Refah Sınır Kapısı
| Refah Sınır Kapısı ميناء رفح البري | |
|---|---|
معبر رفح | |
 | |
 |
Refah Sınır Kapısı, (Arapça: معبر رفح) Filistin'in Gazze Şeridi bölgesi ile Mısır arasındaki tek sınır kapısı olan ve adını sınırın geçmesiyle bölünen Refah şehrinden alan sınır kapısıdır.[1]
Güncel Durumu[değiştir | kaynağı değiştir]
| İsim | Bağlandığı Ülkeler | Durum |
|---|---|---|
| Refah Sınır Kapısı |  Filistin -  Mısır |
Kapalı[2] |
Adı[değiştir | kaynağı değiştir]
Refah Sınır Kapısı, Gazze Şeridi'nin ana güzergahlarından Selahaddin Caddesi'nin güney ucunda yer almaktadır. Mısır ile olan Refah Sınır Kapısı haricinde, Gazze Şeridi'nin dışa bağlantısını sağlayan bir diğer nokta da İsrail-Filistin Gazze Şeridi arasındaki Beyt Hanun (Erez) Sınır geçişidir. Diğer sınır kapısı ise başlangıcında olup, ki bağlanmaktadır. Bu sebeple Selahaddin Kapısı olarak da anılır.[3] Sınır geçiş noktası, Ekim 2009'da sınır hattının altındaki tünelleri hedef aldığı gerekçesiyle düzenlenen İsrail bombardımanı ile hasar görmüştür. Bunun ardından Refah şehrinin güneyinde tekrar inşa edilen yeni Refah Sınır Kapısı, Arapça geri dönüş anlamına gelen El-Avde olarak da anılmaktadır.[4]
Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]
1948 Arap-İsrail Savaşı ile birlikte Filistin'de kalan Arap bölgeleri, komşu Arap ülkelerince kontrol altına alındı. Bu dönem boyunca Gazze Şeridi de Mısır idaresi altındaydı ve Gazze ile Mısır arasında sınır bulunmuyordu. 1967'de Altı Gün Savaşı sonrasında İsrail yalnız Gazze'yi değil, Sina Yarımadası dahil Mısır topraklarını ele geçirdi. 1978 Mısır ile İsrail arasında imzalanan Camp David Sözleşmesi ve 1979 İsrail-Mısır Barış Antlaşması sonrası ise Gazze hariç olmak üzere bu bölgede geriye kalan topraklar Mısır'a geri verildi. Philadelphia Hattı olarak adlandırılan 100 metre genişliğindeki kıyı şeridi, Mısır ile Gazze Şeridi arasında tampon bölge olarak bırakıldı ve Gazze-Mısır sınır hattı da düzenlendi. İsrail'in 1982'de Sina Yarımadası'ndan çekilmesi sonrası sınır işlemeye başladı.
Refah Sınır Kapısı, geri çekilme planının yürürlüğe girdiği 11 Eylül 2005 tarihine kadar İsrail güçlerinin denetimi altında işlemekteydi. İsrail'in çekilmesinin ardından Avrupa Birliği'nin Refah'a özel gönderdiği denetmenler tarafından bir yılı aşan süre denetlenen sınır geçişleri Nisan 2006 itibarıyla Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın başkanlık kuvvetleri tarafından kontrol edilmeye başlandı.[5] Sınırın Mısır tarafında ise İsrail ile Mısır arasındaki anlaşma gereğince 750 sınır güvenliği denetimi sağlamaktadır.
Sınırın Kapatılıp Açılması[değiştir | kaynağı değiştir]
Refah Sınır Kapısı, İsrail'in güvenlik talepleri, İsrail kuvvetlerinin Gazze Şeridi'ne yönelik operasyonları, Mısır'daki siyasi çalkantılar veya Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimine yönelik tepkiler gibi çeşitli sebeplerle kapatılmakta ve yılı aşan süreler boyunca kapalı kalabilmektedir.
2005-2006 Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
İsrail kontrolünün kalktığı 2005 senesi sonrasında Refah Sınır Kapısı'ndan giriş çıkışların aylık ortalaması 40.000'e ulaşmıştır.[6] İsrail askeri Gilad Şalit'in Haziran 2006'da esir alınması sonrası geçişler %76 oranında azaltıldı.
2007-2010 Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Hamas'ın Gazze Şeridinde kontrolü ele alması sonrasında 25 Haziran 2006'da Mısır'ın istisnai izinleri haricinde tamamen kapatıldı.[7] Bu süre içinde Birleşmiş Milletler de gıda yardımlarına Gazze'deki yönetimin el koyduğu gerekçesiyle yardım programını askıya aldı.[8] Haziran 2010'dan Ocak 2011'e kadar geçen sürede geçiş ortalaması 19.000'e ulaştı.
2011-2013 Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Mayıs 2011'de Hüsnü Mübarek'ten sonra Mısır Cumhurbaşkanı seçilen Muhammed Mursi ile birlikte sınırdan geçişler tekrar 40.000 seviyesine kadar çıktı. 2013 yılı Haziranında Mısır'da ordunun yönetime el koyması ve Cumhurbaşkanı Mursi'nin görevden uzaklaştırılması ve General Abdülfettah el-Sisi'nin yönetimi ele alması sonrasında Refah Sınır Kapısı da tekrar kapatıldı.[9]
2013 sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
2007'de başlayan Gazze ablukasına destek sağlayan Mısır, Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı'nın Gazze Şeridi'ne gıda yardımı götürmesine Ağustos 2014'e kadar izin vermedi.[10] Bu yardım ile 150.000 kişiye beş gün yetecek gıda yardımı ulaştırılabildi. 2014 senesinde nüfusu 2 milyona yaklaşan Gazze Şeridi'nden Mısır'a ortalama giriş çıkış seferi 8.119 olarak kayıtlara geçti. 24 Ekim 2014'ten Eylül 2015'e kadar ise sınırın sadece 34 gün boyunca açık kalmasına izin verilmiştir.[11] Nisan 2016 itibarıyla halen kapalı olan sınır kapısında en son geçişler, Mısır'ın iki günlük izni ile Şubat 2016'da sağlanabilmiştir.[12]
USA TODAY analistlerine göre İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki geçişlerin yeniden açılmasına karşı çıkmasının nedenlerinden biri İsrail'in Hamas ve diğer Filistinli militan grupların Gazze halkı arasındaki popülerliğinden ve Gazze savaşının acı anılarını unutmasından duyduğu korkudur.[13]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ AA - Bölünmüş şehir Refahın belgeseli çekildi
- ^ "Mısır Refah Sınır Kapısı'nı iki günlüğüne açtı". AA. 13 Şubat 2016. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2016.
- ^ "Asharq Al Awsat - The Rafah Crossing: A Gateway to Hope? - 9 Şubat 2008". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ "Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Operasyonları Koordinasyon Ofisi" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ "Mitch Potter, Something that works: the Rafah crossing, The Toronto Star, May 21, 2006" (PDF). 24 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ "Movement of people via Rafah Crossing Gisha - Refah'tan geçişler". 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ Refah Sınır Kapısı bir günlüğüne açıldı[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "BBC Türkçe - BM Gazze yardımını askıya aldı". 9 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ "Sisi'nin ilk işi Refah sınırını kapatmak oldu"
- ^ "DW - Yıllar sonra ilk yardım konvoyu geçti". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ "TRT Haber - Mısır, Refah Sınır Kapısı 'istisnai' olarak açtı". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ "Mısır Refah Sınır Kapısı'nı iki günlüğüne açtı". 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ "Hamas pays Gaza residents for damage". Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.[ölü/kırık bağlantı]