Tartışma:Azerice/Arşiv 2

Lehçe meselesi

Başta Azerice (az: Azərbaycan dili) olmak üzere bütün Türk dilleri kendi Vikilerinde dil olarak veriliren, biz neden lehçe diyelim. Üstelik Türkçe için de lehçe diyoruz, yani bizim dilimiz diğer Türk dilleri kadar gelişmiş değil mi? --Kilimanjaro 20:41, 20 Nisan 2008 (UTC)

Lehçe meselesi cevab

Tabii ki türk dili Azeri dili kadar gelişmiş bir dil değil.Bən türkçe hocasıyım ve türküm.Ama azeri dilini biliyorum.Azerilerin dili daha gelişmiş bir dil.

Herhalde hiçbirinin anayasasında resmi dil olarak lehçe yazmadığı için onlar da lehçe adlandırmasını kullanmıyor. Bunda Sovyetler Birliği'nin Türkler üzerindeki dil politikalarının tesiri de olabilir. Dillerin sınıflandırılması konusunda siyasetin etkileri görülüyor. Birbirinden çok farklı gramer özellikleri gösteren Hint-Avrupa dilleri bir tek dil ailesine bağlanırken, küçük gramer farklılıkları bulunan Altay dilleri bir aile değil grup olarak kabul ediliyor. Madem işe siyaset veya tarih karıştırılıyor, biz neden Sovyetlerin veya Avrupalıların siyasetine göre belirlenmiş adlandırmaları ve sınıflandırmaları kullanalım? --78.185.163.167 10:06, 6 Mayıs 2008 (UTC)

Azerbaycan Türkçesine "Azerbaycan dili" denmesinin nedeni vikide şöyle açıklanmış: Dövlət dilinə həsr edilmiş bütün iclaslarda demokratik şərait yaradıldığından müxtəlif fikirlər özünü göstərir:

• Azərbaycan dilidir;
• Türk dilidir;
• Azərbaycan türk dilidir;
• Azəri türkcəsidir;
• Azərbaycan türkcəsidir;
• Türk dilləri ailəsinə daxil olan Azərbaycan dilidir.

Prezident Heydər Əliyevin çıxışından: "Gəlin türkdilli xalqlara baxaq. Bəli, biz türkdilli xalqlardan biriyik və türk mənşəli xalqıq. Kökümüz birdir. Özbək dili var, qazax dili var, qırğız dili var, tatar dili var, başqırd dili var, türkmən dili var, kumık dili var. Demək, bu türkdilli xalqların da hər birinin dilinin öz adı var. Türkdilli xalqlarda tatar dili də var, o biri qrup dillər var, onların da hər biri bu qrupa daxildir, amma hər birinin öz adı var… Axı nə təhər Azərbaycan türkcəsi? Millətimiz nədir? Azərbaycan türkü. Nə təhər bu millətin iki adı olsun? Bəs niyə özbək özünə demir ki, Özbəkistan türkü, tatar niyə demir ki, Tatarıstan türküyəm"

Yenə həmin iclasda dövlət başçısı qeyd edir: "… taleyimiz belə gətirib ki, məsələn bizə tatar deyiblər. Amma biz tatar deyilik axı. Neçə illər bizə tatar deyiblər. Elə Həsən bəy Zərdabi də özünə tatar deyibdir, o birisilər də özlərinə tatar deyibəlr. Bu Bakıda, Azərbaycanda bir belə azərbaycanlı ziyalı olduğu halda məktəblər açılmışdı - "russko-tatarskaya şkola"… Mən bununla sa­dəcə demək istəyirəm ki, bizim taleyimiz belə olubdur. Rusiyada bizə tatar deyiblər. Rusiyanın burada qubernatorları bizə tatar deyiblər. Ondan sonra 1918-ci ildən 1936-cı ilə qədər türk deyilib. 60 ildir biz "Azərbaycan dili", "azərbaycanlı" deyirik. İndi bəs nə edək? Bunlara cavab olmalıdır ki, bir qərar qəbul edək".

Məsələnin ciddiliyini nəzərə alan dövlət rəhbəri mütəxəssislərin iştirakı ilə geniş müzakirələr keçirdi və həmin müzakirələr mövcud problemlərin həlli üçün kifayət qədər məhsuldar oldu. Həmin müzakirələr göstərdi ki, yalnız milli ictimai təfəkkür deyil, bilavasitə mütəxəssislər də ana dilinin qeyd-şərtsiz "türk dili" adlandırılmasının əleyhinədirlər. Buna səbəb isə:

• iki müstəqil türk mənşəli dilin hər ikisinin eyni bir adla adlandırılması özünü doğrultmur və təcrübədə onları ayrı-ayrı adlarla (Azərbaycan türkcəsi - Türkiyə türkcəsi) adlandırmaq lazım gəlir;
• Azərbaycan ərazisində yaşayan qeyri-türk mənşəli müxtəlif xalqlar, etnoslar (talışlar, tatlar, kürdlər, ləzgilər və s.) "Azərbaycan dili"nin "türk dili" adlandırılmasından hər hansı halda narahat olurlar, bir sıra qüvvələr isə bundan istifadə edərək "xırda millətçilik" hisslərini qızışdırırlar;
• "Azərbaycan dili" adı artıq neçə on illərdir ki, uğurla işlənir, kifayət qədər böyük işlənmə təcrübəsinə malikdi.

Yani Azerbaycan'da adlandırma konusunda değişik siyasi kararlar alınmış, en son alınan siyasi kararla da anayasada resmî dil "Azərbaycan dili" olarak yer almış. Azerbaycan Türkçesi Vikipediya'da da anayasadaki şekliyle yer alıyor. --78.191.17.117 07:07, 11 Kasım 2010 (UTC)

Lehçe meselesine yanıt: Zenginliği bağımsız dil, akrabalığı lehçe.

Türkiye'de üniversitelerde gerek ders adı olarak ve gerekse akademik ifadesiyle bu dil "çağdaş Türk lehçesi" olarak kabul edilir. Ama burada dikkate alınan akrabalıktır, Türk dillerinin akrabalığı lehçe gibidir. Ancak zenginliği gözetildiğinde Azerbaycanca/Azerbaycan Türkçesi bağımsız bir dil seviyesindedir. Bu nedenle, akrabalığı vurgulamak gerektiğinde lehçe, aksi halde dil demek uygun düşer.

Azerbaycan Türklerine hakarettir. Türk birine Türk denir. Nasıl ki Türkiye de yaşayanların dili Türkiye/Anadolu Türkçesi ise Azrbaycan da yaşayan Türklerin dili Azerbaycan Türkçesidir. Sonu -lı -li olanlar ulus değildir. Türkiyeli diyemediğin gibi Azerbaycanlı da diyemezsiniz. Türkiye de yaşayanlar ne kadar Türk ise Azerbaycan da yaşayanlar da o kadar Türk'tür. Dil bilimi ile bir ulusu parçalayamazsınız. [...]. AytuğKOCATÜRK (mesaj) 12:20, 11 Mart 2017 (UTC)

Ben probleminizi pek anlayamadım, Dil Derneği'nin ve TDK'nın sözlüğünde Azerbaycanlı'nın, "Azerbaycan halkından veya bu halkın soyundan olan kimse" anlamına geldiği belirtilmiş. Kullanılmasında sakınca göremiyorum. --TmѰ e12 ^✉ 12:29, 11 Mart 2017 (UTC)

Azerice (İran)

İki mi Azerice var? Biri Türkce, biri Farsca? --Melikov Memmed 10:56, 20 Haziran 2009 (UTC)

O soruyu kimse cevaplayamaz da, bu "lehçe" tartışmasına ilişkin dikkatimi çeken bir husus: İngilizce vikipedinin İran'da konuşulan diller (En: Languages of Iran) maddesindeki "Azeri and other Turkish dialects" ifadesi nedense hiç tepki çekmemiş... --E4024 (mesaj) 11:58, 9 Temmuz 2012 (UTC)

Azerbaycan Türkçesi Azerbaycanda 8.5 milyon İranda 15-20 milyon arasında kişi ,Gürcistanda 300 bin civarında Kafkasya ve Türkiye'de konuşulmkatadır. Tahminen Azerbaycan türkçesi konuşan insan sayısı 25 milyon ile 30 milyon kişidir.Diğer vikilere bakabilir öğrenmek isteyende burda düzeltilmesi gerekmektedir.Nüfus sayı verisi

azeri yanlış bir kavram

arkadaşlar zaten azeri sözcüğü bir arapca ve farsca kökenli bir sözcüktür.ve azerbaycanda türklerden önce yaşayan ateş tapanlara denilir.o yüzden güney azerbaycanda yaşayan türkler kendilerini Türk bilerler ve buna göre azeri ya azerice demek yanlıştır. azerbaycanda yaşayan ve özellikle güney azerbaycanda yaşayan halkın adı:güney azerbaycan türk milleti.ve bu milletin de dili: azerbaycan türkçesidir

cevab

hiç de azerbaycanlılar kendilerini türk kabul etmezler.bu halk tam da türk kökeni halk değildir.Biz türklerin anadoluya yerleşmemiz 10. yüzyıla dayanır.azerilerse kafkazyada ve iranda yerleşimi ve devletler kurmaları m.ö 3. binyıla kadar gider.azeri sözcüğünün kökenine gelince. Doğru bu bir fars sözcüğü ola bilir ama bu adı taşıyan hükmüdar azeriydi ve azerlerin öemli bir çoğunluluğu onun neslindendir.türk kabileleri bu bölgede uzun zaman önceden yaşamakdadır. Halkın yarısı kavkaz kökeni halk ya. bu onların dili.türk dili de, arap dilide karışmış. ama önceki azeriler dedikde fars kökeni halk anlamayın. bu halk başka bir halk yani şimdiki azerilerin dedeleri.

"Azerbaycanlılar kendilerini Türk kabul etmezler" sözü büyük bir yalandır. Azerbaycan Türkçesi Vikiden:

Azərbaycan xalqı öz varlığını, bir xalq kimi mövcudluğunu bütün bəşəriyyətə çatdırır və milli dövlətinin qurduğunu tam şəkildə bəyan edirdi. Fətəlixan İsgəndər oğlu Xoyskinin başçılığı ilə Azərbaycan Demokratik Respublikası hökuməti təşkil olundu. Beləliklə, Azərbaycan xalqı nəinki türk xalqları arasında, həmçinin, bütün islam şərqi aləmində ilk dəfə olaraq respublika qurdu.

Daha bunun gibi binlerce örnek bulunabilir. --88.235.201.58 01:27, 27 Haziran 2011 (UTC)

Bizim milliyətimiz türkdür. Bunu təkcə mən demirəm. Bunu Azərbaycanın banisi(kurucusu) Məhəmməd Əmin Rəsulzadə (Mehmet Emin Resulzade), prezidentimiz(cumhur başkanımız) Əbülfəz Elçibəy (Ebulfez Elçibey) deyir. Bunu bayrağımızdakı mavi rəng deyir. Oturub araşdırsan çox şey taparsan. Mən bir neçəsini yazım: 5 aznin arxasındakı yazı (https://az.wikipedia.org/wiki/Az%C9%99rbaycan_manat%C4%B1#mediaviewer/File:5_manat_rev.jpg), yalquzaq snayperi (https://az.wikipedia.org/wiki/Yalquzaq_%28snayper_t%C3%BCf%C9%99ngi%29) və s. Bundan əlavə Güney Azərbaycanda da Azərbaycan türkləri özlərinə Azərbaycanlı yox, məhz Türk deyilər: https://www.youtube.com/watch?v=cKDZSxUjal8

Hörmətlər N1C4T97 (mesaj) 10:56, 8 Şubat 2015 (UTC)

Dile kolay gelen ifade başka, akademik ve resmi (hukuki) kavramsallaştırma başka

Türk: 1938'e kadar da Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde ve 1918'de kurulan ve 1920'de Sovyetler Birliğine bağlanan Demokratik Azerbaycan Cumhuriyeti'nde de resmi vatandaş tanımı "Türk" olmuştur.

Azerbaycanlı: Ülkenin milliyeti (vatandaşlık tanımı) Azerbaycan anayasasında "Azerbaycanlı" olarak geçmektedir(2017 itibarıyla hala öyle). 1991 Öncesinde Sovyetler birliği döneminde uzun süre de Azerbaycanlı olarak adlandırılmıştır.

Azeri: En kısa ifade bu şekilde olduğundan, dile kolay geldiğinden sokak dilinde yaygındır, ama ne resmi, ne de bilimsel/akademik dilde böyle bir ifade yoktur. Tarihte de yoktur.

Azerbaycanlı, Türk, Azerbaycan Türkü bunlar farklı seçeneklerdir, doğruluğu tartışılır ancak "Azeri" kesinlikle yanlıştır. KültürDilMedeniyet (mesaj) 12:05, 9 Ocak 2017 (UTC)

Paniranizm

Alman ve ingiliz vikipedide yayilmis olan Paniranizm Türk vikipedisinede gecmis. Azerbaycan Türkcesi hakkinda ki madde nerede? Neden "Azerice" ararken sözde eski bir iranî dil olan "Azerice" ye baglaniyoruz? Hem bir de Azerbaycan Türkleri aslinda Türk kökenli olmadiklarini sonrada Türklestirilmis olduklari yazili. Yahu bütün Iran´da tek "Azerilermi" türklesti? Böyle bir sey olurmu? Evet karisim olmustur, asimile olanda olmustur, fakat bunu bugünki Azerbaycan Türk halkina baglamak akil disi ve kötü niyetilidir. Derhal bu maddenin yeniden yazilmasini istiyorum. Azerbaycan Türkcesi adli bir madde bekliyoruz.

Burak Murat

Vikipedi sayfalarında benimde gözlemlediğim bir durum bu PANİRANİZM bu şekilde davrananlara vandaliz uygulanmıyormu vikipedide Türk tarihinin,kültürünün özellikle Türkiye ve Azerbaycan konularında çok ağır bir iran kültürü hakim kılınmaya çalışılıyor.Tarafsız olunması ve böyle bir toplumun değerlerine yabancı olan toplumların yargı belirtmesi ve başkasından olanı kendisinin gibi savunması doğru değil....

Kapalı E

Maddede "Azerice, Türk dilleri içinde Türkiye Türkçesine daha yakındır. Fonetik hususiyetine göre "é" (kapalı e) foneminin kullanımı ile diğer bütün şivelerden farklılaşır: Gét- (Az. Get- “Gitmek”); Él (Az. El “İl”)… E ile i sesleri arasında, Türkiye Türkçesindeki e sesinden biraz daha kapalı bir şekilde telaffuz edilir. Göktürk devrinde var olan kapalı e sesini bir özellik olarak bulunduran tek çağdaş Türk yazı dilidir" şeklinde bir bölüm var. Kaynak olarak da Muharrem Ergin gösterilmiş. Acaba tamamı mı yoksa ikinci cümle mi alıntı? İlk ve son cümlelerdeki ifadeler bana yanlış gibi geldi. Kapalı e sesi Türkiye Türkçesinde resmî dilde ve İstanbul gibi bir kaç şehirde kullanılmıyor. Yoksa gitmek, il gibi sözcükler diğer lehçelerde de çoğunlukla kapalı e'lidir. (Türkmen Türkçesinde uzun i'lidir.) --78.191.17.117 07:21, 11 Kasım 2010 (UTC)

Başlık

Ayrıca Azeri Türkçe'si Denilmesi gerekiyor. Sonuçta buda Türkçe. Türkiye Türkçe'si dediğimiz gibi.--Aguzer (mesaj) 16:11, 12 Eylül 2012 (UTC)

Azerbaycan Türkçesi veya Türkçe(Azerbaycan) kullanılması daha doğru olacaktır. Yukarıda yer alan Azerbaycan Türkçesi kullanılması itirazlarına katılıyorum ve o yönde değişiklik yapılmasını destekliyorum--Qwl ^{ye yaz} 09:59, 27 Nisan 2013 (UTC)

Bir Azərbaycan vətəndaşı olaraq mən də bunu dəstəkləyirəm. N1C4T97 (mesaj) 10:58, 8 Şubat 2015 (UTC)

Başlığın daha bilimsel bir dille yer alması gerekir.

Başlığın daha bilimsel bir dille yer alması gerekir. Bu yüzden "Azerice" yerine "Azerbaycan Türkçesi" olarak değiştirilmesi makaleye bilimsellik katacaktır. "Azerbaycan Türkçesi"nden sonra parantez içinde "Azerice" yazılabilir.

Azerice ve Azerbaycan dili diye bir şey yoktur.

Bu dili asıl adı Azerbaycan Türkçesi. Azerbaycan dili ve ya Azerice uydurma bir kavramlar. Hepsi Azerbaycan Türklerini kendi kökünden uzaklaştırmak için yapılan siyaset. Azeriler Azerbaycanda yaşayan halk deyildir-onlarla hiç alakası yok. O yüzden her söyleyene inanmayın ve biraz araştırma yapın. Birisine Azeri dersinizse onu çok üzebilirsiniz. Mesela eğer birise size Fars derse nasıl olur? Size alakası olmayan bir isimle karşılaşmak hiçde iyi değildir.

Evet bir Azerbaycan Türkü olarak ben de tam razıyım sizin fikrinizle. Ama bazı siyasi sebeplerden dilimizin adı Azerbaycan dili geçiyor. Azerbaycan hükumeti bunu böyle kabul ediyor. Tabi ki, türk olduğumuzu dilimizin türk menşeli olduğunu katiyyen inkar etmiyor. Azeri konusuna gelince, bu Farslar tarafından oynanılan bir oyun. Azerbaycan hükumeti bunu katiyyen kabul etmiyor. Ve sizin yani, Türkiye Türklerinin bize Azeri demesi bizi çok üzüyor ve aynı zamanda da sinirlendiriyor. Konunun başlığı Azerbaycan dili olması gerek.

N1C4T97 (mesaj) 18:08, 10 Şubat 2015 (UTC)

Azerbaycan dilinin adlandırılması

Merhaba arkadaşlar. Ben Azerbaycan vatandaşıyım ve Azerbaycan Türküyüm. Türkçe vikipedide Azerbaycan dili Azerice diye geçiyor. Oysaki Azeri İranda yaşayan varlığı isbatlanmamış ve dünya tarafından tanınmayan etnik bir grubun dilidir. Bizim dilimize Azerice denmesi çok yanlış. Bizi dilimiz Türk dillerinin Oğuz grubuna dahil. Devlet seviyyesinde bizim dilimizin adı Azerbaycan dili (Azərbaycan dili) geçiyor. (Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 21-ci maddəsinin I hissəsinə müvafiq olaraq Azərbaycan dilidir.) Lütfen bu sorunu düzeltin. Saygılarla N1C4T97 (mesaj) 13:14, 10 Şubat 2015 (UTC)

'azerbaycan dili' olması gerektiğine katılıyorum. --kibele 13:14, 11 Şubat 2015 (UTC)

● Devlet seviyesinde "Azerbaycan dili" olarak geçiyorsa bence de "Azerbaycan dili" olmalıdır. Sapphicgirl (mesaj)

• Azerbaycanca ya da Azerbaycan dili olarak kullanılabilir. --Uğurkent^mesaj 07:35, 15 Şubat 2015 (UTC)
• Bence de azerbaycan dili olmalı:) •Mclovinx• ^Mesaj 16:30, 18 Şubat 2015 (UTC)
• Halkın adını Azerbaycanlılar olarak değiştirilmesi üzere tartışma başlatmıştım. O zaman bu reddedilmişti. Geniş katılımlı bir tartışma olmadan ad değişikliğine gidilmesi doğru olmayabilir. Ayrıca ...dili gibi kullanımlar yerine -ce, -ca, -çe, -ça yapım eklerini kullanıyoruz. --esc2003 (mesaj) 21:41, 18 Şubat 2015 (UTC)
• esc2003 haklıdır. Önce Türk insanına anlatmak gerekir ki, biz Azeri değiliz--Melikov Memmed^⇒email 08:29, 24 Şubat 2015 (UTC)
• "Azerbaycanca" Türkçe'de ve TDK sözlüğünde hiç kullanılmamaktadır ve ayrıca Türkçe resmi yazışmalarında da hiç kullanılmamaktadır. Buna dikkat edilmelidir.

Bu yüzden Türkçe'ye yerleşmemiş bir sözcüğün Vikipedi'de kullanılması hatalı olur.

Beğenelim ya da beğenmeyelim, Türkçe'de (ve resmi yazışmalarda da) en yaygın olarak dil ve halk için Azerice ve Azeriler kullanılmaktadır.

Ancak "Azerbaycan dili", yaygın olmasa da, Türkçe de geçiyor ve de kullanılıyor. "Azerice" maddesinin "Azerbaycan dili" olarak değiştirilmesinde ben şahsen bir sakınca görmüyorum.

Ancak esc2003'ün de dediği gibi bir ad değişikliğine gidilmesi için geniş katılımlı bir tartışma gerekiyor ve bence bu konuda fikir birliği sağlanması gerek.

Bunun küçük ve basit bir konu olmadığı kesin. Aynı şey halkın adı için de geçerli. Sadece (benim gibi) Vikipedi'deki kayıtlı kullanıcılar dışında, Vikipedi yöneticileri ve (eğer Vikipedi kullanıcıları arasında varsa) dil bilimcilerin de fikirlerini almak gerek. --Menikure (Mesaj) 19:19, 03 Mayıs 2016 (UTC)

• Azerbaycan anayasası kaynak gösterilerek "Azerbaycan dili" olsun denmiş. Almanya anayasasını kaynak göstererek Deutsch yapmaktan farkı var mı? "Türkçe" kaynaklar değerlendirmeye alınır bu durumlarda.--Rapsar^Efendim? 22:48, 3 Mayıs 2016 (UTC)

Ad seçimi? Azerbaycanca, Azerbaycan Türkçesi, Türkçe, Azerice vb.

Bu maddenin doğru adı taşıdığı konusunda şüpheliyim. Yukarıda ifade edilen "Azerbaycan dili" veya Azerbaycanca şeklinde kullanımına yönelik önerilere katılıyorum. Karışıklığa yol açmayacaksa "Türkçe (Azerbaycan)" gibi de kullanılabilir, gayet güzeldir. Tabii doğrusunun ne olduğu tartışmalıdır ama olabilecek en yanlış adlandırma bence Azerice ifadesidir. Şöyle ki:

Azerbaycanca: Ülkenin dili Azerbaycan anayasasında açıkça "Azerbaycanca" olarak geçmektedir, 1995'ten beri (2017 itibarıyla hala öyle). 1991 Öncesinde Sovyetler birliği döneminde uzun süre de Azerbaycanca olarak adlandırılmıştır.

Türkçe: 1991'den 1995'e kadarbağımsız Azerbaycan'da ülkenin resmi dili "Türkçe" olarak kabul edilmiştir ve yasalarda böyle geçmiştir. 1938'e kadar da Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde ve 1918'de kurulan ve 1920'de Sovyetler Birliğine bağlanan Demokratik Azerbaycan Cumhuriyeti'nde de resmi dil "Türkçe" olmuştur.

Azerbaycan Türkçesi: Türkiye'deki üniversitelerde Çağdaş Türk Lehçeleri bölümlerinde bu dilin adı bilimsel olarak "Azerbaycan Türkçesi" olarak kullanılmaktadır.

Azerice: En kısa ifade bu şekilde olduğundan, dile kolay geldiğinden sokak dilinde yaygındır, ama ne resmi, ne de bilimsel/akademik dilde böyle bir ifade yoktur. Tarihte de yoktur.

Buna bir örnek vereyim, Anadoluda, bilhassa taşrada küçük yerlerde Alman/Almanya denmez de dile öyle kolay geldiğinden Alaman/Alamanya denir yaygın olarak. Diyelim Türkiye'de 40 milyon Alaman diyor, 30 milyon Alman diyor, şimdi yaygın kullanım budur diye Almanya maddesini Alamanya yapabilir miyiz? Üstelik farklı anlama gelen bir sözcük kullanabilir miyiz? Türkiye'de çoğu insan Avustralya ile Avusturya'yı birbirine karıştırıyor. Avustralya'ya Avusturya diyor. Avustralya maddesini Avusturya yapabilir miyiz? Ya da Avusturya anlam ayrımı: Avustralya/Avusturya yapabilir miyiz? Siyahilere "Arap" demek de çok yaygın Anadoluda? Ona uymuyorsak neden Azeri'ye uyuyoruz? Veya benzer şekilde başka örnekler de verilebilir...

Azerbaycanca, Türkçe, Azerbaycan Türkçesi bunlar farklı seçeneklerdir, doğruluğu tartışılır ancak "Azerice" kesinlikle yanlıştır. "Azerbaycan Türkçesi" güzel bir adlandırma, en doğrusu da budur eğer bu seçenek kabul görmezse ama Azerbaycanca da ikinci seçenektir. "Azerbaycan dili" üçüncü seçenek olabilir. KültürDilMedeniyet (mesaj) 15:48, 13 Ocak 2017 (UTC)

Dilbilgisi Eksikliği

Dilbilgisi bölümü yok. Bunun için "Dilbilgisi" bölümü oluşturdum. Kendi bilgilerimle isim hallerini yaptım. Değişiklik onaylanırsa çok daha fazla bölüm ekleyeceğim. Aynısını öbür Türk dillerine de uygulayacağım. Oğuzhan 61TS (mesaj) 13:37, 20 Kasım 2016 (UTC)

Azerice, Azerbaycanca ve azeri nedir?

Bunlar yoktur ve [...]. Yanlış bilgilendirme yapılıyor. Neyin peşindesiniz bilmiyorum ama bunları yazanların tamamen karşısındayım. [...] --AytuğKOCATÜRK (mesaj) 12:13, 11 Mart 2017 (UTC)~

Azerice kullanımında hatalı bir şey yok TDK'da Azerice, Azerbaycan Türkçesi'nin eş anlamlısı olarak belirtilmiş, ayrıca lütfen kullanıcıları eleştirmeyiniz. --TmѰ e12 ^✉ 12:19, 11 Mart 2017 (UTC)

Yinelemeler

@Esc2003: Madde adında dilin adı her geçtiği yerde dilin kullanılan tüm adlarını listeleyerek vermenin bir yararı var mı? Madde adı şu anda Azerice ise (ki bu adı şahsen kullanmadığımı yazmıştım, hatırlarsın, benim için fark etmiyor), o zaman Azerice dememiz neden yetmiyor? Neden her yeri "Azerice (Azerbaycan Türkçesi)" yapıyoruz?

Vito Genovese 15.47, 8 Kasım 2019 (UTC)

Her yeri belirttiğin şekilde yapmadığım görülebilir. "Türkiye Türkçesi" şeklinde bölümlerin ilk başında belirtmek gerekiyor, yaptığım şey bu. --esc2003 (mesaj) 15.50, 8 Kasım 2019 (UTC)

Söylediğini anlayamadım, açabilir misin rica etsem?

Bir de az önceki değişikliğimi "Azerbaycan yoktu o dönem" diyerek geri aldın ve maddeyi "o dönemki değişkeye Azerbaycan Türkçesi denir" hâline getirdin. Azerbaycan yoksa Azerbaycan Türkçesi niye var?

Vito Genovese 15.57, 8 Kasım 2019 (UTC)

Arap asıllı Türk alfabesinin kullanıldığı devirlerde Azerbaycan ve Osmanlı Türkçesi sahalarında cümle yeterince açık. Ortak yazma geleneği nedeniyle iki farklı Türkçe arasında büyük ortaklıkların oluştuğu anlatılmış. "Sanırım burada dilsel değişkelere değil coğrafi bölgelere gönderim var" demişsin. Bugün bağımsız devlet olan Azerbaycan, tarihî Azerbaycan içinde yer almıyor, dolayısıyla anladığın gibi değil. "Azerbaycan yoksa Azerbaycan Türkçesi niye var" sözünü senin biraz açman gerekiyor. --esc2003 (mesaj) 16.17, 8 Kasım 2019 (UTC)

Şimdi ben "Azerbaycan ve Osmanlı Devleti'nde" olarak düzeltince o ifadeyi sen geri alıp "Azerbaycan" yoktu o zamanlar dedin ya? Azerbaycan devlet olarak yok ama bir Azerbaycan var senin yazdığına göre, AZ de orada konuşulan Türk dili değil mi? Eğer bu ifade etnolojik coğrafyalara değil dillerin konuşulduğu bölgelere gönderimde bulunuyorsa, o zaman dillerin adını verelim: Azerice ve Osmanlı Türkçesi. İlk değişikliğim zaten buydu, geri almıştın. Maddede bir yerde daha geçiyor bu şekliyle. Bu dilin adı eskiden Azerbaycan Türkçesi idi, şimdi Azerice oldu desen, o da çok oturmuyor, çünkü Osmanlı Türkçesi de bir zamanlar yalnızca Türkçe idi. Eski Anadolu Türkçesi de bir zamanlar yalnızca Türkçe idi. Azerbaycan Türkçesi Azericenin falan yüzyıl önceki aşamasına verilen ad deseydin belki mantıksal olarak otururdu, ama sanırım öyle bir iddian da yok.

Son olarak Türkiye Türkçesi ibarelerini Türkçe olarak düzeltmemiz gerekiyor ilk yaptığım gibi. Bu dilin adı Türkçe, maddesinin adı Türkçe. Bu maddeye dilin adı da en azından şu an için Azerice. Zikrettiğimiz diğer dilin adının da Osmanlı Türkçesi olmasına karar verdiğimize göre topluluk olarak, Türkçe, Azerice ve Osmanlı Türkçesi olarak netleştirmek gerekiyor bu ibareleri.

Vito Genovese 16.29, 8 Kasım 2019 (UTC)

Tartışmaya başkaları da katılsa nasıl olur? Senin şu dediğin öyle değil, bu böyle değil diyerek bir yere varamayacağız. "Osmanlı Türkçesi de bir zamanlar yalnızca Türkçe idi" Azerice neydi acaba? "Eski Anadolu Türkçesi", adı itibarıyla pek çoklarını yanıltıyor. Yanıltıyor diye ada itiraz edenler de olmuş zaten. Topluluk olarak dilbilimsel konularda karar alma gibi bir haddimizin olduğunu hiç zannetmiyorum. Osmanlıca ifadesini bertaraf etme gibi bir karar almadık, edilmedi de. Konu madde adıyla sınırlı, dille ilgili içerikleri kapsamıyor. Maddelerde aynı kavram için kullanılan bütün kelimeler kullanılabilir, tıpkı Osmanlıca gibi. --esc2003 (mesaj) 16.57, 8 Kasım 2019 (UTC)

Dediğim gibi, hangisi kullanılıyorsa kullanılsın. Ama madde adında listeledikten sonra her yerde niye bir daha ikili üçlü zikrediyoruz farklı adları? Ayrıca madde adı Türkçe iken niye ısrarla Türkiye Türkçesi diyorsun TR ISO kodlu değişkeye? Şu sorulara yanıt versen sonuca gidecek belki tartışma.

Vito Genovese 17.02, 8 Kasım 2019 (UTC)

Aynı aileden olan ve ne yazık ki kendine ait özel adı olmayan birden fazla dil bir aradaysa en azından paragraf veya şablonun başında bunu belirtmek gerekiyor. Dille ilgili bir maddede şu an iletişim kurmak için kullandığımız dilin yanına Kırgızca da gelse "Türkiye Türkçesi" diye belirtmek de gerekir. Tartıştığımız maddenin adı Azerice, dolayısıyla senin dediğin "madde adı Türkçe iken niye ısrarla Türkiye Türkçesi diyorsun TR ISO kodlu değişkeye" diye bir şey söz konusu değil. İran'da bulunan Azerbaycan ile son 100 küsur yıldır Azerbaycan olarak adlandırılan devletten bir arada bahsediliyorsa yerine göre Kuzey Azerbaycan, Azerbaycan Cumhuriyeti diyebiliyoruz. Tartışmayla ilgili buradan mantık yürütebilirsin. --esc2003 (mesaj) 17.49, 8 Kasım 2019 (UTC)

Bu dillerin kendine ait özel adı yok demişsin. Var? Onun dışında her Türk dili zikredildiğinde Türkiye Türkçesi diye belirtmek gerekiyor diyorsun ama ortaya bir neden sunmuyorsun. Bir gerekçe yok ortada, kaçıncı mesaja geldik. Bu dili de aslen ikiye ayırıp Kuzey Azericesi (ya da AZ'si işte ne diyeceksek) ve Güney Azericesi diyorlar ama ona zaten girmiyoruz. Basit bir durumlar karşı karşıyayız. Somut bir gerekçe rica ediyorum hâlen.

Vito Genovese 20.19, 8 Kasım 2019 (UTC)

"Türkiye Türkçesi"nin kullanımının bertarafı ile ilgili gerekçeni görmemişken "somut gerekçe rica"na anlam veremedim. Türkçenin geniş bir de dar anlamı var. Diğer Türk dillerinin bahsi geçiyorsa dar anlamda kullanılan adı ayrıca belirtmek gerekir. Türk dillerini ele alan yazıların pek çoğunda bunu görme sebebimiz bu değil midir zaten? Konunun bu kadar uzamasından rahatsız olduğumu bilmeni istiyorum. Dediğim gibi bırakalım artık farklı kullanıcılar görüş bildirsin. --esc2003 (mesaj) 21.01, 8 Kasım 2019 (UTC)

Değişikliğimi geri alan kişi olarak ispat yükümlülüğü sana düşer normal şartlarda, çünkü itiraz eden sen oluyorsun bu durumda. Ancak Tartışma:Türkçe ağızları sayfasında sunduğum kaynaklarla ispatı da yine benim yaptığımı düşünüyorum. O tartışmada da son yorumda sana sorularım olmuştu, ama sen değişikliği beğenmekle yetinip yanıt vermemiştin. Şimdi de "gerekiyor"dan başka bir şey söylemiyor konumdasın. Konular spekülatif değil, somut temelli hareket etsek zaten uzamayacak da, uzasa da bu bir sorun teşkil etmemeli, Vikipedi'nin özü bu. Tartışarak doğruyu bulmak amaç, ancak ben bilimle geliyorum karşına, senin yorumlarında temeli sunulmamış bir gereklilik çıkıyor yalnızca karşıma.

Türk dillerini ele alan yazılarda "Türkiye Türkçesi" ibaresini görüyorsak eğer, bu yazıların hemen hepsinde tüm Türk dillerine X Türkçesi, Y Türkçesi, Z Türkçesi dendiğini de beraberinde görüyoruz. Bu, geleneksel yaklaşımda bu dillerin yanılsamayla lehçe ve tamamen hatayla şive olarak görülmelerinden geçiyor. Bunların kaynaklarını tek tek sundum. Bu tür sınıflandırmalar binlerce dil konusunda tipolojik bilgi ve bulguya sahip olan, yüzlerce dili karşılaştırarak sonuçlara ulaşan tipolog dilbilimciler tarafından gerçekleştirilir ve bu konuda alanyazın nettir.

Tekrar ediyorum: Ben bu dile kendi özel hayatımda Azerbaycanca diyorum, çünkü Azeriler Azerice adından rahatsız oluyor ve muhatabımı üzmekten kaçınıyorum. Ancak burada Azerice adında karar kılınmış. Sorun değil, ancak altını çiziyorum ki bu zaten benim tercihim değil. Ben diyorum ki, kendi tercihim bile olmayan ancak topluluğun seçimi olan bu adda karar kılınmışsa, Azerice olarak maddede tutarlı bir şekilde kullanımı gerekir. Diğer adlar madde girişinde zaten veriliyor. Sen madde içinde çeşitli yerlere Azerbaycan Türkçesi yerleştiriyorsun bunun üzerine.

Sonra diyorum ki, Türkiye'de resmî dil olan Türk dili değişkesinin adı Türkçe. Maddesi de bu adı taşıyor. Türk dillerine lehçe diyenlerin metinlerini saymazsak Türkiye Türkçesi diye bir kullanım söz konusu değil, "dilbilimde" böyle bir kullanım yok. İngilizcede de yok, Almancada da yok, Rusçada da yok, yok da yok. Bu durumda maddenin her yerinde Türkçe ibaresini Türkiye Türkçesi olarak değiştirmen de dilbilimsel bulgularla tutarlı bir hareket değil.

Yalnızca şöyle bir durumda bu tür bir kullanıma hak veririm: Geçmişte, tarihin herhangi bir noktasında o an Türkçe olarak adlandırılan değişke Anadolu bölgesiyle Azerbaycan bölgesi arasındaki ayrımlara tabi olur, Azerbaycan'da AZ gelişmeye, Türkiye'de buranın değişkeleri gelişmeye başlar ve ayrılma görülür. O zaman "Azerbaycan Türkçesi" ve eğer o dönem için buraya Türkiye dememiz doğruysa "Türkiye Türkçesi" gibi bir ayrım yapılabilir, çünkü o noktada iki dil de Türkçedir. Ona yüzde yüz katılırım. Ancak tarihin şu anki noktasında bu değişkelerin sınıflandırması (dil) da bellidir, adı (Türkçe ve Azerice) da bellidir, sesbilimsel/biçimbilimsel/sözdizimsel özellikleri de bellidir.

Bu yazdıklarım ışığında, "tarihi ayrımdan söz edilen bir yerle karşılaşmadığım müddetçe" Türkiye Türkçesi ibarelerini Türkçe, "Azerice (Azerbaycan Türkçesi)" gibi ibareleri de Azerice olarak düzeltiyorum. Gerekliliğe yönelik inancın dışında bir husus ortaya koymadan da geriye almamanı rica ediyorum. Özellikle Türkçe maddesinin adı Türkiye Türkçesi olarak değişmeden... Sonuçta tablete yazı yazmıyoruz. Bunlar gerekirse değiştirilir, çok büyük sorun değil. Ancak bilimsel bir bulgu sunmadan benim sürümüm geçerli kalsın ısrarı yanlış olacaktır, ki ben de şu ana kadar geri aldığın hiçbir değişikliğimi aynen yinelemedim fark ettiysen.

Vito Genovese 06.52, 9 Kasım 2019 (UTC)

Hangi ekole bağlı kaldığını yazsaydın tam olurdu da her neyse seni tebrik ediyorum başka bir şey de demiyorum. Her zamanki destanlarını yazmaya devam edebilirsin bilirkişi olarak. :) -esc2003 (mesaj) 07.09, 9 Kasım 2019 (UTC)

Kısa yazma becerisinden yoksun olduğum için samimi olarak üzgünüm, gerçekten çok mutlu değilim bu özelliğimden. Amacım seni ne "yenmek" ne de üzmek. Keşke ironik bir yanıt vermeseydin de sadece bilim ışığında gerekeni konuşup bir sonraki düzeltilecek şeye dönebilseydik birbirimiz hakkında olumsuz düşünmek yerine. Ama nedense bu Türkiye'de olamıyor bir şekilde. Bizde ortalığı yangın yerine döndürmesi garanti ifadelerle karşılaştıklarında bile soğukkanlı bir şekilde bilim konuşmaya devam edebiliyor Türkiye dışındakiler.

Vito Genovese 07.22, 9 Kasım 2019 (UTC)

Ağız konusunda muğlaklığın olduğu belirtilip kesin sınıflandırmalar yapmadan bir aktarım yapmayı öneriyorum. Buna yönelik türetilen madde ve kategori adlarının da kesin bir şekilde yapılmaması gerekiyor. Genel Türkçenin geçtiği durumlarda, -ayrı diller olarak değerlendirilmesini savunan- Talat Tekin tarafından da Türkiye Türkçesi adlandırmasına başvurulduğu görülebilir. Başka bir tartışmayı bu sefer senin öne sürdüğünü görüyorum. Oradaki son mesajına cevap vermeyip teşekkür etmemi de kendince sana hak verdiğim ya da cevap veremediğim şekilde yorumlamışsın. Başka dil üzerinden yaptığın kıyasa, akıl yürütmeye katılmadığımı belirten şeyler yazıp seni sinirlendirmek istemedim sadece, alttan VP:GÖRÜŞ sopası uzatılır diye düşünmedim değil. Konudan bağımsız Galiçyacayı da Galiççe diye yeniden taşıyabilirdin bence, açıklamaların tatmin edici olacaktır. esc2003 (mesaj) 08.01, 9 Kasım 2019 (UTC)

Birincisi, ben tartıştığım insanı engellemem, elimdeki yetkileri karşımdakileri sindirmek için kullanmam. Bunu yapacak olsam bu gevezeliğime de ihtiyaç olmazdı, engel gerekçesine "#yargıdağıtıyorum" yazar engeller engeller geçerdim. Bunu en iyi bilmesi gerekenlerden birisin, o yüzden teessüf ederim. Ha, çok çok eskiden belki yapmışımdır belki, hatırlamıyorum, yapmışsam da yanlış yapmışımdır. Bu arada teşekkürünü hak verme olarak yorumlamamıştım, sadece tartışmayı kesmeni garipsemiştim.

Galiççenin geri alındığını senin söylemenle fark ediyorum. Gerekçenin makul bir temeli var, çok da hakim olduğum bir coğrafya ve dil grubu değil, o yüzden o tartışmaya yakın zamanda dönmem muhtemelen. Ama buradaki konuda az biraz bir şeyler biliyorum.

Dilbilimin sınıflandırmaları kesin, bir muğlaklık yok. Senin sözünü ettiğin muğlaklığı göremiyorum. Bu nedenle madde ve kategorileri kesin bir şekilde adlandırmamak da mantıklı görünmüyor. Bu sınıflandırmaları oturup ben yapmadım, zaten yapılmış. Bu sınıflandırmalar üzerinden maddelerimizi ve kategorilerimizi düzenleriz. Ondan sonra bilim bize farklı şeyler söylerse ona göre güncelleme yaparız. Elimizdeki viki teknolojisi tam da bunun için var, her şeyi düzeltip geri alabiliyoruz zaten.

Genel Türkçe dediğin nedir? Türk dillerinin bütününe mi genel Türkçe diyorsun? Tüm Türk dilleri Türkçenin lehçeleridir yaklaşımındaki Türkçe olarak mı kullanıyorsun? Turkic'i Türkçe olarak çeviremeyiz, bu çok açık. Germanic'i Almanca olarak çevirmediğimiz gibi. Başka bir anlamda kullanıyorsan da belirt lütfen, ona göre çözülür belki konu.

TR dışındaki değişkelere Türkçe demiyor dilbilimciler, maddelerimiz de ad itibarıyla bunu yansıtıyor. Horasan ve Osmanlı gibi iki istisna var. Bu konudaki tartışmaları hâlen geriye dönüp okumadım ama, Horasan Türkçesi durumunda Horasanca diye ayrı bir dil var, Horasan da bu dili konuşanlara ait olmadığı için bu adda bir sıkıntı potansiyeli var diye düşünüyorum şu an. Dil Kurulu gündemine bu konuda bir e-posta düştü daha yeni, o vesileyle biraz düşünme fırsatım oldu bu konuda. İkinci durum da Osmanlıca Türkçenin direkt öncülü olduğu ve Osmanlı Türkçesi adının yaygınlığı nedeniyle istisnai bir durum söz konusu. Bunlar düşünüldüğünde topluluğu geçmişte ikna edememiş olmam çok şaşırtıcı değil (ki ilkinde ne iddia ettim gerçekten merak ediyorum, ama inatla okumaya direniyorum geçmiş görüşlerimi). Bu gibi örnekleri saymazsak Sahacasından Gagavuzcasına her dilin kendi adı var, maddelerin de yansıttığı üzere. Bu nedenle Türkçe dışında konuşulan bir "Türkçe", yani TR, zaten yok. Türk dilleri var, Türkçe değil onların da adı. Kökeninden söz etmiyorum, adından söz ediyorum. Her şeye X Türkçesi demeye kalkmazsak bir muğlaklık olması için neden de yok.

Vito Genovese 08.37, 9 Kasım 2019 (UTC)

"Genel Türkçe dediğin nedir" sorusunu angarya olarak değerlendiriyorum. İngilizce düşünüp yorum yapmak senin hoşluğun. Cermence demek Türkçede ne zamandan beri Almanca demek oldu? Almancada dahi bu böyle değilken hem de? Şu makalede de adlandırma sorunu olduğu anlatılıyor istersen okuyabilirsin. İstisnai durumlar demişsin; ama Ana Türkçe, Eski Türkçe, Orta Türkçe gibi kavramları Türkiye Türkçesinin dönemleri mi zannediyorsun? Evet, Türkçenin bir anlamı da Türk dilleri demektir. Talat Tekin örneğini verdim. Kendisi lehçe-şive ayrımını yanlış bulur, karşı çıkar; fakat Türkiye Türkçesi diye yerine göre belirtme gereği görür. Türkçedeki -çe eki; Arapça -î ve Hint-Avrupa dillerindeki -ic ekiyle aynı görevi görüyor. --esc2003 (mesaj) 19.29, 9 Kasım 2019 (UTC)

┌────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────┘ Sorum samimi bir soruydu, çünkü seni anlamamın yolu bu. Turkic'i Türkçe olarak çeviren anlayış elbette Proto Turkic'i Ana Türkçe, Middle Turkic'i Orta Türkçe yapacaktır. İki kavramımız var: Turkic, Turkish. -CA biçimbirimi bir dil adı yapar, her dilin böyle bir yeteneği yoktur. Bir dil ailesine -CA biçimbirimi konmaz, bir lehçeye de konmaz. Daha bu sabah -CA biçimbirimi kullanan lehçe maddelerini düzelttim. Dil ailelerine de bunu koyamazsın, koyan bazı istisnalar da bunu politik nedenlerle yapar (Türk dillerinden ve/veya toplumlarından söz etmiyorum). Dolayısıyla Kıbrısça diye bir şey yoktur, Adıyamanca diye bir şey yoktur. Türkçe vardır, Kırgızca vardır, Sahaca vardır.

Bu dillerin hepsini Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Saha Türkçesi diye yapalım istiyorsan; adlar değil mesele. Sonra sen bu maddelerde insanlara dilbilimsel ölçütlere göre belirlenen dil, lehçe ve ağız ayrımını anlatabilecek misin? Neden tüm bu değişkelerin adlarının TR'nin adı olan Türkçe sözcüğünü barındırdığını ne gibi bir temelle anlatmayı düşünüyorsun? Dilbilim evrenseldir. Ben İngilizce de düşünsem, Rusça da düşünsem mutlaktır, geriye kalan farklı dillerin o kavramlara verdiği adlardır.

Vito Genovese 20.54, 9 Kasım 2019 (UTC)

Önceki tartışmalara değinmek gerekiyormuş. Anımsattığımda tartışma ahlakından girip bunları dışarıya ittin. Boşa zaman kaybı olmuş gerçekten. Cidden bizim dilden diğer Türk dillerinin türediğini sanan insanlar var. Kırgız, Tatar, Özbek bunların ayrı adları olduğu için karıştırma söz konusu olmaz. Bunların yanına da Türkçe adını koyalım dediğimi hatırlamıyorum. Bahsettiğin anlayışı yazarsan sorun çözülür, "dünya Türk olsun"cular demiştin geçmiş tartışmada. Nişanyan Sözlüğe bakıyor musun? Orada bu terimler gayet güzel kullanılıyor. Nişanyan hangi anlayış içinde mesela? German-Germanic örneğinden sonra hangi dilde düşündüğünün gerçekten önemi yokmuş. O ayrım ne Türkçe ne de Almanca için şarttır. İngilizce için ise Alman'a verdiği isimden dolayı şarttır. Bence bitirelim artık. --esc2003 (mesaj) 22.09, 9 Kasım 2019 (UTC)

Ben herhangi bir noktada senin söylediklerini küçümsemedim, zannediyorum ki sana karşı bir saygısızlık yapmadım. Söylediğin şeyi şu son birkaç gündür devam eden tartışmalarda etmediğime göre yine Osmanlı ve Horasan Türkçesi tartışmalarına atıfta bulunuyorsun, etkilenmemek adına yeniden okumadığımı ve okumayacağımı söylediğim tartışmalara. Şu anda yazdıklarıma etki etmiyorken hem de. Hiçbir değişikliğini geri almayarak, senden öğrenmeye çalışarak sana gösterdiğim saygıyı senden görememek beni hayal kırıklığına uğrattı. Bundan sonra kaynakların konuşmasını sağlamak daha mantıklı görünüyor.

Vito Genovese 23.47, 9 Kasım 2019 (UTC)