Tecer Dağları
| Tecer Dağları | |
|---|---|
 Sivas ve Tecer Dağları (77) | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 2.262 m (7.421 ft) |
| Listelenme | Ultra zirve |
| Koordinatlar | 39°31′12″K 37°25′48″D / 39.52000°K 37.43000°D |
| Coğrafya | |
| Konum | Sivas, Türkiye |
| Jeoloji | |
| Dağ türü | Sıradağlar, Tektonik |
  Türkiye' deki konumu | |
Tecer Dağları, Sivas'ın 40 km güneydoğusunda, 2262 metre yüksekliğinde, doğu-batı uzanışlı bir sıradağ. Huma Çayı dağı ikiye böler, güneydeki kısım Deli Dağı, kuzeydeki Çengelli Dağı adını alır.[1]
Hidrografya[değiştir | kaynağı değiştir]
Tecer Dağları'nın kuzey yamaçlarının sularını Kızılırmak Nehri, güney yamaçları Fırat Nehri'ne dökülen Çaltı Çayı drene etmektedir. Dağın zirveleri Fırat-Kızılırmak su bölümü çizgisini oluşturur.[2]
Dağın kuzey yamaçlarından kaynağını alan Tecer Irmağı, Sivas merkezden geçer, Kızılırmak'a dökülür.
Tecer Dağları kalkerli kırıklı, çatlaklı bir yapıdadır. Karstik yapıdan dolayı yüksek debili kaynaklara sahiptir. Beslenme alanlarında sanayi, tarım arazisi, çöp depolaması, maden işlemesi bulunmayan kalsiyum karbonatlı bu kaynak sularının kirlenme tehlikesi bulunmamaktadır. Karstik yapılar faylar, kırık hatları doğrultusunda gelişmiştir. Dağdan beslenen 11 kaynaktan en büyüğü Beşgözeler kaynağının debisi 150-565 l/sn'dir.[3]
Bitkiler ve hayvanlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Tecer Dağları çevresinde bozkırlar, kuru ormanlar ve yarı nemli ormanlar görülmektedir. Dağın kuzeye bakan yamaçlarında bakı etkisiyle sarıçam ve fındıkların görüldüğü yarı nemli ormanlar hakimdir. Dağın güney yamaçlarında meşe, ardıç ve karaçamlardan oluşan kuru ormanlar yer alır. Step topluluğunda yükseltiye göre gürlük ve türde değişim olmaktadır. Orman alt sınırı 1550–1600 m yüksekten geçmektedir.[4]
Tecer Dağı'nın eteklerindeki bozkır topluluğu doğal şartların sonucu değildir. Doğal bozkır için yağış sınırı 350 mm kabul edilmektedir. Çevrede bu sınırın üstünde yağışın düşme ihtimali %75'tir. Yağış yükselti ile artar ve dağın eteklerinde 400–500 mm ulaşır, Üst kısımlarında 600–900 mm yıllık yağış düşmektedir. Dağın 2000 m yükseklerine kadar kahverengi orman toprakları hakimdir. Dağın eteklerindeki bozkır insan müdahalesi ile oluşmuş antropojen bozkırdır. Buralarda doğal şartlar kuru orman yetişmesine müsaittir.[4]
Çevredeki 40 bitki takson Önemli Doğa Alanı kriterlerini karşılamaktadır. Sivas ölmezi (Helichrysum sivasicum) ve delidağ kantaronu (Hypericum pumilio) endemik bitkilerdir ve dünyada sadece Tecer Dağlarında görülür.[2]
Dağ çevresinde turnalar ve yırtıcı kuşlardan kaya kartalı, kara çaylak, kızıl şahin önemlidir.[2]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Dağlar". sivas.tarimorman.gov.tr. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ a b c "Tecer Dağları" (PDF). dogadernegi.org. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ EKEMEN, Tülay ,; KAÇAROĞLU,, Fikret; KAVAK, Kaan Şevki (2006). "Tecer Dağının (Sivas) karst hidrojeolojisi incelemesi". Yerbilimleri Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ a b GARİPAĞAOĞLU (FARIMAZ), Nuriye (2014). "Tecer Dağı çevresinde bitki örtüsünün ekolojik koşulları ve step problemleri". Türk Coğrafya Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.