmak üzere toplam 78 erkek yaşamaktadır. Mufassal deftere göre Müslüman erkek sayısı 19, köydeki toplam erkek sayısı da 79'dur. Yerleşim, 1881 yılından 1898'e kadar 8 (7?) köyün bağlı olduğu nahiye merkezi olup nahiye müdürü de Kiypotk Ağa isimli bir Ermeni'dir. 1895 yılında bölgenin genelinde yaşanan Ermeni Olayları sırasında Ermeni çetelerce, köyde yaşayan Ermenilerinde desteğiyle Müslümanlara saldırılmıştır.[7][8] 1902 yılına ait Ermenice bir kaynakta Pılrag adıyla yerleşimden bahsedilmiştir.[9]
Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuyla da kayıtlarda Pülürek[10] olarak görülen köyün adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Yelpınar olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Bayburt il merkezine 21 km, Demirözü ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 65[2] |
| 2021 | 58[2] |
| 2020 | 57[2] |
| 2019 | 44[2] |
| 2018 | 81[2] |
| 2017 | 80[2] |
| 2016 | 74[2] |
| 2015 | 78[2] |
| 2014 | 75[2] |
| 2013 | 87[2] |
| 2012 | 93[2] |
| 2011 | 105[2] |
| 2010 | 109[2] |
| 2009 | 113[2] |
| 2008 | 120[2] |
| 2007 | 127[2] |
| 2000 | 132[12] |
| 1990 | 229[12] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Yelpinar, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Bayburt Demirözü Yelpınar Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. s. 557. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. Devlet arşivleri. 1997. s. 174. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ Ünsal, Alper (2020). "46 Numaralı Tapu Tahrir Defterine Göre Bayburt Ve Çevresinde Ekonomik Ve Sosyal Hayat". Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Yüksek Lisans Tezi. acikbilim.yok.gov.tr. ss. 31,341. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ İnbaşı, Mehmet (2007). "Bayburt Sancağı (1642 Tarihli Avariz Defterine Göre)". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10 (2). DergiPark. s. 116. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. atauni.edu.tr. ss. 27,28,139,208,373,398,399. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Özger, Yunus (2015). Bayburt Nüfus Defteri 1835-1848. Ankara: Bayburt Üniversitesi BAKÜTAM. s. 126-129,245,366,368,589. ISBN 978-605-99450-3-5.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b c "Yelpınar Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021.