Ulusal intranet
 | Bu maddenin Vikipedi'nin kalite standartlarına uyabilmesi için tamamen yeniden yazılması gerekmektedir. (Mart 2021) |
Ulusal intranet, bir ulus devlet tarafından, küresel İnternet'e ulusal bir ikame olarak kullanılan, sakinlerinin iletişimini kontrol etmek, izlemek ve aynı zamanda dış medyaya erişimlerini kısıtlamak amacıyla sağlanan IP tabanlı bir duvarlı bahçe ağıdır.[1] Ulusal intranete, İslam ülkeleri için helal internet teriminin kullanılması gibi başka isimler de verilmiştir.
Bu tür ağlar genellikle devlet kontrolündeki medyaya erişimle ve yabancıların işlettiği İnternet hizmetlerine ulusal alternatiflerle birlikte gelir: arama motorları, web tabanlı e-posta vb.[2]
Ulusal intranete sahip ülkeler listesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Myanmar[değiştir | kaynağı değiştir]
2011'den önce Myanmar'da, Myanmar Wide Web adı verilen, ev içi kullanıma yönelik ayrı bir intranet bulunuyordu.[3]
Küba[değiştir | kaynağı değiştir]
Küba'nın Ulusal Ağ adı verilen, devlet kontrolündeki kendi bir intraneti vardır.[4][5][6][7]
Kuzey Kore[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuzey Kore'nin 2000'li yıllara dayanan Kwangmyong ağı, bu tür ağların en bilinenidir.[8] Ağ, .kp üst düzey alan alanı altında, küresel İnternet'ten erişilemeyen alan adlarını kullanır.[9] 2016 itibarıyla ağ, 10.0.0.0/8 aralığında özel ağlar için ayrılmış IPv4 adreslerini kullanmaktadır.[9]
Rusya[değiştir | kaynağı değiştir]
2020'de Rusya, RuNet olarak bilinen bir dahili İnternet sistemini test etti.[10]
Çin[değiştir | kaynağı değiştir]
Çin'deki internet, yapı açısından bir duvarlı bahçe ağıdır, ama aynı zamanda dış bağlantı açısından Batı Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne bağımlıdır.[11][12][13] Dayanıklılık açısından Çin, küresel kamu internetinden etkili bir şekilde çekilip yurt içi bağlantıyı (esasen bir intranete sahip olarak) koruyabilir.[14][15][16] Bu, dünyanın geri kalanının Çin'e bağlantısının kısıtlanabileceği ve Çinli işletmelerin/kullanıcıların dış bağlantılarının da tam tersi şekilde kısıtlanabileceği anlamına geliyor.[17][18][19]
İran[değiştir | kaynağı değiştir]
İran'ın Ulusal Bilgi Ağı, Çin'in Güvenlik Seddi'ne benzer şekilde çalışır.[20][21][22] Nisan 2011'de üst düzey İranlı yetkili Ali Ağa Muhammedi, hükümetin İslami değerlere uygun hizmetleri sağlayacak kendi helal internetini başlatmayı planladığını duyurdu.[23] Kuzey Kore örneğine benzer bir ağ oluşturulması, İran dışından gelen istenmeyen bilgilerin kapalı sisteme girmesinin önüne geçecekti.[8] İran'ın duvarlı bahçesinin kendi yerelleştirilmiş e-posta hizmeti ve arama motoru olması planlanıyordu.[24]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "The Great Firewall of China". Bloomberg.com (İngilizce). 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ "Putin brings China's Great Firewall to Russia in cybersecurity pact". the Guardian (İngilizce). 29 Kasım 2016. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ Deibert, Ronald; Palfrey, John; Rohozinski, Rafal; Zittrain, Jonathan (25 Ocak 2008). Access Denied: The Practice and Policy of Global Internet Filtering (İngilizce). MIT Press. ISBN 978-0-262-29072-2. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023.
- ^ "Wait, Cuba has its own Internet?". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Cuba - The World Factbook". www.cia.gov. 2 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ "More Cubans have local intranet, mobile phones". Reuters. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ Harrison Jacobs (6 Eylül 2018). "Is there internet in Cuba?". Business Insider (İngilizce). 30 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ a b Christopher Rhoads and Farnaz Fassihi (28 Mayıs 2011). "Iran Vows to Unplug Internet". Wall Street Journal. 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2012.
- ^ a b Mäkeläinen, Mika (14 Mayıs 2016). "Yle Pohjois-Koreassa: Kurkista suljetun maan omaan tietoverkkoon" [Yle in North Korea: Peek into the Network of the Closed Country] (Fince). Yle. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
- ^ "Russia Takes a Big Step Toward Internet Isolation". Wired (İngilizce). ISSN 1059-1028. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ "China's scary lesson to the world: Censoring the Internet works". Washington Post (İngilizce). 23 Mayıs 2016. ISSN 0190-8286. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "'Father' of China's Great Firewall Shouted Off Own Microblog". Wall Street Journal (İngilizce). 21 Aralık 2010. ISSN 0099-9660. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "U.S. says China internet censorship a burden for businesses". Reuters (İngilizce). 8 Nisan 2016. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "How China's Internet Police Control Speech on the Internet". Radio Free Asia (İngilizce). 22 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ "Search result not found: China bans Wikipedia in all languages". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "TLS certificate blunder revisited – whither China Internet Network Information Center?". Naked Security (İngilizce). 14 Nisan 2015. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ Dave Allen (19 Temmuz 2019). "Analysis by Oracle Internet Intelligence Highlights China's Unique Approach to Connecting to the Global Internet". Oracle. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2020.
- ^ "Baidu and CloudFlare Boost Users Over China's Great Firewall (Published 2015)". The New York Times (İngilizce). 14 Eylül 2015. ISSN 0362-4331. 24 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "How China's social media users created a new language to beat censorship on COVID-19". www.amnesty.org (İngilizce). 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ "Iran To Work With China To Create National Internet System". www.rferl.org. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld | Freedom on the Net 2018 - Iran". Refworld (İngilizce). 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ "What You Need to Know about Internet Censorship in Iran". Centre for International Governance Innovation (İngilizce). 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ "Iran clamps down on Internet use" 28 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Saeed Kamali Dehghan, The Guardian, 5 January 2012
- ^ Ryan Paul (10 Nisan 2012). "Iran moving ahead with plans for national intranet". Ars Technica. 25 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2012.
| Makale serilerinden |
 |